Erdoğan: ‘‘Garantörlüğe Sıcak Bakıyoruz’’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Özbekistan ziyaretinin ardından uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Ukrayna’nın İstanbul’daki ateşkes görüşmelerinde teklif ettiği garantörlükle ilgili Erdoğan, "Biz, Ukrayna'nın güvenliğini teminen garantör ülkelerden biri olabiliriz, buna ilke olarak sıcak bakıyoruz, ancak elbette bunun detaylarının açıklığa kavuşması gerekiyor" dedi.

Rus ve Ukraynalı heyetlerin İstanbul'da yaptıkları görüşmelerin barış sürecine anlamlı bir ivme kazandırdığına inandığını kaydeden Erdoğan, en kısa sürede Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile görüşme yapma kararlılığını yineledi.

Ukraynalı müzakereciler, Rusya ile 10 Mart’tan sonra bu hafta ilk kez yüz yüze yapılan heyetler arası görüşmelerde Türkiye’yi başlıca güvenlik garantörleri adayları arasında gördüklerini açıklamıştı. Türkiye'nin yanısıra İsrail, Kanada, Polonya, Rusya, ABD, İngiltere, Almanya ve İtalya garantör olabilecek ülkeler arasında sıralanmıştı.

"Abramoviç Rus heyetinde yer aldı"

Erdoğan, müzakerelere katılan Rus oligark Roman Abramoviç’in Rus heyetinde yer aldığını ve savaşı sona erdirmek için çalıştığını da kaydetti.

Erdoğan, ‘‘Masaya kimin geldiğinden öte kim adına geldiğine bakılmalı. Eğer Rusya ve Sayın Putin kendi heyetinin içerisine Abromoviç'i de tercih ederek koymuşsa demek ki inanmış, güvenmiş’’ diye konuştu.

Abramoviç’in Salı günü İstanbul’da yapılan müzakerelerde yer alması ‘‘sürpriz’’ olarak değerlendirilmiş, Rus işadamının heyetlerle değil gözlemcilerle birlikte oturması dikkat çekmişti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, ‘‘Abramoviç samimi bir şekilde ilk gününden bu yana bu savaşın sonlandırılması için çaba sarf ediyor’’ demişti.

Resmi görüşmelerin önemli olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, ancak kamuoyunun da hassas olduğunu ve hem liderler hem de ülkeler arasında açık tutulması gereken kanallar olduğunu kaydetmişti. Çavuşoğlu, ‘‘Böyle bir durumda Abramoviç'in faydalı bir rol üstlendiğini görüyoruz’’ ifadelerini kullanmıştı.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov ise Abramoviç’in Rus heyetinin resmi bir üyesi olmadığını söylemiş, ancak müzakerelerde yer aldığını doğrulamıştı.

Abramoviç’in toplamda 1 milyar 200 milyon değerindeki yatları şu an Bodrum ve Marmara limanlarında demirlemiş durumda. Abramoviç ve diğer Rus zenginler, Batı’nın yaptırımları karşısında yatırımlarını Türkiye’ye kaydırmayı değerlendiriyor.

Batı ülkeler ise Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için diplomatik çabaları sürdürüyor. Rusya’ya yaptırımlar konusunda ilerleme sağlanırken doğalgaz tedarikindeki sıkıntılar gibi konularda da çözüm üretilmeye çalışılıyor.

Son olarak İtalya Başbakanı Mario Draghi, Rusya Cumhurbaşkanı Putin’le dün telefonda görüştü. Draghi, Putin’in mevcut doğalgaz sözleşmelerinin yürürlükte olduğunu söylediğini açıkladı. İtalya Başbakanı, Putin’in Avrupalı şirketlerin doğalgazı ruble yerine dolar ve euro ile satın almaya devam edeceklerini kaydettiğini belirtti.

Draghi, Rusya’da ödemelerin ruble ile yapılması konusunda tartışmalar olduğunu ancak bunların Rusya Federasyonu içinde tartıştığı konular olduğunu sandığını kaydetti. Draghi ancak bunun kendi görüşü olduğunu ve konuyu yanlış yorumlamış olabileceğini de belirtti.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov ise bugün yaptığı açıklamada hasım ülkelerin bundan sonraki Rus doğalgaz alımları için sözleşmelerinde öngörülen para birimi yerine ruble ile satın almak zorunda kalacaklarını söyledi.

Peskov rubleyle doğalgaz satın alınması sistemine Gazprom’un dahil edilebileceğini kaydetti ve planın ayrıntılarının gün içinde netleşebileceğini söyledi.

Putin: ‘‘Ateşkes için şartlar uygun değil’’

Putin’in ayrıca Draghi’ye Ukrayna’da bir ateşkes ya da Cumhurbaşkanı Zelenski ile bir görüşme için şartların henüz uygun olmadığını belirttiği kaydedildi.

Draghi, Zelenski’nin barış için her zaman istekli olduğunu ancak Rusya tarafının barış için koşulları nasıl değerlendirdiğinin esas sorun olduğunu belirterek, ‘‘Şimdilik görünen o ki bu yönde bir istek yok’’ dedi.

Draghi, işgali yavaşlatanın yalnızca Ukrayna’nın savunması olduğunu söyledi.

Rusya, İstanbul’daki müzakerelerin ardından Ukrayna’da başkent Kiev ve Çernihiv kenti etrafında askeri faaliyetlerini azaltma sözü vermişti. Ancak Rusya, Kiev etrafındaki bombardımanına devam ediyor.

Birleşmiş Milletler insan hakları yetkilileri Rusya’nın Ukrayna’da 50 hastaneyi, evleri ve okulları bombaladığını, bunun savaş suçu olarak kabul edilebileceğini söylüyor.

VOA