Felaketlerle anılan 2020, dünyanın 'Covid-19' adını verdiğimiz ortak bir sorunla yüzleştiği bir yıl oldu. Avustralya'dan Arizona'ya kadar ulaşan koronavirüs bir buçuk milyonun üzerinde can aldı. Salgın bir yana, uçak kazaları, depremler ve çatışmalar gibi ölümlü olaylar da yüzlerce hayata mal olurken, diplomatik krizler de gündemden düşmedi.

Salgınla mücadele için hayatın küresel çapta yavaşlaması ne çatışmalara engel oldu ne toplu eylemlere ne de yüzlerce can alan doğal afetlere...

İşte 2020'de yaşanan küresel olayların kronolojisi:

Ocak

Doğu Akdeniz krizi

Türkiye'nin sondaj faaliyetleri ve Libya ile imzaladığı anlaşmalar, geçen yıldan beri süren Doğu Akdeniz krizini daha da derinleştirdi.

Fransa, Güney Kıbrıs ve Yunanistan, Avrupa Birliği'ne Ankara'ya yönelik tutumunu sertleştirmesi için baskılarını sürdürdü.

Yıl boyunca ilan edilen Navtex'lerle Yunanistan ile Türkiye arasında tansiyon yükseldi.

2020'nin sıcak gelişmeleri, Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) ait kuvvetlerin Irak'taki İranlı General Kasım Süleymani'ye düzenlediği suikast ile başladı. İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Süleymani, Irak'ın başkenti Bağdat'taki havalimanına insansız hava aracıyla düzenlenen saldırıda yaşamını yitirdi. Bu olay sonrası İran'da 3 gün ulusal yas ilan edilirken, Süleymani'nin cenazesinde çıkan izdiham ve olaylarda 50'yi aşkın kişi yaşamını yitirdi.

Ukrayna yolcu uçağının vurulması

8 Ocak'ta, İran bir füze ile Ukrayna Havayolları'na ait bir yolcu uçağını yanlışlıkla vurdu. Olayda 176 kişi öldü. Yaşanan kriz uluslararası bir boyuta taşındı.

Rahşan Ecevit ve Hayrettin Karaca hayata veda etti

17 Ocak'ta, eski Başbakan Bülent Ecevit'in eşi ve Demokratik Sol Parti'nin (DSP) kurucusu Rahşan Ecevit, 97 yaşında hayata gözlerini yumdu.

Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma (TEMA) Vakfı Kurucu Onursal Başkanı Hayrettin Karaca, 20 Ocak'ta 97 yaşında hayatını kaybetti.

Elazığ'da deprem

24 Ocak'ta, Elazığ'da meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremde en az 41 kişi hayatını kaybetti, binden fazla kişi yaralandı.

Kobe Bryant'a veda

26 Ocak'ta NBA yıldızı Kobe Bryant kızı ile birlikte helikopter kazasında yaşamını kaybetti.

Şubat

Van'da çığ felaketi

4 Şubat'ta Van'ın Bahçesaray ilçesinde meydana gelen çığ faciası en az 41 kişinin yaşamına mal oldu.Bir minibüs ile bir iş makinesinin üzerine çığ düşmesi sonucu 5 kişi yaşamını yitirmişti. Kayıp olduğu düşünülen iki kişiyi arama çalışmalarında, ertesi gün yaşanan ikinci çığda en az 50 kişilik ekip kar altında kaldı.

Pegasus uçağı 3'e bölündü

Çığ felaketi henüz çok sıcakken bir felaket haberi de İstanbul'dan geldi. 5 Şubat'ta, Sabiha Gökçen Havalimanı'nda Pegasus Havayolları'na ait Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı iniş sırasında pistten çıktı.

İzmir-İstanbul seferini yapan yolcu uçağı, saat 18.30 civarında iniş yaptığı sırada piste tutunamayıp sürüklenerek düştü ve parçalara ayrıldı. 3 kişi yaşamını yitirdi.

Holywood bir yıldızını kaybetti

5 Şubat'ta, ABD'li ünlü aktör Kirk Douglas, 103 yaşında hayatını kaybetti.

Trump'ın azil soruşturması

ABD Başkanı Donald Trump, Senato'daki azil oylamasında 'Kongre'nin işleyişini engellemek' ve 'görevini kötüye kullanmak' suçlamalarının ikisinden de aklandı.

'Görevini kötüye kullanmak' suçlaması hakkında yapılan ilk oylamada 48 senatör Trump'ın 'suçlu olduğu', 52 senatör ise 'suçlu olmadığı' yönünde oy verdi.

Donald Trump, ABD tarihinde Andrew Johnson ve Bill Clinton'dan sonra Senato'da aklanan 3. başkan oldu.

Avusturya ormanlarında aylar süren yangın

Avustralya'da, 2019'un haziran ayında başlayan orman yangınları, 2020'nin ortasına kadar sürdü. Felakette 500'ye yakın kişi yaşamını yitirdi, 1,25 milyar hayvan telef oldu.

Almanya'da silahlı saldırı

19 Şubat'ta, Almanya'nın Hessen eyaletindeki Hanau kentinde iki ayrı nargile kafeye yapılan silahlı saldırıda aralarında Türklerin de bulunduğu en az 10 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı.

Van'da deprem

23 Şubat'ta, Türkiye-İran sınırında deprem meydana geldi, Van'da 9 kişi hayatını kaybetti.

Mısırlı eski lider Mübarek yaşamını yitirdi

25 Şubat'ta Mısır'ın devrik Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek 91 yaşında hayatını kaybetti.

İdlib'de Türk askerlerine saldırı

27 Şubat'ta, Suriye'nin İdlib kentindeki Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarına düzenlenen hava saldırısında en 33 asker hayatını kaybetti. Saldırının ardından TSK'nın Bahar Kalkanı Harekatı başladı.

AB sınırlarına mülteci akını

Türk askerlerine yapılan saldırı sonrası Türkiye'deki mültecilerin Avrupa'ya geçişlerinin 'engellenmeyeceği' iddialarının mültecilerin sınıra akın etmesine yol açtı.

Mart

Koronavirüs pandemisi ve yeni normal

Yılın üçüncü ayında tüm dünya koronavirüs ile daha yakından tanıştı.

Salgın Çin'in ardından diğer Asya ülkeleri ile Avrupa'ya da hızla yayılmaya başladı.

Mart, küresel çapta sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı, hepimizin sosyal mesafe ve izolasyon önlemleriyle tanışıp "yeni normal" denilen yaşama geçtiğimiz bir ay oldu.

Avrupa'da salgının yaygın biçimde patlak verdiği İtalya'da, 8 Mart'ta 16 milyon nüfusluk bölge karantinaya alındı, ertesi gün yasaklar tüm ülkeyi kapsayacak şekilde genişletildi.

11 Mart'ta Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüs salgınını "pandemi" ilan etti.

Avrupa Futbol Şampiyonası, Eurovision Şarkı Yarışması ve 2020 Yaz Olimpiyatları gibi uluslararası dev organizasyonlar 2021'e ertelendi.

Uluslararası seyahatler kısıtlandı, sınırlar kapatıldı.

Pandemi dışında diğer gelişmeler ise şöyle:

UCM'den Afganistan soruşturmasına izin

5 Mart'ta Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Afganistan savaşı sırasında işlendiği öne sürülen muhtemel savaş suçlarıyla ilgili daha önce reddedilen savcıların soruşturma açma talebine izin verdi.

NATO'nun son üyesi Kuzey Makedonya

17 Mart'ta tüm NATO müttefikleri Kuzey Makedonya'nın üyeliğini onayladı,

Nisan

ABD'nin DSÖ'den çekilme kararı

Tüm dünya salgınla ilgili gelişmeler için dikkatini Dünya Sağlık Örgütü'nden gelecek açıklamalara çevirmişken, ABD Başkanı Donald Trump, "Çin yanlısı davranmakla" suçladığı örgüte verdikleri fonları askıya almayı düşündüklerini duyurdu.

2 Nisan'a gelindiğinde koronavirüse yakalanların sayısı dünya genelinde 1 milyonu aştı, 57 bin kişi hayatını kaybetti. Üzerinden iki hafta geçmeden vaka sayısı 2'ya katlanarak 2 milyon oldu.

5 Nisan'da ilk kez bir hayvanat bahçesindeki bir hayvanın virüse yakalandığı açıklandı.

Uluslararası Para Fonu (IMF), Büyük Buhran'dan bu yana en kötü dönemine giren küresel ekonominin yüzde 3 civarında küçüleceğini öngördü.

Kanada tarihinin en kanlı saldırısı

18 Nisan'da Kanada'da, ülke tarihinin en kanlı saldırısında en az 23 kişi hayatını kaybetti. Nova Scotia eyaletinde, 51 yaşındaki Gabriel Wortman adlı saldırgan polisle girdiği çatışmada öldürülmüştü.

Mayıs

Afganistan'da saldırı

12 Mayıs'ta Afganistan'da bir doğum hastanesini, cenaze merasimini ve pazar yerini hedef alan üç ayrı saldırıda aralarında bebeklerin de bulunduğu en az 36 kişi hayatını kaybetti.

Amphan siklonu: 100'den fazla ölü

21 Mayıs'ta Hindistan ve Bangladeş'in kıyı kesimlerinde etkili olan Amphan siklonunun yol açtığı şiddetli yağış ve fırtınada 100'den fazla kişi hayatını kaybetti, 4 milyon kişi tahliye edildi. Hint Okyanusu'nda bugüne kadar en ağır yıkıma neden olduğu söylenen siklon, 13 milyar dolarlık hasara yol açtı.

Pakistan'da uçak kazası

22 Mayıs'ta Pakistan'da, Lahor-Karaçi seferini yapan bir yolcu uçağı, Karaçi Havalimanı yakınlarında bir yerleşim alanına düştü. Olayda 97 kişi can verdi.

Kara delik keşfi

Gökbilimciler Dünya’ya en yakın kara deliği keşfetti. Beklenmedik bir şekilde bulunan bu kara delik bize yaklaşık 1000 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.

George Floyd ve 'Siyahların Hayatı Önemlidir'

ABD'nin Minneapolis kentinde siyah Amerikalı George Floyd, 25 Mayıs'ta beyaz bir polisin uzun süre diziyle boğazına basması sonucu nefessiz kalarak hayatını kaybetti. Floyd'un ölümünün ardından ABD'de başlayan polis şiddeti ve ırkçılık karşıtı eylemler küresel boyu kazandı. Dünya genelinde 'Siyahların Hayatı Önemlidir' hareketi başlatıldı.

Haziran

TSK'dan bir operasyon daha

Milli Savunma Bakanlığı (MSB), 15 Haziran'da Pençe-Kartal operasyonu kapsamında, Irak'ın kuzeyindeki Sincar, Karacak, Kandil, Zap, Avaşin Basyan ve Hakurk'a yönelik hava harekatı düzenlendiğini bildirdi.

Meksika'da deprem

23 Haziran'da, Meksika’nın güneyindeki Oaxaca eyaleti 7,4 büyüklüğünde depremle sarsıldı. Afette en az iki kişi yaşamını yitirirken Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador bir kişinin de yaralandığını bildirdi.

Covid-19'da 10 milyon eşiği

28 Haziran'da dünya genelinde Covid-19'a yakalananların sayısı 10 milyona ulaştı, salgında yarım milyondan fazla kişi hayatını kaybetti.

Temmuz

Myanmar'da heyelan

Myanmar'daki bir yeşim madeninde meydana gelen heyelanda en az 113 madenci hayatını kaybetti

Dağlık Karabağ'da yükselen tansiyon

12 Temmuz'da, Azerbaycan-Ermenistan sınırında çıkan çatışmada en az 2 kişi öldü. Tansiyon ilerleyen aylarda daha da arttı. Kasım ayında gelindiğinde can kaybı 2 bini aştı.

Adalet Ağaoğlu ve Seyfi Dursunoğlu'na veda

14 Temmuz'da, Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Adalet Ağaoğlu 91 yaşında hayatını kaybetti.

Sanat dünyasında Huysuz Virjin olarak Seyfi Dursunoğlu, 17 Temmuz'da 88 yaşında hayata veda etti.

Güney Asya'da ölümlü sel

Güney Asya'da, şiddetli muson yağışlarının yol açtığı sel ve heyelanlarda ölü sayısı 221'e yükseldi. Hindistan ve Nepal'de 4 milyon kişi evsiz kaldı.

Kilise, müze ve cami üçgenindeki Ayasofya

İbadethane olarak yaklaşık 1500 yıl önce inşa edilen Ayasofya, 2020'de sadece Türkiye'de değil uluslararası arenada da en çok konuşulanlardan biri oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Danıştay'ın 1934 tarihli müzeye dönüştürülmesine ilişkin kararı iptalinin ardından Ayasofya'nın idaresinin Diyanet İşler Başkanlığına devredilerek ibadete açılması kararını imzaladı.

24 Temmuz'da Ayasofya'da 86 yıl sonra ilk cuma namazı kılındı.

İstikamet Mars!

30 Temmuz'da 'İstikamet Mars': NASA'nın yeni keşif aracı Perseverance Mars misyonu için yola çıktı. Perseverance, mikrobiyal yaşam belirtilerini (antik yaşam belirtileri) araştırmanın yanı sıra Mars gezegeninin iklimini ve jeolojisini de inceleyecek.

Ağustos

Beyrut Limanı'nda patlamalar

4 Ağustos'ta, Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta meydana gelen şiddetli patlamada 220'den fazla kişi can verdi. Limanda altı yıldır bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın infilak etmesi şehri enkaza çevirdi.

Hint Okyanusu'nda tarihin en büyük çevre felaketi

Hint Okyanusu'ndaki ada ülkesi Morityus, karaya oturan bir geminin petrol sızdırmaya başlamasının ardından "çevresel acil durum" ilan etti. Petrol sızıntısı, ülke tarihinin en büyük çevre felaketi olarak tarihe geçti.

Hindistan'da uçak kazası

7 Kasım'da, Hindistan'da 184 yolcu ile 6 mürettebat bulunan bir yolcu uçağı iniş yaptığı sırada pistin dışına çıkarak kaza yaptı. Olayda en az 19 kişi hayatını kaybetti.

Koronavirüs aşı çalışmalarında ilk onay

Salgında virüse yakalananların sayısı dünya genelinde 20 milyonu buldu.

Koronavirüs salgınına karşı Rusya'da geliştirilen ve Sputnik V adlı verilen aşı, Rusya Sağlık Bakanlığı tarafından 11 Ağustos'ta tescillendi. Rusya koronavirüs aşısını tescil eden ilk ülke oldu.

İsrail ve BAE arasında tarihi anlaşma

İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında diplomatik ilişkiler başlatıldı.. Normalleşme anlaşmasına imzalar 13 Ağustos'ta ABD'de atıldı.

Çocuk felci bitti

Afrika kıtasında çocuk felcinin kökü kurutuldu. Dünya Sağlık Örgütü, 25 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, çocuk felci hastalığının Afrika kıtasında tamamen ortadan kalktığını duyurdu. Kara kıta, "çocuk felcinden arındırılmış bölge" olarak sertifikalandırıldı.

Eylül

Kosova-Sırbistan anlaşması

4 Eylül'de Kosova ve Sırbistan liderleri, ABD Başkanı Donald Trump'ın da katıldığı törende "İki ülke arasında ekonomik normalleşme" anlaşmasını imzaladı.

Anlaşma ile Sırbistan, İsrail büyükelçiliğini Kudüs'e taşıyacağını açıklarken, Kosova da İsrail'i tanıma kararı aldı.

İsrail ve BAE arasında diplomatik ilişkiler

İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn arasında varılan "ilişkilerin normalleştirilmesine" yönelik ikili anlaşmalar, 15 Eylül'de Beyaz Saray'da imzalandı.

FinCEN belgeleri

Panama Belgeleri'nin ardından yeni bir gazetecilik araştırması, terörizmin finansmanı ve kara para aklama gibi konularda dünyadaki önemli bankaların oynadığı yasa dışı rolü, 20 Eylül'de FinCEN belgeleriyle ortaya koydu.

Dağlık Karabağ krizi

Dağlık Karabağ'daki çatışmaları yoğunlaştı. Ermenistan 18 yaş üstü erkeklerin ülkeyi terk etmesini yasakladı. Uluslararası toplum taraflara itidal çağrısında bulundu.

Ekim

Maraş açıldı

8 Ekim'de, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) sınırları içerisinde yer alan ve 46 yıldır kapalı olan Maraş bölgesinin bir bölümü bu sabah itibarıyla halkın kullanımına açıldı.

Ay'da su bulundu

26 Ekim'de ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), ilk defa Ay'ın güneş gören yüzeyinde su bulduklarını açıkladı.

Ege depremi

30 Ekim'de, TSİ saat 14.51'de Ege Denizi Seferihisar açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremde en az 110 kişi hayatını kaybetti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın son verilerine göre İzmir'de hasarlı ve yıkık bina sayısı 384 olarak açıklandı.

Mesut Yılmaz ve Sean Connery'ye veda

Eski başbakanlardan Mesut Yılmaz, 30 Ekim'de 72 yaşında hayatını kaybetti.

31 Ekim'de ise James Bond filmlerinin yıldızı Sean Connery hayata gözlerini yumdu.

Yılın en şiddetli tayfunu Goni

Filipinler, Laos, Vietnam ve Kamboçya'da etkili olan 2020'nin en şiddetli tayfunu Goni, en az 32 hayata mal oldu. Tayfun, 400 milyon doları aşkın maddi hasara yol açtı.

Kasım

Kasım ayının en büyük küresel gündem maddesi şüphesiz ABD'de düzenlenen başkanlık seçimleri ile koronavirüse karşı geliştirilen aşılarda elde edilen başarıydı.

ABD başkanlık seçimleri

3 Kasım'da yapılan seçimlerde Demokrat Parti'nin adayı Joe Biden, ülkenin 46'ncı başkanı oldu. Görevini 20 Ocak'ta Biden'a devredecek olan Başkan Donald Trump seçimlerde usulsüzlük yapıldığını iddia ederek yargıya başvurdu.

ABD Paris İklim Anlaşması'ndan çekildi

ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk kez 2017'de duyurduğu Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme kararı 4 Kasım'da resmi olarak yürürlüğe girdi. Böylece ABD, anlaşmadan resmi olarak çekilen ilk ülke oldu.

Koronavirüs aşı çalışmalarında dönüm noktası

8 Kasım'da, koronavirüs salgınında dünya genelinde doğrulanmış vaka sayısı 50 milyonu aştı.

9 Kasım'da koronavirüs salgını ile ilgili dönüm noktasına gelindi. Pfizer ve BioNTech şu ana kadar 1,6 milyon insanın ölümüne neden olmuş olan koronavirüse karşı geliştirdikleri aşının üçüncü faz klinik deneylerde yüzde 90 üzeri olumlu sonuç verdiğini açıkladı.

Biontech'in ardından Rusya'dan benzer bir açıklama geldi. 11 Kasım'da Moskova, Rus yapımı Sputnik V aşısının yüzde 92 etkili olduğunu duyurdu. 16 Kasım'da ise ABD'de geliştirilen Moderna aşısının etkinliğinin yüzde 94,5 olduğu belirtildi. 18 Kasım'da Pfizer ve BionTech'in aşısının klinik deneme sonuçlarında yüzde 95'ten fazla koruma sağladığı bildirildi. Daha sonra gelen açıklamalarda koronavirüs aşılarının etkinlik oranları revize edildi.

Etiyopya'da katliam

Etiyopya İnsan Hakları Komisyonu (EHRC), ulusal ordunun isyancı yönetime askeri operasyon düzenlediği Tigray eyaletinin Maikadra kasabasında 9 Kasım'da yapılan katliamda Amhara ve Wolkait etnik gruplarına mensup en az 600 sivilin öldürüldüğünü açıkladı.

Erivan ile Bakü arasında anlaşma

Ermenistan ile Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da çatışmaların sonlandırılması konusunda anlaştı. Taraflar, Rusya'nın arabuluculuğunda 9 Kasım'da ateşkes anlaşması imzaladı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ve Rusya devlet başkanları ile Karabağ'da süren savaşın sonlandırılması için imzalanan anlaşmayı 'çok acı verici' olarak niteledi. Anlaşma Erivan tarafında protestolara ve siyasi krize neden oldu.

Maradona'ya veda

25 Kasım'da, Arjantinli efsane futbolcu Diego Armando Maradona 60 yaşında hayatını kaybetti. Arjantin basını ünlü futbolcu ve teknik direktörün ölüm sebebinin kalp ve akciğer yetmezliği olduğunu belirtti.

Fahrizade suikastı

27 Kasım'da İran ile İsrail arasında yeni bir gerginliğe yol açan suikastte, İran'ın nükleer programının kilit isimlerinden bilim insanı Muhsin Fahrizade öldürüldü.

Nükleer programın mimarı olarak tanınan Muhsin Fahrizade'nin adı İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun Mayıs 2018'de İran nükleer programı hakkında yaptığı sunumda özellikle belirtilmişti. Netanyahu Fahrizade'den "İran'ın nükleer silah programının başındaki kişi" olarak bahsedip, "Bu ismi unutmayın" demişti.

İran'ın suikastten sorumlu tuttuğu İsrail, suçlamaları reddetti.

Nijerya'da Boko Haram saldırısı

28 Kasım'da, Nijerya'nın Borno eyaletindeki bir köyde, tarlalarındaki mahsullerini kaldıran çiftçilere Boko Haram örgütünün düzenlediği silahlı saldırıda en az 110 sivil hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı.

Aralık

Klinik deneyleri tamamlanan ilk Covid-19 aşısına ilk onay

İngiltere 2 Aralık'ta aldığı kararla, Pfizer ve BionTech'in BNT162b2 adlı koronavirüs aşısının yaygın kullanımına onay veren ilk ülke oldu.

Esrar narkotik maddeler listesinden alındı

Aynı gün Birleşmiş Milletler, esrarın tıbbi amaçlı kullanılması için eroin gibi narkotik maddeler sınıfından çıkarılmasını onayladı.

İlk toplu aşı kampanyası

8 Aralık'ta salgınında bir dönüm noktasına daha gelindi. İngiltere'de tüm testleri tamamlanmış bir aşıyla toplu aşılama kampanyası başlatıldı. İngiltere'nin Coventry kentinde hastaneye kaldırılan 90 yaşındaki Margaret Keenan adındaki bir kadın aşıyı yaptıran ilk hasta oldu.

AB Liderler Zirvesi ve Türkiye'ye yaptırım

10-11 Aralık'ta düzenlenen Avrupa Birliği Liderler Zirvesi'nde, Doğu Akdeniz'deki faaliyetlerinden dolayı Türkiye'ye uygulanan yaptırımlar genişletilip, sondaj çalışmalarından sorumlu kişi ve firmaların listeye eklenmesi kararlaştırıldı.

EURO NEWS