George Floyd protestoları: Belçika'da Kral 2. Leopold'un heykelleri neden tahrip ediliyor?

Ülkenin birçok köşesinde, protestocular, Kral 2. Lepold'un heykellerini hedef aldı. Belçika'nın ikinci büyük kenti Anvers'e bağlı Ekeren ilçesinde bulunan 2. Leopold heykeli, geçen haftadan bu yana üç kez saldırıya uğradı.

Irkçılık karşıtı göstericilerin kırmızıya boyadığı heykel, kaidesinden sökülerek ateşe verildi. Ağır hasar gören heykel, restore edilmek için bir müzeye kaldırıldı. Heykelin, yeniden ilçeye dikilmesinin söz konusu olmadığı belirtiliyor.

Başkent Brüksel'deki Kraliyet Sarayı'nın yakınlarında bulunan Kral 2. Leopold heykelinin üzerine, "Katil", "Özür dileriz", "Bu adam 15 milyon kişiyi katletti" ve "Siyahların hayatları değerlidir" yazıldı.

Brüksel'de Kraliyet Sarayı'nın yakınlarında bulunan Kral 2. Leopold heykeli

Brüksel'de, 2. Leopold heykellerinin kaldırılması için 45 binden fazla imza toplandı. Peki, Belçika halkı, 44 yıl ülkeyi yöneten ve birçok kentin kalkınmasında önemli rol oynayan eski krala neden öfkeli?

Milyonlarca insanın ölümünden sorumlu tutuluyor

Belçika tahtına 30 yaşında oturan 2. Leopald, milyonlarca insanın ölümünden sorumlu tutuluyor. Eski kral, ayrıca "tecavüzcü, pedofil ve hırsız" gibi sıfatlarla da anılan bir isim. Üstelik İstanbul'da geçen hırsızlık olayı, bir dönem Avrupa'da siyasi tartışmalara bile yol açmış.

Belçika Kralı 1. Leopold'un en büyük çocuğu olan 2. Leopold, 1835 yılında doğdu. Tahtın bir numaralı varisi olan 2. Leopold'un, babasıyla bir türlü yıldızı barışmadı. Babası onun bir, "kaçık" olduğunu bile düşünmeye başladı.

Saraydaki yatak odasına, su akan gerçek bir çeşme yaptırması, babası 1. Leopold'un onun hakkındaki düşüncelerini pekiştirdi. Kral, odadaki bu devasa yapının ağırlığı nedeniyle zeminin çökmesinden endişe ediyordu.

'Osmanlı Sarayı'ndan nargile ve değerli eşyalar çaldı'

Ancak baba kral, asıl hayal kırıklığını, 2. Leopold'un 1860 yılında, Osmanlı İmparatorluğu'yla ilişkilerini düzeltmek için "prens" ünvanıyla İstanbul'a yaptığı ziyaretten sonra yaşadı. Tarihçi Joseph Tordeur'a göre, Padişah Abdülmecid'i ziyaret eden Prens Leopold, aralarında değerli elmaslarla süslü nargilelerin de bulunduğu bazı eşyaları çalarak, ülkesine getirdi.

Dönemin güçlü devletleri İngiltere ve Rusya'da bu konu basının önemli gündem maddelerinden biri oldu. Osmanlı İmparatorluğu'yla kötü olan ilişkileri düzeltmek için çaba harcayan ve bu nedenle oğlunu İstanbul'a gönderen Kral 1. Leopold, Abdülmecid'e mektup yazarak özür diledi. Belçika Kralı, oğlunu, 25 yıllık çabayı mahvetmekle suçladı.

Prens Leopold, babasının ölümünün ardından 17 Aralık 1865'te 30 yaşındayken tahta geçti. Hırslı bir kişiliğe sahip olan 2. Leopold, gözünü sömürgeciliğe dikti.

Afrika'nın sömürgeleştirilmesi amacıyla 15 Avrupa ülkesi ve ABD'nin katılımıyla 1884 - 1885 yıllarında Berlin'de düzenlenen konferans sonarsı, Kongo Özgür Devleti adını verdiği, Belçika'nın 77 katı büyüklükteki alanı resmen satın aldı.

Konferans sözleşmesine göre, 2. Leopold, yerli halkın yaşamlarının iyileştirilmesini sağlamakla yükümlüydü.

Başlangıçta fildişi ve ardından kauçuk ticareti yapan 2. Leopold, yerel halkı acımasız koşullarda köle olarak çalıştırdı. Yerel halk; işkence, kaçırma, tecavüz, el ve başlarının kesilmesi gibi davranışlara maruz bırakıldı. Bu, Belçika hükümetinin, Leopold'un özel mülkiyetine el koyduğu 1908'e kadar sürdü.

Bu baskılar sonucu elde ettiği maddi gelir sayesinde Brüksel, Anvers ve Oostende'de büyük çaplı yatırımlar yapan 2. Leopold, milyonlarca Kongolunun ölümünden sorumlu tutuluyor.

Amerikalı gazeteci Adam Hoschild'in 1998'de yayımlanan "Kral 2. Leopold'un Ruhu ve Kongo Talanı" adlı kitabında, yaklaşık 10 milyon kişinin ölümünden söz ediliyor. Uluslararası diğer kaynaklar ise, 2. Leopold döneminde en az 6 milyon Kongolunun öldürüldüğünü söylüyor.

HLN gazetesine göre, Kral 2. Leopold'un bir başka olumsuz özelliği de, reşit olmayan kız çocuklarına düşkünlüğüydü. 2. Leopold da, evli olmasına rağmen her zaman 15-16 yaşındaki kız çocuklarına ilgi duydu. Bu nedenle, "pedofil" olarak anılıyor.

Tüm bu nedenlerle Belçika'da birçok kişi, artık 2. Leopold heykellerinin kaldırılarak, ülkenin bu utançtan kurtarılmasını savunuyor.

Yusuf Özkan  Lahey, Hollanda

BBC TÜRKÇE