Gizli Amerikan belgelerini kim, neden sızdırdı?
Rus paralı asker şirketi Wagner Türkiye'den silah satın almak istedi
Ukrayna savaşı: Sızan ABD gizli belgelerine göre Rus paralı asker şirketi Wagner Türkiye'den silah satın almak istedi; belgeleri kim, neden sızdırdı?
İnternete sızdırılan ABD Savunma Bakanlığı'nın Ukrayna'daki savaşa ilişkin onlarca gizli belgesi arasında Rus paralı asker grubu Wagner'in Türkiye'den silah ve teçhizat satın almaya çalıştığına dair iddialar da yer alıyor.
Washington Post gazetesinde yer alan habere göre, sızdırılan belgeler, ABD'nin Wagner'in iç planlarına erişim sağladığını ve Wagner Grubu'nun Türkiye'den silah satın almaya çalıştığını gösteriyor.
Haberde, sızdırılan onlarca belge arasında yer alan bir raporda, Wagner'in adının bir harf değişikliğiyle 'Vagner' şeklinde yazıldığı belirtilerek, "Vagner'in Mali ve Ukrayna'daki girişimleri için Türkiye'den silah ve teçhizat satın almak üzere Türk bağlantılarıyla bir araya geldiği" iddiasına yer veriliyor.
Raporda ayrıca Mali'nin geçici devlet başkanı Assimi Goïta'nın "Mali'nin Vagner adına Türkiye'den silah alabileceğini teyit ettiği" belirtiliyor.
"Sızan istihbarat, ABD'nin hasımları ve müttefiklerini gizlice dinlediğini ifşa ediyor" başlıklı Washington Post haberi şöyle devam ediyor:
"Rapora göre, Türk hükümetinin Wagner'in çabaları hakkında ne bildiği ya da bu çabaların sonuç verip vermediği belirsiz. Ancak bir NATO müttefikinin Ukrayna'ya karşı savaşında Rusya'ya yardım etmiş olabileceğinin ortaya çıkması, özellikle de Türkiye'nin İsveç'in Kuzey Atlantik askeri ittifak saflarına katılmasını engellemeye çalıştığı bir dönemde, zarar verici bir etki yaratabilir."
Gazete, Türk hükümetinden bir sözcünün yorum yapmayı reddettiğini, Mali'nin Washington Büyükelçiliği'nin ise yorum talebine yanıt vermediğini yazdı.
Sızdırılan istihbarat dosyasındaki diğer bazı belgeler gibi, Türkiye'nin de dahil olduğu toplantılarla ilgili raporun elektronik cihazlar ve dinleme teknolojileri yardımıyla yapılan “sinyal istihbaratı” yöntemiyle sağlandığı iddia edildi.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) sızan belgelerle ilgili soruşturma başlattı.
Gizli Amerikan belgelerini kim, neden sızdırdı?
Paul Adams | BBC Diplomasi Muhabiri
ABD Savunma Bakanlığı'nın Ukrayna'daki savaşa ilişkin onlarca gizli belgesi bir süredir internette dolaşıyor. Peki, birçok harita, çizelge ve fotoğraf da içeren bu belgeler ne anlama geliyor?
Tarih çizelgeleri ve çok sayıda anlaşılmaz askeri kısaltma da içeren ve bazıları "çok gizli" ibaresi taşıyan bu belgeler Ukrayna'daki savaşın ayrıntılı bir tablosunu çiziyor.
Her iki tarafın verdiği kayıpları, her birinin askeri zafiyetlerini ve en önemlisi de Ukrayna'nın bahar taarruzunu başlatmaya karar verdiğinde tarafların göreceli güçlerinin ne olacağını anlatıyor.
Bir yemek masasına serilerek fotoğraflanmış bu basılı sayfalar ne kadar gerçek? Ve bize ya da Kremlin'e daha önce bilmediğimiz ne anlatıyor?
Öncelikle burada Rusya'nın 14 ay önce başlattığı geniş çaplı işgalden bu yana Ukrayna'daki savaşla ilgili en büyük Amerikan gizli bilgi sızıntısı ile karşı karşıyayız. Belgelerin bazıları altı hafta kadar eski, ancak sonuçları çok büyük.
Pentagon yetkililerinin belgelerin gerçek olduğunu söyledikleri aktarılıyor.
Belgelerden en az birindeki bilgiler daha sonraki bir versiyonda kabaca değiştirilmiş gibi görünüyor, ancak 100 kadar belgeden oluşan bir dökümde bu nispeten küçük bir ayrıntı olarak görülebilir.
BBC bu belgelerin 20'den fazlasını gördü. Bunlar, haftalar içinde başlayabilecek bir karşı saldırı için 12 yeni tugayı bir araya getiren Ukrayna'ya sağlanan eğitim ve teçhizatın ayrıntılı dökümünü içeriyor.
Bu tugayların ne zaman hazır olacağı belirtiliyor ve Ukrayna'nın batılı müttefikleri tarafından sağlanan tüm tanklar, zırhlı araçlar ve topçu birlikler listeleniyor.
"Ekipman teslim sürelerinin, eğitim ve hazır olma durumunu etkileyeceği" de belirtiliyor.
Bir haritada, baharın ilerleyen döneminde Ukrayna'daki zemin koşullarını değerlendiren bir "çamur-donmuş zemin zaman çizelgesine" yer veriliyor.
Ukrayna'nın hava savunmasını sınırlarına kadar zorlayan kışın ardından, sivilleri, kritik altyapıyı ve cephedeki birliklerini korumak için sınırlı kaynaklarını dengelemeye çalışan Kiev'in azalan hava savunma kabiliyetine ilişkin ciddi bir analiz de yer alıyor.
Ne kadarı yeni?
Buradaki ayrıntıların çoğu zaten biliniyordu. Ama hepsi bir yerde toplanmış çok daha fazla ayrıntılı bilgi söz konusu.
Örneğin kayıp sayılarını ele alalım. ABD'nin 189.500 ila 223.000 arasında Rus askerinin öldüğünü ya da yaralandığını tahmin ettiğini öğrenmek pek de şaşırtıcı değil.
Ukrayna'nın 124,500 ila 131,000 arasındaki tahmini kayıp sayısı da geçtiğimiz haftalarda gazetecilere verilen rakamlarla örtüşüyor.
Her iki durumda da Pentagon, bilgi eksiklikleri, operasyonel güvenlik ve muhtemelen her iki tarafın da yanıltmaya yönelik kasıtlı girişimleri nedeniyle rakamlara güven düzeyini "düşük" olarak ifade ediyor.
Belgelerde değişiklik yapılarak Ukrayna'nın en çok kayıp veren ülke gibi gösterilmeye çalışıldığı yerlerden biri de burası.
Rusya yanlısı bir Telegram sitesinde yayımlanan bir versiyonda, "çatışmada ölen" Ukraynalı sayısını ("16 bin - 17,5 bin") alıp Rus tarafına koyarken, Ukrayna tarafındaki sayıları ters çevirerek "61 bin - 71,5 bin" olarak gösterildi.
Tüm bunlar bizi belgeleri kimin ve neden sızdırdığı sorusuna getiriyor?
'Discord mesajlaşma platformunda sızdırıldı'
Belgelerin mesajlaşma platformu Discord'dan 4Chan ve Telegram'a nasıl ulaştığının hikayesi, araştırmacı açık kaynak istihbarat grubu Bellingcat'ten Aric Toler tarafından zaten anlatılmıştı.
Toler, sızıntının asıl kaynağını ortaya çıkarmanın henüz mümkün olmadığını, ancak video oyunu oynayan kişiler (gamer) arasında popüler olan mesajlaşma platformu Discord'da Mart ayı başlarında ortaya çıktıklarını belirtiyor.
4 Mart'ta, bilgisayar oyunu Minecraft oyuncularının sıkça kullandığı bir Discord sunucusunda Ukrayna'daki savaşla ilgili bir tartışmanın ardından, bir kullanıcı 10 tane belge göndermeden önce "işte, bazı sızdırılmış belgeler" diye yazdı.
Bu alışılmadık olsa da benzersiz olmayan bir sızıntı şekli.
2019'da İngiltere'deki genel seçimler öncesinde, ABD-İngiltere ticari ilişkileriyle ilgili belgeler Reddit, 4Chan ve diğer sitelerde ortaya çıkmıştı.
O zaman Reddit, düzeltilmemiş belgelerin Rusya kaynaklı olduğunu söylemişti.
Geçen yıl yaşanan bir başka olayda ise War Thunder adlı online oyunun oyuncuları, görünüşe göre kendi aralarındaki tartışmalarda galip gelmek amacıyla, hassas askeri belgeleri defalarca yayınladılar.
Bu son sızıntı ise daha hassas ve potansiyel olarak zarar verici.
Ukrayna "operasyonel güvenliğini" özenle koruyor ve böylesine hassas bir malzemenin böylesine kritik bir anda ortaya çıkmasından memnun değil.
Ukrayna'nın bahar taarruzu Zelenskiy hükümetinin savaş alanındaki dinamikleri değiştirmesi ve daha sonra barış görüşmeleri için koşulları belirlemesi açısından dönüm noktası olabilir.
Kiev'de yetkililer Rusya'nın olası bir dezenformasyon kampanyası üzerine de duruyor.
Diğer askeri blog yazarları ise tam tersini, yani tüm bunların Rus komutanları yanıltmaya yönelik bir Batı komplosu olduğunu öne sürüyor.
Daha da önemlisi, şu ana kadar sızdırılan belgelerde Ukrayna'nın karşı saldırısının yönünü ya da itici gücünü gösteren hiçbir şey yok.
Kremlin Ukrayna'nın hazırlıklarının kapsamı hakkında zaten oldukça iyi bir fikre sahip olmalı (Moskova'nın istihbarat başarısızlıkları savaş boyunca çokça görülmüş olsa da), ancak Kiev'in başarı şansını artırmak için kampanyanın nasıl gelişeceği konusunda düşmanını belirsizlik durumuyla baş başa bırakması gerekiyor.
EURO NEWS