Microsoft’un, Türkiye’de de kullanılan casus yazılımı engellediğini duyurmasının ardından küresel telekulak skandalının ayrıntıları netleşiyor. 17 medya kuruluşunun araştırmasına göre Suudi Arabistan, BAE, Azerbaycan gibi otoriter devletlerin Pegasus adlı yazılımla gazeteci, aktivist ve siyasileri takip ettiği anlaşıldı. Bir telefonu gözetleme cihazına dönüştüren yazılımla kullanıcının izni olmadan mikrofon, kamera, mesajlar, konum, ses kayıtları ve rehbere erişim sağlandığı ortaya çıktı.

ESKİ SAVCI, AYM ÜYESİ İRFAN FİDAN DAHİL TÜRKİYE’DEN 500 KİŞİ HEDEF ALINDI

Araştırmaya göre İstanbul’da katledilen Kaşıkçı’nın eski eşi Hanan Al-Atr, nişanlısı Hatice Cengiz, AK Partili Yasin Aktay, Türk Arap Medya Derneği Başkanı Turan Kışlakçı ile eski İstanbul Başsavcısı İrfan Fidan da hedef alınan isimler arasında. 189 gazeteci ile 600’den fazla siyasinin bulunduğu takip edilenler listesinde Türkiye’den de 500 numara yer alıyor. Peker’in iddialarına konu olan, MİT’e 50 milyon dolara satıldığı ve Sezgin Baran Korkmaz’ın da kullandığı iddia edilen programla WhatsApp ve Signal’deki tüm yazışmalara da ulaşılabiliyor.

CASUS HATLARIN BAŞINDA BASKICI DEVLETLER DİNLİYOR

Cepteki telekulakta karanlık örtü kalkmaya başladı. Microsoft’un ‘engelledik’ açıklamasıyla deşifre olan İsrail merkezli Pegasus adlı casus yazılımın 11 devlet tarafından satın alındığı belirlendi. Aralarında gazeteci ve siyasilerin de yer aldığı 50 binden fazla kişinin takibinde kullanılan yazılımla Türkiye’de 500 kişi hedef alındı. İstanbul’da katledilen Cemal Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz, AK Partili Yasin Aktay ile eski İstanbul Başsavcısı İrfan Fidan da casus yazılımla takip edildi. Skandala AB ve Fransa’dan sert tepki geldi.

Sızıntının 50 binden fazla cep telefonu numarasını kapsadığı belirtiliyor. Araştırmaya katılan medya kuruluşlarından The Guardian gazetesinde yer alan habere göre, küresel olarak hedef alınan gazeteciler arasında, CNN, The New York Times, Al Jazeera, Le Monde, Bloomberg gibi kuruluşlarda çalışan isimler de yer alıyor. Washington Post gazetesi, 50 ülkeden 1000 numaranın sahiplerinin belirlenebildiğini aktardı. Bu listede Arap kraliyet ailelerinin üyeleri ile 65 iş insanı, 85 aktivist, 189 gazeteci ile aralarında devlet başkanlarının da olduğu 600’den fazla siyasi yer alıyor.

Numaraların ait olduğu kişiler üzerinde yapılan araştırma, listenin toplam 11 ülke üzerinde yoğunlaştığı belirlendi. Listede yer alan Azerbaycan, Bahreyn, Macaristan, Hindistan, Kazakistan, Fas, Ruanda, Meksika Suudi Arabistan, Togo ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin İsrail yazılım şirketi NSO tarafından üretilen Pagasus adlı casus yazılımı san-tın alarak muhalif siyasetçileri, aktivistleri gazetecileri ve iş insanlarını takip ettiği belirlendi. Suudi Arabistan’ın ise söz konusu yazılımı, İstanbul’daki konsolosluğunda öldürülen Cemal Kaşıkçı cinayetinde de kullandığı belirtildi. Casus yazılımın en fazla nımara kapsadığı ülke 15 bin numara ile Meksika olduğu ifade edildi.

NASO: YAZILIM 45 ÜLKEDEN İSTİBARAHAT ÖRGÜTLERİNE SATILDI

NSO firması Pazar günü yayımlanan haberler sonrası bir açıklama yaparak, haberlerin ‘desteksiz teoriler ve yanlış çıkarımlar’ içerdiğini savundu ve dava açma tehdidinde bulundu. NSO firması, Cemal Kaşıkçı cinayetinde bu teknolojinin kullanıldığı iddiasını da yalanladı ve yazılımın 45 ülkeden yalnızca ‘incelenmiş ülkelerin güvenlik güçleri ve istihbarat örgütlerine satıldığını’ açıklandı.

NUMARASI BULUNAN GAZETECİ ÖLDÜRÜLMÜŞTÜ

Listede numarası yer aldığı bildirilen isimler arasında, bir araç yıkama noktasında öldürülen Meksikalı bir serbest gazeteci de yer alıyor. Bu gazetecinin telefonu bulunamamıştı. Hindistan’da yer alan bir araştırmacı gazetecilik sitesi olan The Wire, numaralardan 300’ünün ülkedeki çeşitli gazetecilere, muhalif siyasetçilere, bilim insanlarına ve aktivistlere ait olduğunu duyurdu.

TÜRKİYE’DEN 500 KİŞİ LİSTEDE

Dünya genelinde dört kıtadan en az 45 ülkeden NSO’ya telefon numarası takibi talep edildi. Bu sistemle Türkiye’den yaklaşık 500 civarında telefonun izlendiği belirtiliyor. Listede Türkiye’de öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz de bulunuyor. Cengiz’in cep telefonuna, Kaşıkçı’nın ölümünden dört gün sonra Pegasus yazılımı ile ulaşıldığı belirtildi. Teknoloji şirketi olan NSO Grup ‘hiçbir şekilde Kaşıkçı’nın ölümüyle ilgileri olmadığını’ savundu.

The Washington Post’a göre Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz ve eşi Hanan Elatr, oğlu Abdullah Kaşıkçı’ın yanı sıra, Türkiye’deki Kaşıkçı davasını yürüten eski İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı ve AYM üyesi İrfan Fidan’ın da ismi casus yazılımla cep telefonlarına ulaşılanlar arasında. Ayrıca, AK Parti Genel Başkan Danışmanı Yasin Aktay ile Türk Arap Medya Derneği Başkanı ve Kaşıkçı’nın arkadaşı Turan Kışlakçı da telefonları izlenmiş olan diğer kişiler.

TÜRKİYE EN FAZLA KULLANILDIĞI ÜLKELERDEN BİRİ

Bu arada cep telefonlarındaki verilerine ulaşılmaya çalışılanlar arasında Direkt36’da araştırmacı gazetecilik yapan iki Macar gazeteci de yer alıyor. Yapılan araştırmalar, iki gazetecinin verilerine yönelik saldırının Macar devleti tarafından yapıldığına işaret ediyor. Macaristan hükümeti konuya yönelik soruyu yalanlayan bir açıklama yapmadı. Öte yandan Toronto Üniversitesi’ne bağlı Citizen Lab laboratuvarının 2018 yılında sonuçlarını yayınladığı araştırmada, Türkiye’nin Pegasus yazılımının en fazla kullanıldığı ülkeler arasında olduğu tespit edilmişti.

LİSTEDEKİ İSİMLER AÇIKLANACAK

Araştırmayı yürüten medya şirketleri, önümüzdeki günlerde listede yer alan kişilerin kimliklerini açıklayacağını duyurdu. Liste, yüzlerce şirket yöneticisi, din adamı, akademisyen, STK çalışanı, sendika yetkilileri ve kabine bakanları, cumhurbaşkanları ve başbakanlar dahil hükümet yetkililerini içeriyor. Yaşananlara AB’den tepki geldi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İsrailli bir firmanın casus yazılımıyla bazı ülkelerin binlerce kişiyi takip ettiği iddiasını, ‘doğru olması halinde kabul edilemez’ bulduğunu söyledi. Fransız hükümeti iddiayı ‘şoke edici’ diye tanımlarken, Alman gazeteci örgütleri açıklama talep etti.

ENİS BERBEROĞLU HATIRASI: SBK'DA PEGASUS MU VARDI?

Pegasus ile yapılan dinleme iddiası CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun kara para aklamaktan aranan ve Avusturya’da tutuklanan Sezgin Baran Korkmaz’la ilgili 29 Haziran’da anlattığı bir anısını hatırlattı. KRT TV’ye konuk olan Berberoğlu, Sedat Peker’in “Cihan Ekşioğlu’nın, İsrail’den 3 milyon dolara aldığı, Twitter ve Whatsapp görüşmelerini takip edebilen yazılımı Türkiye’ye 50 milyon dolara sattığı” iddiası hatırlatıldı.

Bu söz üzerine araya giren Berberoğlu Korkmaz’ın istediği kişilerin Whatsapp mesajlarını okuyabildiğine yönelik bir iddiayı anlattı. Berberoğlu şöyle konuştu: “Bundan 8-9 ay önce Korkmaz’ı tanıyan bir iş adama “Git bir sor bakalım bu adama, parasına çökmeye çalışanlar var, içeri atmayı isteyenler var, ABD’den gelen paralar kadar emanet edenler var. Bir konuş bakalım neymiş. Sen de bana söylersin” dedim. Gitti geldi dehşet içindeydi! ‘Ne oldu?’ dedim. Dedi ki: Enis garip bir şeyler dönüyor. Adam “Bana bir şey olmaz” dedi. Üsteleyince çıkartmış telefonu. Sadece numara girerek benim arkadaşımın Whatsapp görüşmelerini takip edebildiğini göstermiş.”

PEGASUS NASIL ÇALIŞIYOR?

Pegasus yazılımı, hedef alınan kişinin telefona cevap vermesi halinde dahi yüklenebiliyor. Yazılım, sızdığı telefonun tüm özelliklerinin uzaktan kumanda ile kontrol edilmesine olanak sağlıyor. Yazılımda, cep telefonlarında eş zamanlı verilere ulaşılabiliyor. Bu sayede Messenger, WhatsApp ve Signal gibi sohbet uygulamalarındaki şifreler kırılabiliyor. Yapılan yazışmalar ve çağrılara, kısa mesajlara, tarayıcı geçmişine ve uygulamalarda depolanan veriler ile şifrelere ulaşabiliyor. Yazılım, telefon kullanıcısının konumunu, kişinin sabit mi yoksa hareket halinde mi olduğunu da belirleyebiliyor. Telefondaki fotoğraflar, e-postalara ve mikrofona da ulaşılıyor.

KARAR