Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde (AYM) açılan davanın iddianamesinin ayrıntıları belli oldu.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin'in hazırladığı iddianame, 609 sayfadan oluşuyor.

İddianamede, HDP, "terör örgütü PKK-KCK'yı açıkça desteklemekten öteye geçerek onun bir organı gibi faaliyette bulunmakla" suçlanıyor.

İddianamede, aralarında HDP'nin eski eş başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş'ın yanı sıra mevcut eş başkanlar Pervin Buldan ve Mithat Sancar ile Sezai Temelli, Sırrı Süreyya Önder, Meral Danış Beştaş, Sebahat Tuncel ve Ertuğrul Kürkçü'nin de olduğu 687 kişi hakkında beş yıl siyaset yasağı getirilmesi de talep edildi.

HDP Eş Genel Başkanları Buldan ve Sancar, yaptıkları yazılı açıklamada, kapatma davasını "ülke demokrasisine ve hukukuna ağır bir darbe" olarak nitelendirdi.

İddianamede neler yer alıyor?

İddianamede, HDP ile PKK arasında bir fark olmadığı ve partinin PKK ile KCK'nın emir ve talimatları doğrultusunda faaliyet yürüttüğü öne sürülüyor.

HDP'nin "terör örgütünün siyasi görünümlü bir uzantısı, organı" olarak tanımlandığı iddianamede, "Başka bir deyimle HDP; PKK'nın partisidir. Aslında buna şaşırmak gerekir. Çünkü Partinin Eş Genel Başkanlığını yapmış Pervin Buldan ve Selahattin Demirtaş açıkça HDP'nin terör örgütü lideri Öcalan'ın projesi olduğunu, Öcalan'ın HDP fikriyatında büyük emeği olduğunu belirterek açıkça söylemekten çekinmemişlerdir. Bu hususu örgüt elebaşı da kabul etmektedir" ifadeleri yer alıyor.

İddianame, HDP'nin "devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı eylemlerin odağı haline geldiği" belirtiliyor.

HDP için mahkemenin şu kararları alması talep ediliyor:

İddianamede ayrıca, partinin üye ve yöneticileri hakkında bugüne kadar "Devletin Birliğini ve Ülke Bütünlüğü Bozmak", "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini Ortadan Kaldırmaya veya Görevini Yapmasını Engellemeye Teşebbüs Etmek", "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine Karşı Silahlı İsyana Tahrik Etme", "Silahlı Terör Örgütü Kurma veya Yönetmek", "Silahlı Terör Örgütüne Üye Olmak", "Terör Örgütü Propagandası Yapmak" ve "Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin Yargı Organlarını Alenen Aşağılamak" gibi bir dizi suçlamayla yargı süreçlerinin başlatıldığına dikkat çekiliyor.

HPD yöneticileri, milletvekilleri ve teşkilat üyeleri hakkında açılan davalar ve bunlardan çıkan kararlar ayrıntılı bir şekilde aktarılıyor ve bunlar partinin kapatılması talebine zemin olarak gösterilen kanıtlar arasında yer alıyor.

İddianamede, AYM'nin daha önce aldığı kararlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) parti kapatmalarla ilgili kararlarına atıf yapılıyor ve "Nitekim, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, terörün kınanmamasını dahi siyasi partilerin kapatılması için yeterli bir gerekçe olarak kabul etmiştir" ifadesine yer veriliyor.

Ancak bazı hukukçular, iddianamede yer alan AİHM kararının HDP'nin kapatılma gerekçesiyle örtüşmediğini öne sürüyor.

Kimler hakkında siyasi yasak isteniyor?

İddianamede, "partinin kapatılmasına beyan, faaliyet ve eylemleri ile neden oldukları" iddiasıyla 687 kişi hakkında beş yıl boyunca siyasi yasak getirilmesi isteniyor.

Partinin kapatılması halinde, kapatmaya ilişkin kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren beş yıl boyunca bu kişilerin "bir başka siyasi partinin kurucusu, yöneticisi, deneticisi ve üyesi olamayacakları" yönünde karar verilmesi talep ediliyor.

Haklarında siyasi yasak istenenler arasında HDP'nin eski ve mevcut eş genel başkanları, eski ve mevcut milletvekilleri, genel merkez yöneticileri, teşkilat yöneticileri ve üyeleri de yer alıyor. Bu isimlerden bazıları şöyle:

Selahattin Demirtaş, Sırrı Süreyya Önder, Sebahat Tuncel, Figen Yüksekdağ Şenoğlu, Pervin Buldan, Sezai Temelli, Mithat Sancar, Adil Zozani, Meral Danış Beştaş, Nursel Aydoğan, Selma Irmak, Ertuğrul Kürkçü, Mehmet Emin Adıyaman, Ayla Akat Ata, Mülkiye Birtane, Berdan Öztürk, Bengi Yıldız, Demir Çelik, Esat Canan, Halil Aksoy, Hasip Kaplan, Hüsamettin Zenderlioğlu, Kemal Aktaş, Özdal Üçer, Aysel Tuğluk, Faysal Sarıyıldız, Ferhat Encu, Nursel Aydoğan, Abdullah Zeydan, Dilek Öcalan, İdris Baluken, Adem Geveri, Ahmet Yıldırım, Lezgin Botan, Aycan İrmez, Altan Tan, Behçet Yıldırım, Burcu Çelik Özkan, Çağlar Demirel, Enise Çoban Güneyli, Gülser Yıldırım, Yüksel Mutlu, Çilem Küçükkeleş, Leyla Zana, Dirayet Dilan Taşdemir, Hatice Kocaman, Emine Beyza Üstün, Kadri Yıldırım, Kıznaz Türkeli, Leyla Birlik, Mehmet Ali Aslan, Mehmet Emin İlhan, Mizgin Irgat, Nihat Akdoğan, Osman Baydemir, Saadet Becerikli, Seher Akçınar Bayar, Taşkın Aktaş, Şafak Özanli, Ergün Koç, Alican Önlü, Abdullah Levent Tüzel, Ayşe Acar Başaran, Feleknas Uca, İmam Taşçıer, Leyla Güven, Mahmut Toğrul, Hüda Kaya, Asiye Kolçak, Edip Berk, Ziya Çalışkan, Sibel Yiğitalp, Ziya Pir, Besime Konca, Tuğba Hezer Öztürk, Ömer Faruk Gergerlioğlu, Erdal Aydemir, Erol Katırcıoğlu, Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Tulay Hatımoğulları Oruç, Musa Piroğlu, Serpil Kemalbay Pekgözegü.

Bundan sonraki süreç nasıl işleyecek?

İddianame AYM'ye sunuldu ve dava sürecinin başlaması için ilk etapta AYM'nin bir raportör ataması gerekiyor.

AYM, konuyu incelemek üzere bir raportör görevlendirilecek. Bu raportör, iddianameye inceleyip raporunu sunacak.

İddianamede herhangi bir eksiklik tespit edilememesi halinde AYM, davanın kabul edilip edilmeyeceğine karar verecek.

Kabul edilmesi halinde dava, HDP'ye gönderilecek. Bu aşamada HDP'nin ön savunmasını hazırlamak için bir aylık bir süresi olacak.

HDP'nin savunmasını AYM'ye sunmasının ardından bu kez Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Şahin, esas hakkındaki görüşünü sunacak. Bu görüş mahkeme tarafından tekrar HDP'ye bildirilecek.

Daha sonra belirlenecek duruşma tarihinde Şahin sözlü açıklamasını, HDP yetkilileri de sözlü savunmalarını yapacak.

Bu aşamadan sonra raportörün esas hakkındaki raporunun hazırlanmasına geçilecek. Raporun hazırlık aşamasında tarafların ek belge, delil ya da savunma sunma hakları bulunuyor.

Bu süreç tamamlandıktan sonra AYM'nin kapatma talebiyle ilgili karar vermesi öngörülüyor. HDP'nin kapatılma kararının alınabilmesi için üçte iki çoğunluk gerekiyor. Bu da 15 üyeli AYM'nin 10'unun karar için olumlu oy kullanması gerektiği anlamına geliyor.

AYM, iddianamedeki taleplerle ilgili tek tek karar verecek. AYM, HDP'yi kapatabilir, kapatma kararıyla birlikte siyasi yasak ve Hazine yardımının kesilmesi ile iadesi talebini kabul edebilir, partinin kapatılmaması durumunda sadece Hazine yardımının kesilmesine karar verebilir veya iddianamedeki tüm talepleri reddedebilir.

HDP kapatma davasına ne tepki verdi?

HDP Eş Genel Başkanları Buldan ve Sancar, kapatma davası açılması talebinin ardından yazılı bir açıklama yaptı.

HDP Merkez Yürütme Kurulu da kapatma davasına ilişkin olağanüstü toplantı gerçekleştirdi.

Buldan ve Sancar, yazılı açıklamalarında, "Partimize yönelik kapatma davası, ülke demokrasisine ve hukukuna ağır bir darbedir. Bu iktidar, darbeci bir yönetim olarak tarihe adını yazdırmıştır. AKP, kapatma davası ile yargı üzerinden MHP'ye bir kongre hediyesi vermiş, savcılar siyasi talimatla hareket etmiştir" dedi.

Buldan ve Sancar, "AKP-MHP iktidarının demokratik meşruiyetini" yitirdiğini de öne sürdü.

Buldan ve Sancar, bugün de MYK toplantısının ardından kameraların karşısına geçerek bir açıklama daha yaptı.

Sancar, eski eş başkanlar Demirtaş ve Yüksekdağ'ın gözaltına alındığı 4 Kasım 2016'da yaşananları "darbe" olarak nitelendirdi ve aradan geçen zaman içerisinde sayısız partilinin cezaevine konulduğunu belirtti.

Sancar, "Sandılar ki HDP bitecek, eriyecek ama tam tersi oldu. Çünkü HDP ne tek tek şahıslardan ibarettir ne de binadır. HDP güçlü bir fikriyattır, HDP halktır" dedi.

Buldan da kapatma davası açılması başvurusunun ardından oy oranlarının yüzde 20'lere yükseldiğini öne sürdü.

Buldan, "Biz AKP hükümetine ilk sandıkta dersini vereceğiz ancak şimdiden demokrasi güçlerinin bir araya gelerek birlikte AKP hükümetine bu fotoğrafı verme zamanı gelmiştir. Kimsenin haksızlığa uğramayacağı bir ortamı hep birlikte yaratmak bizlerin görevidir" dedi.

Buldan, parti kapatma ve milletvekilliklerinin düşürülmesi konusunun sadece HDP'yi ilgilendirmediğini belirterek, bu yaşananlara herkesin karşı koyması çağrısı yaptı.

HDP, 24 Haziran 2018'de yapılan en son genel seçimlerde 5,9 milyon oy almış ve yüzde 11,7'lik oy oranıyla en büyük üçüncü parti olmuştu.

HDP, 2018 seçimlerinde 67 milletvekili çıkarmıştı. Ancak daha sonra hem gelen istifalar hem de bazı isimlerin vekilliğinin düşürülmesiyle HDP'nin sandalye sayısı da 55'e geriledi.

2012 yılında kurulan HDP, bugüne kadarki en yüksek oy oranına 7 Haziran 2015 seçimlerinde ulaştı. HDP, bu seçimlerden 6 milyon kişinin desteğiyle oyların yüzde 13'ünü alarak dördüncü parti olarak çıktı.

BBC TÜRKÇE