Hukuksuzluk AİHM başvurularına yansıdı

AİHM’e en fazla başvuru yapılan ilk beş ülke arasında Türkiye de bulunuyor.

Editor

Ocak 26, 2022 - 19:37

Hukuksuzluk AİHM başvurularına yansıdı

HABER MERKEZİ

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 2021 bilançosu dün Strasbourg’da mahkeme başkanı İzlandalı yargıç Robert Spano tarafından düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. AİHM’e en fazla başvuru yapılan ilk beş ülke arasında Türkiye de bulunuyor.

İstatistiklere göre, AİHM'in gündeminde Avrupa Konseyi üyesi 47 ülkeye karşı hâlihazırda toplam 70 bin 156 dava başvurusu bulunuyor. Hakkında en fazla dava başvurusu bulunan ilk 5 ülke sıralaması bir önceki yıla oranla değişmedi. Rusya 17 bin 13 başvuruyla ilk sırada yer aldı. Rusya’nın ardından 15 bin 251 başvuru ile Türkiye yer aldı. Onu Ukrayna (11 bin 372), Romanya (5 bin 690) ve İtalya (3 bin 646) izledi. Bu 5 ülkeye yönelik dava başvuruları AİHM’nin iş yükünün yüzde 75’ini oluşturuyor. Türkiye davalarının 3’te 2’sini 15 Temmuz darbe girişimine bağlı tutuklama ve yargılamalarla ilgili hak ihlali iddiaları oluşturuyor.

AİHM gündemine Türkiye’den taşınmış dava başvurularının yaklaşık 11 bini, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ilan edilen OHAL ortamıyla bağlantılı hak ihlali iddialarından oluşuyor. Bunların 5 bini gözaltı ve tutuklamalar, 6 bini ise yargılamalarla ilgili. Türkiye'de yargı süreçleri tamamlanan bu başvurularla ilgili pilot davalarda kararlar açıklamaya başlayan AİHM, oluşan içtihat üzerine dosyaları gruplaştırarak Ankara'ya tebliğ etmeye başladı. AİHM gündemindeki 15 Temmuz sonrası hak ihlali iddiaları temelli dava başvurularıyla ilgili sürecin 2022 yılında yoğunlaşarak hızlanması bekleniyor.

AİHM 2021’de toplam 1105 dava kararı açıkladı. Rusya, Ukrayna ve Romanya’dan sonra hakkında en fazla karar açıklanan devlet Türkiye oldu. 2020’de Türkiye hakkında 97 karar açıklayan AİHM, geçen yıl 78 karara hükmetti. Bu kararlardan 76’sında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) en az bir maddesinin ihlal edildiği sonucuna varıldı, 2 davada ihlal bulunmadı.

Bir önceki yıl olduğu gibi geçen yıl da Türkiye hakkında açıklanan kararlarda ifade özgürlüğü başı çekti. Mahkeme 2021’de Avrupa geneli için AİHS’in ifade özgürlüğü maddesinin 85 davada ihlal edildiğine hükmetti. Bu ihlal hükümlerinden 31’i Türkiye'ye karşı açılmış davalarda verildi. Türkiye böylelikle bir kez daha, hakkında en çok ifade özgürlüğü ihlaline hükmedilen Avrupa ülkesi oldu.

Türkiye, Yücel için tazminat ödeyecek

AİHM, Almanya’da yaşayan gazeteci Deniz Yücel'in Türkiye'de tutukluluğuna ilişkin yapılan başvuruyu karara bağladı. AİHM, Deniz Yücel'in bir yıl gözaltında tutulması ile Türkiye'nin AİHS'in 5'inci maddesinde düzenlenen, "özgürlük ve güvenlik" ile 10'uncu maddesinde düzenlenen "ifade özgürlüğü" maddelerini ihlal ettiğine hükmetti ve Türkiye'yi tazminata mahkum etti. Türkiye'nin Yücel'e 12 bin 300 euro manevi tazminat, bin euro da mahkeme masrafı ödemesi kararlaştırıldı.

BİRGÜN