Türkiye’de özellikle son iki yılda satılık konut fiyatları fahiş oranda artarken, kiralık konut fiyatların da bur artışı takip etti. Satılık konut almak hayal olurken, kiraya çıkmak bile zorlaştı. Bu durum barınma krizini tetiklerken, kiracı-ev sahibi kavgalarını ve davalarının da patlak vermesine neden oldu. Yüksek enflasyonla beraber satılık ve kiralık konut fiyatları rekor kırmaya devam ederken, barınma krizi de derinleşiyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökce, sosyal medya hesabından konut satışları ve fiyatları ile ilgili değerlendirmede bulundu. 2020 - 2023 arasında üç büyük şehirde yabancılara 94 bin 642 konut satıldığını aktaran Buğra Gökçe ‘’Aynı dönemde ortalama konut satış fiyatı İstanbul’da 521 bin liradan 4,2 milyona, Ankara’da 312 bin liradan 2,4 milyona, İzmir’de 510 bin liradan 3,8 milyona çıktı.

2020 - 23 döneminde yabancılara toplam 197 bin 477 konut satılırken yaklaşık olarak yabancıların aldığı her 2 konuttan biri üç büyük şehirde yer aldı. Yabancılara konut satışı uygulaması bir yandan konut piyasasını fiyat açısından dengesizleştirirken, diğer yandan kullanılmayan, atıl duran konut sorununu da derinleştiriyor. İstanbul’da tahminlere göre 450 ile 750 bin arasında boş konut var. Konutların atıl durması da kiralık konut arzını azaltarak konut piyasasını etkiliyor’’ ifadelerini kullandı.

Gökçe, Türkiye genelinde belli bir süre yabancılara konut satışının askıya alınması konut piyasasının dengelenmesi için olumlu olacağının altını çizdi.

KREDİYE ERİŞİM ZORLAŞTI İPOTEKLİ SATIŞLAR ÇAKILDI

Ekonomi yönetiminin uyguladığı sıkı para politikası konut satışlarını etkiledi. Artan faiz oranları ve krediye erişmekte yaşanan zorlukla beraber ipotekli konut satışlarında sert düşüş devam etti. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 58 azalış göstererek 5 bin 577 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 5,9 olarak gerçekleşti. Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31,2 azalışla 166 bin 461 oldu. Ekim ayındaki ipotekli satışların, bin 369’u; Ocak-Ekim dönemindeki ipotekli satışların ise 50 bin 234’ü ilk el satış olarak gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekim ayına ilişkin konut satış istatistiklerini açıkladı. İstatistiklere göre, Türkiye genelinde konut satış sayısı ekimde geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 8,7 gerileyerek 93 bin 761’e indi. Konut satışları ocak-ekim döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,3 azalışla 993 bin 835 olarak gerçekleşti. TÜİK’ten yapılan açıklamaya göre, konut satışlarında İstanbul 14 bin 941 konut satışı ve yüzde 15,9 ile en yüksek paya sahip oldu.

ÜLKE GENELİ METREKARE FİYATI 29 BİN TL’Yİ AŞTI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan endekse göre Eylül’de konut fiyatları bir önceki aya göre ise yüzde 4,3 arttı. Endekse göre Türkiye genelinde ortalama metrekare fiyatı 29 bin TL’yi aştı. Son dönemde Ankara’da konut piyasasında görülen ivmenin Eylül ayında da devam ettiği görüldü. Ankara’da konut fiyatları Eylül’de bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 102,7 arttı. Başkentte ortalama metrekare fiyatı 22 bin TL’nin üzerine çıktı. Ankara’yı yüzde 85,2’lik yıllık artışla İzmir izledi. İzmir’de de ortalama metrekare fiyatı 33 bin TL’nin üzerine çıktı. İstanbul’da konut fiyat artışında yavaşlamanın Eylül’de sürdüğü izlendi. TCMB verilerine göre İstanbul’da konut fiyatları Eylül’de yıllık bazda yüzde 77,6 arttı. Ortalama metrekare fiyat ise 43 bin 669 TL olarak kaydedildi.

‘KANADA 2 YILLIĞINA DURDURDU’

Yabancılara konut satışı bir çok gelişmiş demokraside de tartışılıyor. Kanada bu yılın başında yabancılara konut satışını 2 yıllığına askıya aldı. Yeni Zelanda 2017’de yabancıların mevcut evleri satın almasını yasakladı. Bu tür önlemler daha önce Hong Kong ve Avustralya gibi yerlerde uygulanmış ve konut fiyatlarının belli bir oranda düşmesine neden olmuştu. Bugün özellikle üç büyük şehrimizde ve yurt genelinde yaşadığımız konut krizini çözmek için konut hakkını koruyan, bütüncül, çeşitli tiplerde sosyal konut üretim ve arzını da kapsayan adımlar atılmasına ihtiyaç var.

ARSA İŞ YERİ VE TARLA SATIŞLARI TÜRKİYE GENELİNDE REKOR KIRDI

Türkiye genelinde arsa, tarla ve ticari gayrimenkul satışlarında yılın 10 ayında 1 milyon 426 bin 146 adetle tüm zamanların ocak-ekim dönemi rekoru kırıldı. Ülke genelinde ocak-ekim döneminde 2 milyon 419 bin 981 gayrimenkul el değiştirdi. Bu satışların 993 bin 835’ini konutlar oluşturdu. Konut satışları 10 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,3 azalış gösterdi. Arsa, tarla ve ticari gayrimenkul satışları ise 10 ayda 1 milyon 426 bin 146 adetle tüm zamanların en yüksek ocak-ekim dönemi rakamına ulaştı. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 1 milyon 391 bin 787 olarak gerçekleşmişti. Artış oranı yüzde 2,5 oldu. Konuttaki azalışa rağmen diğer gayrimenkul türlerindeki yükseliş dikkati çekti.

Arsa, tarla ve ticari gayrimenkul satış sayıları ocak-ekim dönemleri baz alındığında 2021’de 1 milyon 176 bin, 2020’de 1 milyon 17 bin, 2019’da 828 bin, 2018’de ise 1 milyon 14 bin şeklindeydi. Toplam satışlar içerisinde konut dışı gayrimenkullerin payı ilk kez yüzde 58,9’a ulaşırken, ekimde bu oran rekor kırarak yüzde 62,2 oldu. Ocak-ekim dönemi konut dışı satışların payı önceki 5 yılda yüzde 44,3 ile yüzde 54,5 arasındaydı.

KARAR