İdlib denkleminde Serakib, ‘stratejik düğüm’ haline geldi
Halep istikametine doğru kuzeye ilerlemeye devam etti.
Editor
0
Sedat Ergin
SEDAT ERGİN YAZDI...
İdlib denkleminde Serakib, ‘stratejik düğüm’ haline geldi
Durumun ne kadar tehlikeli bir çizgide seyrettiğini anlatabilmek için tam bir hafta önce geçen cuma gününden bu yana İdlib’in doğusundaki Serakib kasabasının çevresinde yaşanan sıcak gelişmeleri çok kısaca hatırlatmalıyız.
Suriye ordusu, M-5 otoyolu üzerindeki Maarat el Numan kasabasını geçen hafta salı günü (28 Ocak) muhalefetten geri aldı. Rejime bağlı birlikler, bu önemli kazanımdan sonra Rus savaş uçaklarının aktif bombardıman desteğinde aynı karayolu üzerinden Halep istikametine doğru kuzeye ilerlemeye devam etti.
Önlerinde son pürüz olarak 25 kilometre kuzeyde, Halep’i Lazkiye’ye bağlayan M-4 ile başkent Şam’a uzanan M-5 otoyollarının buluştuğu stratejik kavşak noktası Serakib kasabası kalmıştı. Serakib de düştüğü takdirde Esad rejiminin Halep’e ulaşabilmesi için kuzeye doğru yalnızca 40 kilometrelik bir mesafe kalacaktı.
TÜRKİYE’NİN İDLİB HAMLESİ
İşte tam bu sırada Türkiye’nin İdlib hamlesi geldi. Türk Silahlı Kuvvetleri, cuma (31 Ocak) gününden itibaren İdlib’de dikkat çekici bir askeri hareketliliğe girişti. TSK’nın burada bulunan gözlem noktalarını takviye etmek amacıyla kuvvetli bir askeri sevkıyat başladı İdlib’e.
Ancak asıl kritik hamle aynı gün Serakib’in çevresinde sahada bir dizi askeri önlemin alınması oldu. Kentin kuzeye, güneye ve doğuya doğru açılan üç anayolu üzerinde TSK tarafından kontrol noktaları tesis edildi. Yalnızca batı çıkışı açık bırakıldı. Bu sırada rejim ordusu M-5 üzerinde güneyden kuzeye doğru ilerleyişini sürdürmekteydi ki, TSK’nın önlemleri üzerine Serakib’e yaklaşık 7 kilometrelik bir mesafede bu ilerleyiş bir süre için durdu.
Bu arada, hafta sonu Serakib’in çevresinde gerilim zirveye çıkarken korkulan oldu ve karşılıklı sinir harbi birden sıcak çatışmaya dönüştü. Pazartesi günü�Esad ordusunun açtığı topçu ateşi sonucu Serakib’in hemen doğusundaki kontrol noktası için tertip alındığı sırada 7’si asker 8 vatandaşımız şehit oldu. TSK, buna İdlib’in birçok mevkisindeki gözlem noktalarından Esad ordusu hedeflerini vurduğu ağır bir topçu ateşiyle karşılık verdi
TSK SERAKİB’DE SET ÇEKTİ
Türkiye’nin Serakib’deki askeri inisiyatifi, rejime ve destekçisi Rusya’ya ‘Kuzeye M-5 üzerinden çıkışınızı durduruyorum, devam etmek istiyorsanız benimle çatışmayı göze almalısınız’ mesajı verilerek önlerine set çekilmesi anlamına geliyor.
Türkiye’nin sahadaki bu adımı rejimin M-5 üzerindeki ilerleyişini ilk aşamada frenlemiştir. Esad ordusu, önü bu şekilde kapatılınca farklı bir taktiğe yönelerek, Serakib’i batı hattından kuşatmaya yönelmiş ve geçen pazartesi akşamı batıdan kasabaya uzanan M-4 yoluna çıkmıştır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan salı akşamı Rusya lideri Vladimir Putin ile telefon görüşmesini yaptığı sırada Serakib çevresinde karşılıklı askeri denge bu şekilde beliriyordu. TSK, aynı akşam sahada yeni bir adım daha atarak, Serakib’in batı kapısında M-4 otoyolu üzerinde de bir kontrol noktasını devreye soktu. Yani Serakib’i dört bir taraftan kapattı.
REJİM VE RUSYA’DAN KARŞI HAMLELER
Esad rejimi, önceki gün karşı hamlelerle yanıt verdi TSK’nın Serakib’i kapatmasına. Rejim güçleri de Serakib’i dıştan doğu, batı, güney ve kuzeyden kuşatma altına aldı. Serakib’e anayollardan giriş-çıkışları bloke eden TSK’nın kontrol noktaları böylelikle Esad ordusu tarafından çevrelenmiş oldu. ‘Syria.liveumap’ portalındaki verileri esas alan harita buradaki kilitlenmeyi çarpıcı bir şekilde gösteriyor.
Rejim unsurları ve TSK kontrol noktalarının sahada birbirlerini cepheledikleri anlaşılıyor. Bu arada, önceki akşam silahlı muhalif grupların tümüyle olmasa da Serakib’i önemli ölçüde boşaltmalarıyla, sivil nüfusun zaten terk etmiş olduğu kasaba metruk bir görüntü aldı. Rejimin, yaptığı çevrelemeden sonra Serakib’i yan yollardan baypas ederek M-5 üzerinden kuzeye, Halep’e doğru ilerlemeye çalışması beklenebilir.
Öte yandan, rejim ikinci bir hamleye girişerek, İdlib’in doğu sınırından M-5’e, batıya doğru genişlemeye yöneldi. Kritik bir gelişme, bu genişlemenin sonucu olarak TSK’nın Serakib’in 12 kilometre kadar güneydoğusunda Tel Tukan’daki (7) numaralı gözlem noktası çarşamba günü itibarıyla rejim bölgesi içinde kaldı. Daha önce de güneyde Surman’da (8) ve Morik’teki (9) numaralı gözlem noktaları da rejim bölgesinde kalmıştı.
Sahada bu hadiseler yaşanırken özellikle Rus uçaklarının İdlib’in birçok noktasındaki ağır bombardımanı sürmüştür. Dikkat çekici bir gelişme, Rus uçaklarının önceki gün İdlib’in kuzeyinde TSK’nın (4) numaralı gözlem noktasının bitişiğindeki Anadan köyünü vurmasıdır.
TSK ASKERİ HAVAALANINA YERLEŞİYOR
Buna karşılık Türkiye’den de yeni hamleler geliyor. TSK’nın İdlib’de Serakib’in 10 kilometre kadar kuzeyindeki Taftanaz’a yaptığı sevkıyatla buradaki askeri havaalanında yeni bir gözlem noktası kurma hazırlıkları başlatıldı.
TSK tarafından dün ayrıca Afrin’in hemen altında Rus ordusu, Esad ordusu, İran yanlısı milisler ve PKK/YPG’nin bulunduğu Tel Rifat bölgesine de kuvvetli topçu atışı yapıldı. Buna ek olarak bir başka cephede, Fırat Kalkanı bölgesindeki El Bab’ın yakınlarında sınır hattında Türkiye’nin desteklediği ÖSO unsurları ile rejim unsurları arasında çatışmalar yaşandı.
Bu gibi askeri hareketler, Esad rejiminin İdlib’deki ilerleyişini durdurabilmek için dikkatini dağıtmayı amaçlayan taktik operasyonlar olarak değerlendirilebilir.
Aslında sahada yaşanan bütün hadiseleri tek bir yazıya sığdırabilmek mümkün değil. Ancak sürekli yoğunlaşmakta olan askeri faaliyetler içinde Türkiye ile Esad rejimi/Rusya ikilisi arasında şu an İdlib’deki en kritik çekişmenin stratejik kavşak noktası Serakib üzerinde yaşandığını söylemek hata olmaz. TSK’nın mevzi aldığı Serakib’in akıbeti, önümüzdeki dönemde İdlib’e ilişkin pazarlıklarda önemli bir müzakere başlığı olarak şimdiden gündeme yerleşmiştir. Buradaki stratejik düğümün nasıl çözüleceği İdlib’deki dengenin şekillenmesi açısından da önem taşıyacaktır.
Özetlemek gerekirse şu tespiti yapabiliriz: İdlib’de sahadaki durum, bir tarafta Türkiye, diğer tarafta Esad-Rusya ikilisinin attıkları yeni adımlarla sahada yeni mevziler aldıkları, bu şekilde karşılıklı olarak ellerini sürekli yükselttikleri tehlikeli bir tırmanma eğrisi izlemektedir.
Not: Bu yazı dün akşam saat 18.00 suları itibarıyla sahadaki tabloyu yansıtmaktadır.
