İdlib'de kritik 7 gün

Moskova ateşkesi, patlama noktasına gelen Suriye’ye ‘nefes’ oldu. Ancak hassas süreç, mutabakatın sahada sağlıklı işleyişine kilitlendi. Mültecilerin dönüşünü kolaylaştıracak önlemlerin uygulanması göç baskınının azalmasında büyük önem taşıyor. Bir hafta içinde işlerlik kazanacak ‘güvenli koridordaki’ mekanizmanın sağlıklı işletilmesi de İdlib dosyasının akıbetinde en kritik başlığı oluşturuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Putin’in önce başbaşa ardından heyetlerle yaptığı ve 5 saat kırk dakika süren Moskova zirvesinin ardından çatışmaları sonlandıracak ateşkes anlaşması dün gece yarısı yürürlüğe girdi. 5 Mart mutabakatıyla sağlanan ateşkesin uzun ömürlü olmasını sağlamak hiç de kolay olmayacak.  Uluslararası gözlemciler ve DW Türkçe’nin görüşlerine başvurduğu uzmanlarda genel olarak Moskova’da imzalanan mutabakatın uzun ömürlü olmayacağına dair bir karamsarlık hakim.  Yine uzmanlara göre, mutabakat Suriye’nin sahadaki kazanımlarını konsolide ediyor. 

SERAKİB SAVAŞLARI BİTECEK

Anlaşmayla Halep ve Şam’ı birbirine bağlayan M5 otobanı tamamen rejimin kontrolüne bırakılmış görünüyor. Bu da iki tarafın da elinde tutmak için son 15 günde şiddetli çarpışmaları göze aldıkları Serakib’i rejimin kontrolüne bırakıyor. Kasaba, M4 ve M5 otobanını birbirine bağlayan oldukça stratejik bir mevkide bulunuyor. 5 Mart zirvesinden günler önce ÖSO güçleri TSK desteğiyle kasabayı almış ancak Rusya ve rejimin karşı saldırısıyla Serakib yeniden Şam yönetiminin kontrolüne geçmişti. Böyleye M5 otobanı tamamen rejim denetimen girmiş oldu. 

M4 OTOBANINDA DEVRİYE NASIL OLACAK

Yine anlaşmayla Sahil hattı ile Halep-Şam otobanını birbirine bağlyan M4 otoyolunun denetimi de Rus-Türk ortak devriyelerinin kontrolüne bırakıldı. Bu bölgede son haftalarda şiddetlenen çatışmalar vardı. Rejim bu noktaları kontrol etmek için çabalıyordu. 5 Mart mutabakatıyla Türkiye sınırına iki buçuk kilometre uzaklıkltaki Al Havre köyündende Serakbi’in kuzeyindeki Turanbah’a kadar olan hattın kuzeyi ve güneyinde 6’şar kilometrelik alan silahsızlandırılacak. Bu hatta Turk-Rus ortak devriyeleri gezecek. Devriyelerin nasıl yapılacağı, toplam 12 kilomtreyi bulan silahsız alanın nasıl sağlanacaı konuları ise Trük ve Rus subaylar arasında 15 mart’a kadar yapılacak toplantılarla karara bağlanacak. 

AYAY AYAY

Anlaşmanın en kritik sorusu da burada devreye giriyor. Rusya tarafı, BM tarafından terör örgütü olarak kabul edilen örgütlere yönelik saldırıların durmayacağını deklere etti. Bu örgütler arasında Türkistan İslam Partiisi, Heyet Tahrir Şam gibi M4 otobanının kuzeyi ve güneyini elinde bulunduranlar var. Özellikle bu hat üzerindeki Jisr el Suğr, bu örgütlerin kalesi konumunda. Örgütlerin bu alanı terketmesinin nasıl sağlanacağı ve güvenlik konuları 15’ine kadar yürütelecek toplantılarla karara bağlanacak. 

GÖZLEM NOKTALARI KALACAK

Bir diğer kritik başlık ise rejim kuşatmasında kalan ve sayılıra 9’u bulan TSK’ya ait gözlem noktalarının akıbeti. Cumhurbaşkanı Erdoğan. 17 Eylül 2018 Soçi mutabakatıyla kurulan bu noktalardan geri çekilme olmayacağını duyurdu. Ancak bu üslere gıda dahil askeri ve sivil lojistiği ulaştırılması hayati derecede ciddi bir sorun. Bu başlık da bir hatfa içinde yapılacak seri toplantılarla masaya yatırılacak. 

AVUSTUR'YADAN SAVAŞ BÖLGESİ ÖNERİSİ

Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz, Suriyeli sığınmacılara ilişkin “Çözüm, Suriye’de bir barış bölgesi oluşturulmasıyla mümkün olabilir. Tercihen ülkenin kuzeyinde” dedi. Suriye konusunda AB’nin daha etkili olması gerektiğini söyleyen Kurz, söz konusu barış bölgesinin Birleşmiş Milletler (BM) tarafından ele alınmasının önemine işaret etti. 

BIRAKALIM TÜRKİYE VE SURİYE SAVAŞSIN  

ABD Başkanı Donald Trump, Fox televizyonunun Pensilvanya’dan yaptığı canlı yayında seçmenleri ile bir araya gelerek hem Fox News muhabirlerinin hem de seçmenlerinin sorularını yanıtladı. ABD askerlerini Suriye ve Afganistan’dan çekme kararı alması üzerine eski Savunma Bakanı Mattis ile anlaşmazlığa düştüğünü belirten Trump, “Suriye ile Türkiye arasındaki sınırı koruyorduk. Neden bunu yapıyorduk ki? Bırakalım (Suriye ve Türkiye) kendileri savaşsın. Biz neden bunu yapıyorduk ki?” dedi. Artık Suriye ya da Afganistan’a daha fazla asker göndermenin işe yaramadığını ve askerlerini çekme kararı alması üzerine eski Savunma Bakanı James Mattis ile de bu konuda anlaşmazlığa düştüğünü belirten Trump, “Suriye ile Türkiye arasındaki sınırı koruyorduk. Neden bunu yapıyorduk ki? Bırakalım (Suriye ve Türkiye) kendileri savaşsın. Biz neden bunu yapıyorduk ki?” diye konuştu. Suriye’deki DEAŞ varlığını da yüzde yüz yok ettiklerini savunan Trump, Suriye’de petrolü korumak için bir grup askeri orada bıraktıklarını kaydetti.

‘TERÖRİSTLER RUSYA VE SURİYE TARAFINDAN ETKİSİZ HALE GETİRİLMELİ'

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Suriye’deki militanları etkisiz hale getirmesi gerekenlerin öncelikle Suriye ordusu ve meşru olarak onlarla birlikte hareket eden güçler olduğunu ifade etti. Zaharova, “Dünkü (Rusya ve Türkiye liderleri arasındaki) görüşmelerden bağımsız olarak: Militan ve teröristler öncelikle de Suriye Silahlı Kuvvetleri ve onlarla birlikte meşru  işbirliğindeki güçler tarafından etkisiz hale getirilmeli” dedi. Zaharova, açıklamalarına “Bizim asıl pozisyonumuz bu, bir değişikliğe de uğramadı” sözleriyle devam etti.

BAKAN AKAR VE KOMUTANLAR SINIRDA

Milli Savunma Bakanı Hulusi  Akar, Orgeneral Güler, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ümit Dündar ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Küçükakyüz ile Hatay’a geldi. Akar ve komutanlar birliklerde incelemelerde bulundu.

KARAR