Japonya'da kadın gazeteci tecavüzle suçladığı ünlü isme karşı açtığı davayı kazandı

Tokyo'da görülen bir davada mahkeme, 2015 yılında iş görüşmesi için yemeğe çıktığı ünlü televizyon yorumcusunun tecavüzüne uğradığını söyleyen gazeteci Shiori Ito'yu haklı buldu ve kendisine yaklaşık 30 bin dolar tazminat ödenmesini kararlaştırdı.

Karar, cinsel saldırıların ifşasını hala tabu sayan Japonya'da emsal niteliğinde sayılıyor.

Mahkeme, "bilinci yerinde olmayan ve muhakeme kabiliyeti azalmış" Ito'nun "korunmasız cinsel ilişkiye zorlandığına" hükmetti.

Tecavüzle suçlanan gazeteci-yorumcu Noriyuki Yamaguchi ise yaşanan cinsel ilişkinin her iki tarafın da rızasıyla gerçekleştiğini söyleyip iddiaları reddediyor.

Japonya'nın "köhnemiş kanunları, cinsel suçları özel hayatın yansıması olarak gören emniyet camiası ve bu konuda yeterli bilince sahip olmayan doktorlar" bu suçların soruşturulup suçluların adalete teslim edilmesinin önündeki en büyük engeller olarak görülüyor.

Örneğin tecavüzü belgelemeye yarayan "tecavüz kiti" Japonya'nın 47 eyaletinden sadece 14'ündeki belli hastanelerde bulunuyor. Bu durum, kurbanların gerek adalete güvensizlik ve gerekse duydukları utanç nedeniyle sessiz kalmalarına yol açıyor.

Uğradığı tecavüzden sonra hastaneye ve polise başvuran Ito'ya da Batı'da tecavüz kurbanlarına uygulanan prosedürler uygulanmamış, şikayetinden vazgeçmesi telkin edilmişti.

Japonya Başbakanı Abe Şinzo'ya yakın olduğu söylentisini inkar eden tecavüz şüphelisi Yamaguchi hakkında, Narita Havalimanı'na ayak bastığında sorgulanmak üzere tutuklama kararı çıkmasına karşın bu karar sonradan üst kademelerdeki birileri tarafından geri çektirilmişti.

#MeToo hareketinden etkilendi

Savcının aldığı, soruşturmaya gerek olmadığı kararı üzerine Ito tecavüzden iki yıl sonra 2017 yılında bu defa tazminat davası açmaya karar verdi.

Her yıl iş bulma umuduyla Japon şirketlerin kapısını çalan üniversite mezunu pek çok genç kadın, cinsel taciz ve tecavüze varan saldırılara maruz kalıyor.

Japonya'da hükümetin 2017 yılında yaptığı bir araştırmaya göre tecavüze uğrayan kadınların sadece yüzde 4 gibi çok az bir kısmı polise şikayette bulunuyor. Hem kendi isimlerini hem de tecavüzcülerinin isimlerini açıklama cesareti gösteren kadınlar ise toplum tarafından aşağılanıyor.

Ito, geçen yıl dünyada büyük yankı yaratan #MeToo hareketinden etkilenerek başına gelenleri kamuoyuna açıklamaya karar verdiğini söylüyor. Ne var ki bu hareket, Batı'nın aksine Japonya'da halen çok fazla benimsenmiş değil ve Ito gibi saldırganı ifşa etme cesaretini gösteren mağdur kadınlar parmakla sayılacak kadar az.

Karar sonrası mahkeme çıkışında bir basın toplantısı düzenleyen Ito, karardan duyduğu memnuniyeti belirtip "Rızanın olmadığı bir cinsel ilişkinin yasal olmayacağının kabul edilmesi gerek." dedi.

Ito'nun başından geçenleri anlattığı kitabı Black Box (Kara Kutu) ismini, savcının ve polislerin tecavüzü tarif ederken kullandıkları, "iki kişi arasında kapalı kapılar ardında olan biten, başka kimsenin bilemeyeceği bir iş" tanımından alıyor.

Gerek kitabında gerekse geçen yıl BBC tarafından gerçekleştirilen "Japonya'nın Gizli Utancı" belgeselinde konuşan Ito, Japon toplumunda kadınların küçük yaşlardan itibaren cinsel ayrımcılığa ve tacize maruz kaldıklarını, bu saldırıların önemsizmiş gibi gösterilmeye çalışıldığını anlatıyor.

"10 yaşındayken Tokyo'da gittiğim havuzda bir adam beni sıkıştırdığında beraber gittiğimiz arkadaşımın annesi suçu bende ve giydiğim bikinide bulmuştu." diyor.

Ito'ya göre tecavüzün resmedildiği Japon manga çizgi romanları ve sözle "Hayır" demek yerine davranışla duygularını iletmeye alışmış Japon kültürel normları da Japon toplumunda cinsel suçların açıkça konuşulamamasında birer etken.

Nitekim ülkenin devlet televizyon kanalı NHK'in 2017'de yaptığı araştırmaya göre halkın yüzde 27'si özel bir mekanda içki içmenin, yüzde 25'i de aynı arabaya binmenin cinsel ilişkiye rıza göstermek anlamına geldiğini sanıyor.

Kabusa dönüşen iş görüşmesi

Ito, 2015 yılı bahar aylarında genç bir gazeteci olarak o sıralar Japon televizyon kanalı TBS'nin (Tokyo Broadcasting System) Washington büro şefi olan gazeteci-yorumcu Noriyuki Yamaguchi ile tanıştığını, daha sonra onun daveti üzerine iş konuşmak için Tokyo'daki bir suşi restoranında buluştuklarını söylüyor.

Mahkemedeki ifadelere göre Yamaguchi, "gecenin ilerleyen saatlerinde içkinin de etkisiyle sarhoş olan Ito'yu evine bırakmak yerine kaldığı otele götürüp savunmasız durumdaki genç kadınla rızası dışında" ilişkiye giriyor.

Sabaha karşı kendine gelen Ito, başına geleni anlayınca polise gidip şikayette bulunmaya ve ismini açıklamaya karar veriyor. Sonrasında internetteki trollerden kendisine ve ailesine yönelik yüzlerce tehdit ve aşağılayıcı mesaj alsa da yılmayıp davasından vazgeçmiyor.

Ilgın YorulmazTokyo

BBC TÜRKÇE