Bu Yönetmelikte, şöyle ilginç bir fıkra yer aldı:

“Milli güvenlik, kamu düzeni ve kamu güvenliğini ciddi şekilde tehdit eden terör, toplumsal olaylar ve şiddet hareketlerinin meydana gelmesi durumunda veya emniyet ve asayişin zorunlu kıldığı diğer hallerde, idareler taşınır mallarından taşıt dâhil diğer idarelerce ihtiyaç duyulan malları, ilgili Bakanın onayı ile herhangi bir şarta bağlı olmaksızın birbirlerine bedelsiz devredebilir.”

Anlamı, “Terör, toplumsal olaylar ve şiddet hareketlerinin meydana gelmesi durumunda”, TSK'nın silah ve teçhizatlarının MİT’e ve Emniyet’e devriydi.

Söz konusu düzenlemenin sebebi ve buna neden ihtiyaç duyulduğu sorularına tatmin edici bir cevap verilmezken, geçen cuma günü Meclis'e yine ilginç bir kanun teklifi verildi.

AKP milletvekillerinin imzasını taşıyan bu kanun teklifinin ayrıntılarına geçmeden önce, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün ardından “Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarının görev ve yetkilerinde” yapılan değişiklikleri hatırlatalım.

- Genelkurmay Başkanlığı ile Kuvvet Komutanlıklarının teşkilâtı Milli Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşu kapsamına alındı.

- Cumhurbaşkanı’nın gerekli gördüğünde Genelkurmay Başkanı ile Kuvvet Komutanları ve bağlılarından doğrudan bilgi alıp, bunlara doğrudan emir vermesinin önü açıldı. Cumhurbaşkanı tarafından verilen emrin herhangi bir makamdan onay alınmaksızın derhal yerine getirilmesi öngörüldü.

Bu düzenlemelerle, Genelkurmay Başkanı adeta sadece Genelkurmay Karargâhı'ndan sorumlu komutan haline gelirken -Anayasa'da yer aldığı için olsa gerek- şu konumunda bir değişiklik yapılmadı:

“Genelkurmay Başkanı, Cumhurbaşkanı namına Silahlı Kuvvetlerin komutanıdır. Genelkurmay Başkanı savaşta başkomutanlık görevlerini Cumhurbaşkanı namına yerine getirir.”

SEFERBERLİK VE SAVAŞTA DA DEVRE DIŞI

Meclis'e sunulan kanun teklifine gelirsek; nihayet sorunları dağ gibi büyüyen uzman çavuşların emeklilik ve özlük haklarında iyileştirmeler öngörülürken, TSK'daki eğitim ve sağlık faaliyetleriyle ilgili çeşitli düzenlemelere yer veriliyor.

Ancak beraberinde “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Milli Savunma Bakanlığı teşkilatında yapılan değişiklikler ve Genelkurmay Başkanlığı’nın Milli Savunma Bakanı’na bağlanması nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ilişkin mevzuatta uyum düzenlemesi yapılması” gerekçesiyle, Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu ile TSK Personel Kanunu'nda bazı değişikliklere de gidiliyor.

Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu'ndan başlayalım.

Halen yürürlükte olan 1983 tarihli kanuna göre, seferberlik ve savaş halinde Cumhurbaşkanı’nın görev, yetki ve sorumluluklarından bazıları şöyle:

- Türkiye'nin taraf olduğu milletlerarası andlaşmaların gerektirdiği hallerde, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına, Genelkurmay Başkanı’nın görüşlerini de dikkate alarak karar vermek.

- Seferberlik ve savaş halinin henüz ilan edilmemiş olduğu, ancak savaşı gerektirebilecek bir durumun baş gösterdiği gerginlik ve buhran dönemlerinde, ihtiyaç duyulacak araç, mal ve hizmetlere ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarına ait imkanların Genelkurmay Başkanlığı’nın talebi üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri harekât kontrolüne verilmesini sağlamak.

Kanun teklifi ile ilk maddedeki, “Genelkurmay Başkanının görüşlerini de dikkate alarak karar vermek” ifadesinin yerine, “Milli Savunma Bakanı’nın görüşlerini de dikkate alarak karar vermek” hükmü getiriliyor.

İkinci maddedeki, “Genelkurmay Başkanlığı’nın talebi üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri harekât kontrolüne verilmesini sağlamak” ibaresi ise “Genelkurmay Başkanlığı’nın talebi üzerine Milli Savunma Bakanlığı koordinesinde Türk Silahlı Kuvvetleri harekat kontrolüne verilmesini sağlamak” olarak değiştiriliyor. 

Sadece bunlar değil, Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu'nda yer alan tüm “Genelkurmay Başkanı” ibarelerinin yerine “Milli Savunma Bakanı” ibaresi konuyor; yani Genelkurmay Başkanı’nın bu konudaki görev, yetki ve sorumluluklarının tamamı Milli Savunma Bakanı’na devrediliyor.

Tek bir örnek verirsek; mevcut düzenlemede seferberlik ve savaş halinde suç işleyen general ve amirellerin yargılanmasına izin verme yetkisi Genelkurmay Başkanı’nda. Teklif yasalaştığında, bu yetki Milli Savunma Bakanı'na geçecek.

BAKANA VERİLEN ÇOK İLGİNÇ YETKİ

Söz konusu kanun teklifinde şöyle dikkat çekici bir düzenleme daha var:

“Barışta olağanüstü hallerde, Milli Savunma Bakanı’nın emri ile önemli kişiler veya görev ve hizmetler için hava ulaştırma araçları tahsis edilebilecek.”

GARNİZON KOMUTANINI BİLE BAKAN BELİRLEYECEK

TSK Personel Kanunu'nda öngörülen bazı değişikliklere de bakalım.

Halen kuvvet komutanlarının teklifi üzerine Genelkurmay Başkanı tarafından belirlenen subay ve astsubay kadroları Milli Savunma Bakanlığı tarafından tespit edilecek.

Garnizon komutanlığı görevini hangi kıta komutanının veya kurum amirinin yapacağına Milli Savunma Bakanlığı karar verecek.

Mevcut uygulamada, yurtdışı sürekli göreve atananlar için Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanlığı'nda olan “İtibari rütbe” yetkisi Milli Savunma Bakanlığı'na geçecek.

Diğer devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından TSK mensuplarına tevcih edilen madalya ve nişanlar ile bunlara ait rozet ve minyatürler, Genelkurmay Başkanlığı yerine Milli Savunma Bakanlığı tarafından tasvip ve tescil edilecek.

Milli Savunma Bakanlığı kadrolarında özel nitelikli olarak gösterilen görevlere atanan sivil memurlar, TSK sosyal tesislerinden, görevlendirildikleri kadro derecesindeki subaylar gibi yararlanacak.

TSK mensuplarının faaliyette bulunduğu amatör spor kulüplerinin kurulmasına Milli Savunma Bakanlığı izin verecek.

“Uyum” mu, Genelkurmay Başkanlığı'nın tasfiyesinde yeni bir aşama mı bilinmez; ama Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın adım adım TSK'da tek etkili ve yetkili kılındığı ortada.

Genelkurmay Başkanı'nın savaştaki “Başkomutanlık” görevi de devredildi mi, tamamdır!..

Müyesser Yıldız

Odatv.com