Katledilen CHP’liler arasında Ahmet Şık’ın dayısı

CHP Ankara Milletvekili ve PM Üyesi Dr. Tekin Bingöl’ün uğradıkları saldırılarda yaşamını yitiren CHP’lileri anlattığı ve ilk baskısı geçen yıl yapılan “Canları Pahasına” adlı kitabının ikinci baskısı çıktı.

Independent Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Bingöl, kitapta 1951 ile 2017 arasında katledilen 213 CHP üyesinin hikayesini derlediğini belirtti.

Kitapta 213 kişi dışında öldürüldükten sonra gazetelerde CHP üyesi oldukları iddia edilen ancak netleştirilemeyen 70 kişinin adına da ayrıca yer verildi.

Tekin Bingöl kitabında öldürülen 213 CHP'linin hikayesini anlattı / Görsel: Tekin Bingöl

Birbuçuk yıllık bir arşiv çalışmasının ürünü

Tekin, kitabın birbuçuk yıllık bir çalışmanın sonucu olduğunu kaydederek, “İsimleri ve hikayelerini tespit etmek için özellikle siyasi cinayetlerin yoğun olduğu 1970’li yıllardaki gazeteleri gün gün, sayfa sayfa taradım” diye konuştu.

Gençlik yıllarında saldırılarda bizzat kendi arkadaşlarını da kaybettiğine dikkat çeken Tekin, kitabı yazma nedenini şöyle anlattı:

Bu ülkede demokrasi uğruna en büyük bedeli CHP’liler ödemiştir. Düşünceleri uğruna hayatını kaybedenler bu toprakların, bu coğrafyanın büyük bir kaybı. Her hareketimizde kaybettiklerimize olan borcumuzu içimizde hissediyoruz. İşte bu yüzden yaz bu kitabı dedim. 

12 Eylül 1980 öncesindeki olaylarda CHP'li birçok isim de canından oldu / Fotoğraf: AP

En çok CHP’li 1980 yılında öldürüldü

Kitap incelendiği zaman en çok CHP’linin siyasi cinayetlerin yoğunlaştığı 1975 ve 1980’li yıllar arasında öldürüldüğü görülüyor. 1980 ise 91 kişiyle en çok CHP'linin öldürüldüğü yıl.

Kitabın belgeseli de yapılacak

CHP’lilerin o dönemde hem bilinçli saldırıların hem de ülkeyi saran kör şiddetin kurbanı olduğunu kaydeden Tekin, “Adam gelip sol görüşlü diye masum CHP’liyi vuruyordu” diye anlatıyor o günleri. Tekin önümüzdeki süreçte kitabın belgeselenin de yapılacağını vurguladı.

Ahmet Şık'ın dayısı Ahmet Albay / Fotoğraf: Twitter@inonualpat

Ahmet Şık’ın Adana İl Başkanı olan dayısı saldırıların hedefindeydi

Kitapta hikayeleri anlatılan CHP'liler arasında şu an kamuoyunda tanınan kimi isimlerin yakınlarıyla ilgili bilgiler de yer alıyor.

HDP Milletvekili Gazeteci Ahmet Şık’ın dayısı Av. Ahmet Albay bu isimlerden biri. 

Albay, 17 Nisan 1980 günü bürosunun önünde arabasına bindiği sırada uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralandı. Kaldırıldığı Adana Numune Hastanesi’nde yaşamını yitirdi.

Öldürüldüğünde 37 yaşında olan Albay, başarılı bir avukat ve siyasetçiydi. 1970 yılında üye olduğu CHP’de her konumda görev aldıktan sonra 1978 yılında il başkanı seçildi.

Albay, Maraş Katliamı'nda öldürülenlerin yakınlarının avukatlığını üstlenmişti / Fotoğraf: 1+1 Forum

Maraş Katliamı mağdurlarını savundu

Hem siyaset yapan hem de mesleğini sürdüren Albay, Türkiye tarihinin en kanlı olayları olan Maraş Katliamı’nın ardından Adana’da görülen dava sırasında mağdurların avukatlığını üstlenen isimlerden biri oldu.

Ancak bu sefer de mağdurların avukatlarını da hedef alan suikastler başlamıştı. Avukatlar Ceyhun Can ve Halil Sıtkı Güllüoğlu’nun ardından Albay da uğradığı saldırıda hayatını yitirdi.

Bürosuna zaman ayarlı bomba yerleştirdiler

Öldüğünde üç çocuk babası ve evli olan Albay daha önce de birkaç kez saldırı girişiminden kurtulmuş, hatta bir keresinde bürosu zaman ayarlı bomba ile tahrip edilmişti.

Rasim Yarkadaş (önde solda oturan Ecevit'in elini tutan kişi) sıkı bir CHP'li ve Ecevit'in yakın dostuydu / Fotoğraf: Yarkadaş ailesi

Yarkadaş’ın babası yolsuzlukların üzerine gittiği için canından oldu

CHP eski İstanbul Milletvekili ve gazeteci Barış Yarkadaş’ın babası Rasim Yarkadaş, tıpkı oğlu gibi sıkı ve atak bir CHP’liydi.

Yarkadaş ailesi memleketleri olan Kars’ın CHP’li bilinen en büyük ailelerinden biriydi.

Hatta Türk siyasetinin önemli isimlerinden eski başbakanlardan Bülent Ecevit’in “Karaoğlan” lakabını bile Yarkadaş’ın babaannesi Şahzede Şahin takmıştı.

Çevresinde “Şaşo Hala” lakabıyla bilinen Şahzede Şahin, Kars’ı ziyaret eden Bülent Ecevit’in boynuna sarılıp yerel şivesiyle “Ay Karaoğlan bizi bu dertlerden sıkıntılardan kurtar” deyince gazeteler Karaoğlan sözünü manşetlere taşımış ve bu isim artık Ecevit’le anılır olmuştu.

Oğlunu genç yaşında kaybeden Yarkadaş'ın babaannesi Ecevit'e "Karaoğlan" lakabına takan kişiydi / Fotoğraf: Gerçekgündem

Amcası da saldırıda ağır yaralandı

Yarkadaş’ın babası Rasim Yarkadaş, Kars’taki sorunların yolsuzlukların üzerine giden bir siyasetçiydi.

Yaşadıkları Kars iline bağlı Susuz ilçesinde bir kooperatif yolsuzluğunu ortaya çıkarması ve Ecevit’le olan yakınlığı kendisini iyice hedef haline getirdi.

24 Aralık 1975 günü yolunu kesen üç kişinin bıçaklı saldırısında ağır yaralanarak hastane yolunda yaşamını yitirdi.

O günlerde Erzurum’da öğrenci olan kardeşi de cenaze için yola çıkmaya hazırladığı sırada kaldığı öğrenci yurdunda sağ görüşlü öğrencilerin zincirli saldırısında ağır yaralandı.

Abdurrahman Köksaloğlu / Fotoğraf: CHP

Mustafa Sarıgül’ün milletvekili kayınbabası işyerinde öldürüldü

Siyasetçi ve eski Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül’ün ilk evliliğinden kayınbabası olan Abdurrahman Köksaloğlu, 1973-1977 arasında CHP’den iki kere milletvekili olmuştu.

Şişli Abide-i Hürriyet Caddesi’nde bulunan işyeri daha önce de bombalanmıştı.

Köksaloğlu sürekli ölüm tehditleri alıyordu.

Milletvekili olmasına rağmen koruma sağlanmayan Köksaloğlu, 15 Temmuz 1980 günü işyerine gelen iki saldırgan tarafından öldürüldü.

Üçok, Aksoy ve Kışlalı da CHP üyesiydi

Bingöl’ün kitabında öldürülen CHP’liler arasında 1990 yılında suikaste kurban giden Doç.Dr. Bahriye Üçok, Prof.Dr. Muammer Aksoy ve 1999 yılında öldürülen Prof.Dr. Ahmet Taner Kışlalı’nın da isimleri yer alıyor.

Öldürülen ilk CHP’li trenden atılmıştı

Bartın iline bağlı Ulus Belediye Başkanı olan Ziya Akıncı, 23 Aralık 1951 günü Çaycuma’dan Zonguldak’a seyahat ederken Saltukova yakınlarında kimliği belirsiz kişilerce trenden itilerek öldürüldü. Akıncı, cinayet kurbanı ilk CHP’li olarak kitapta anıldı.

Öldürülen kadınlar da oldu

Yine kitapta öldürülen CHP’liler arasında kadınların da olduğu görüldü. 10 Aralık 1976 günü Ankara’da okurken üniversite çıkışında üzerlerine ateş açılması sonucu 20 yaşında yaşamını yitiren Aynur Sertbudak ile 27 Haziran 1979 günü eczanesini basan saldırganlarca öldürülen CHP Manisa  eski yöneticisi Neşe Gülersoy bu kişiler arasındaydı.

Ali Kemal Erdem  / The Independentturkish