Kedi otunun faydaları nelerdir? Uykusuzluğa iyi gelen çayı nasıl hazırlanır?
Kedi otunun içerdiği vitamin ve mineraller
Editor
0
Kedi otunun faydaları nelerdir? Uykusuzluğa iyi gelen çayı nasıl hazırlanır?
Kedi otu geleneksel tıpta binlerce yıldır kullanılan şifalı bir bitkidir. Çiçekleri parfüm yapımında kullanılırken kökleri rahatlatan ve uyku verici bir etkiye sahiptir. Ayrıca menopoz, adet öncesi sendrom, baş ve kas ağrısına iyi geldiğine dair pek çok kaynak bulunmaktadır. Kediotu kökü ekstresi kapsül veya sıvı formda takviye olarak kullanılabilir. Ayrıca çay olarak da tüketilebilir. Çayı eğer uykusuzluk için kullanılacaksa yatmadan yarım saat önce içilmesinde fayda vardır.
Kedi otu nedir?
Kedi otunun latince adı Valere; “güçlü olmak” veya “sağlıklı olmak” anlamına gelir. Boyu 0,5 – 1,5 m. arasında olan bitki, yaz aylarında beyaz, mor veya pembe çiçekler açar. Hafif kokulu çiçeklerinin aksine, kedi otu kökü içeriğindeki güçlü bileşikler nedeniyle çok kuvvetli bir toprak kokusuna sahiptir.
Kediotu Asya ve Avrupa’ya özgü bir bitkidir. 250’den fazla türü vardır. Türkiye’de Erzurum, Kars, Ağrı, Van çevrelerinde yetişmektedir.
Kedi otu özellikleri
Kedi otunda bulunan bileşiklerin çoğu beyinde bulunan gama aminobütirik asit (GABA) ile etkileşime girmektedir.
Valerenik asit: Beyindeki GABA reseptörlerini etkileyerek, stres, korku ve kaygıyı önler. Anksiyolitik (kaygı ve korku giderici) ilaç gibi etki edebilir.
İzovalerik asit: İstemsiz kas kasılmalarını önler.
Linarin: Uyku artırıcı etkisi olan antioksidan bir flavanondur.
Hesperidin: Genellikle narenciyelerde bulunan birleşimin yatıştırıcı etkileri olduğu düşünülmektedir.
İridoidler: (Valepotriatlar ve türevleri) sakinleştirici etkileri vardır.
Kedi otunun içerdiği vitamin ve mineraller
- Alkaloidler: aktinidin, katinin, sintanin, valerinin ve valerin
- İridoitler: isovaltrate ve valtrate
- Seskiterpenes (uçucu yağda), valerinik, hidroksvalerenik ve asetoksvalerenik asit
- Flavanonlar; metilapigenin
Kedi otunun kimyasal bileşimi mevsim, coğrafi kaynak, büyüme durumu, işleme yöntemi depolama ve türüne bağlı olarak büyük ölçüde değişmektedir.
Kedi otu ne işe yarar?
Kedi otunun hafif gerginliklerin azaltılması ve uykusuzluk tedavisinde faydalı olduğuna dair pek çok araştırma vardır. Huzursuz bacak sendromu, migren, baş ağrısı, kaygı ve anksiyete bozukluklarına iyi geldiğine dair ise araştırmalar devam etmektedir.
Bitkinin kökü genellikle kurutulur ve valerenik asit, flavononlar, alkaloidler ve seskiterpenlerin konsantrasyonuna bağlı olarak ilaçlarda kullanılır.
Kedi otunun faydaları
Uykusuzluğu önleyebilir
Vücudun dinlenmesi ve yeniden şarj olması için derin uyku olarak da bilinen yavaş dalga uykusu çok önemlidir. Yapılan bir çalışmada, kedi otunun tek bir dozu uykusuzluk sorunu yaşayan yetişkinlerin derin uykuya hızlıca geçmelerini sağlamış ve uzun süre kullanımda bu uykuda geçirdikleri süre gittikçe artmıştır.
Kediotu ayrıca bağımlılık yapıcı sakinleştirici ilaç almayı bıraktıktan sonra uyku problemi yaşayan kişilere de yardımcı olmaktadır.
Kedi otunun uyku üzerindeki etkileri ile ilgili yapılan araştırmaların çoğu yetişkinler üzerinedir. Ancak uyumakta güçlük çeken çocuklara da faydası olabileceğine dair az sayıda çalışma vardır.
Rahatlamaya yardımcı olur, anksiyeteyi azaltır
Araştırmalar, kedi otu kökünün stresli durumlarda ortaya çıkan kaygıyı (anksiyete) azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ayrıca kronikleşmiş anksiyete bozukluğu veya obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi endişeli davranışlarla kendini gösteren daha ciddi durumlara da yardımcı olabilir. Üstelik, bu rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ilaçların aksine, kediotunun herhangi bir önemli yan etkisi yoktur.
Ancak kullanım dozuna dikkat etmek önemlidir, çünkü yüksek dozda kedi otu kullanımı bazen tam tersi etkiye neden olmaktadır.
Ağrı kesicidir
Kediotu sinir sistemi üzerinde doğal bir ağrı kesici olarak çalışmaktadır. Hayvanlarla yapılan çalışmalarda analjezik etkisi olduğu görülmüştür. Siyatik ağrısına iyi gelebilir.
Adet ağrısını ve adet öncesi sendromu hafifletir
Kediotu iyi bir kas gevşeticidir. Bu özelliğiyle adet ağrılarının ve şiddetli uterus kasılmalarının azalmasını sağlamaktadır. Ayrıca rahatlatıcı etkisi sayesinde adet öncesi sendromun yarattığı duygusal ve davranışsal dengesizliklere de iyi gelebilir.
Kalp sağlığını korur
Çalışmalar GABA’nın kan basıncını düzenlediğini göstermektedir. Kalp krizi riskini artıran yüksek kan basıncı üzerine doğrudan olumlu bir etkisi vardır. Hesperidin maddesi de kan damarlarını açarak kalp sağlığına katkı sağlamaktadır. Hipertansiyona iyi gelebilir. Düz kas üzerindeki gevşetici etkisinden dolayı kalp çarpıntılarına karşı geleneksel olarak kullanılmaktadır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
Kediotu beyindeki GABA eksikliğini önleyerek DEHB hastalığında görülen endişe, huzursuzluk, dürtüsellik, konsantrasyon zorluğu ve obsesif davranışı önleyici etki gösterebilir. 5 ila 12 yaş arası çocuklarla yapılan çalışmalarda hastalığın semptomlarında iyileşme görülmüştür.
Limon balsamıyla birlikte çocuklarda görülen uykuya dalma zorluğuna da bir yan etki göstermeden olumlu etki etmiştir.
Kedi otu nasıl kullanılır?
Kediotu besin takviyeleri genellikle bitkinin köklerinden ya da saplarından elde edilir. Kuru kökler ve diğer bitki materyalleri çay, tentür, kapsül ve tablet şeklinde bulunmaktadır. Araştırmalar 2 hafta boyunca düzenli aralıklarla tüketilen kediotu ekstresinin etkili olduğunu göstermektedir.
Kedi otu kökü ne işe yarar, nasıl kullanılır?
Kediotu kökü geleneksel tıpta uykusuzluk ve kaygı tedavisinde kullanılır. Kedi otu kökü genellikle besin takviyesi ya da tentür (alkollü sıvı ekstresi) olarak satılır. Ancak her bir kapsülde olan kediotu miktarı değişkenlik gösterebilir.
- Uyku için: Kediotu kökü uyku için kullanılacaksa 400 mg standart ekstre uykudan 1 saat önce kullanılmalıdır.
- Tentür olarak yetişkinler için yarım veya bir tatlı kaşığı, 3 yaşından büyük çocuklar için meyve suyu veya sütle karıştırılarak tüketilebilir.
- Stres için: 100 gr kediotu ekstresi banyo suyuyla karıştırılarak fiziksel stresin hafifletilmesi için kullanılabilir.
- Kaygı için: Anksiyete için yemeklerden önce 2 kez 120 mg ve yatmadan önce 200 mg kediotu ekstresi alınması tavsiye edilmektedir. Bu miktarlardan fazlası sersemlik, uyku hali yapabilir.
Kedi otu çayı faydaları
Kedi otu aktarlarda kurutulmuş ve toz halinde bulunmaktadır. Geleneksel olarak kediotu kökü çayının uykusuzluğa iyi geldiği, endişeyi azalttığı, baş ağrılarına iyi geldiği, kalp çarpıntısını dindirdiği, sindirimi kolaylaştırdığı, zihni canlandırdığı ve adet kramplarını yatıştırdığı düşünülmektedir.
Kedi otu çayı nasıl yapılır?
Malzemeler:
İki çay kaşığı kediotu kökü, 2 bardak su, 1 tatlı kaşığı şeker veya bal
Yapılışı: Kaynama noktasına yakın kediotu kökünü suya ekleyin (sıcaklık besin değerini seyrelteceğinden 80 – 85 dereceyi geçmemesi önemlidir), besin maddelerinin suya karışması için 30 dk. demlemeye bırakın. Çay çok acı olabileceğinden balla tatlandırın.
Kedi otu çayı ve uykusuzluk
Uykusuzluk için 2 ila 6 hafta boyunca yatmadan 30 dk önce bir bardak içilmelidir. Günde 3 bardaktan fazla içilmemelidir. Uyku sorunu düzeldiğinde en az 2 hafta daha çayın içilmesi önerilmektedir.
Kedi otu ve antidepresan
Kediotu antidepresan amacıyla doğru olarak kullanıldığında, ciddi uyku bozukluğu olan kişilerde benzodiazepinler gibi yaygın uykusuzluk ilaçlarına alternatif olabilir. Valium ve Xanax gibi ilaçların yan etkilerine benzer etkiler görülmez.
Kedi otunun yan etkileri ve zararları
Kedi otu tüketiminin olası yan etkileri şunlardır:
- baş ağrısı,
baş dönmesi,
mide bulantısı,
huzursuzluk
Kediotu ile etkileşime giren ilaçlar:
Kedi otu aşağıdaki ilaçlarla etkileşime girerek etkilerini azaltabilir ya da arttırabilir. Bu ilaçlardan birini ya da birkaçını kullanıyorsanız kediotu tüketmemenizi öneririz:
- Allegra gibi alerji ilaçları
- Sporanox veya Diflucan gibi antifungal ilaçlar
- Camptosar, Etopophos, STI571, Abraxane, Velban veya Vincasar gibi kanser ilaçları
- Mevacor veya Lipitor gibi statin ilaçları
- Barbitüratlar (fenobarbital, secobarbital vd.)
- Benzodiazepinler ( Xanax, Valium, Ativan gibi)
Kediotu kullanımına şu hallerde dikkat edilmelidir:
- Alkol veya antidepresan kullanıyorsanız,
- Karaciğer kaynaklı ya da başka bir hastalığınız varsa,
- Dikkat ve uyanıklık gerektiren işler yapıyorsanız,
- Hamileyseniz veya emziriyorsanız kedi otu tüketmeyin.
- 3 yaş altı çocukların kullanmaması önerilmektedir.
- Anestezinin etkisini artırabileceği için ameliyattan 1 hafta önce kullanmayı bırakın ve doktorunuza bilgi verin. Ayrıca Bknz:>>> Valerian
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Valerian Benefits,2- Valerian: A safe and effective herbal,3- Valerian for insomnia
