Kıbrıs, Yunanistan, İtalya ve Fransa'nın üç günlük deniz tatbikatı bugün başlıyor.

'Eunomia' adı verilen tatbikat, Kıbrıs Adası'nın batısında yapılıyor. Tatbikatın adı Yunan Mitolojisi'nde Themis ve Zeus'un çocuğu, hukuk ve düzeni temsil eden tanrıçadan geliyor.

Yunan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Bu tatbikat, dört Akdeniz devletinin tansiyonu düşürme politikası kapsamında hukukun üstünlüğüne yönelik taahhütlerini ortaya koyma amacı taşıyor" denildi.

Fransa Silahlı Kuvvetler Bakanı Florence Parly de Doğu Akdeniz'in gerilimin yükseldiği bir bölgeye dönüştüğünü belirterek, uluslararası hukukun istisna değil, norm haline gelmesi gerektiğini vurguladı.

Türkiye de Salı günü, Girit Adası'nın güneyinde müttefik ülke deniz kuvvetleri gemileri ile birlikte kısa süreli bir geçiş eğitimi yaptığını açıkladı.

Tatbikata kimler katılıyor?

Tatbikata dört ülke katılıyor.

Fransa, tatbikat için üç Rafale savaş uçağını bölgeye gönderirken, Yunanistan da üç F-16 konuşlandırdı.

Ayrıca Fransa'nın bir süre önce bölgeye gönderdiği Lafayette fırkateyni de tatbikatta görev alıyor.

Yunan basınında yer alan haberlere göre, tatbikata İtalya bir fırkateynle, Kıbrıs da helikopter ve sahil güvenlik gemileriyle katılıyor.

Kıbrıs basınında yer alan haberlerde, tatbikatta Ada'nın güneybatısındaki Baf kentinde yer alan Andreas Papandreu Hava Üssü'nün koordinasyon merkezi olarak kullanıldığı belirtildi.

Kıbrıs Milli Muhafız Ordusu komutanlarından General Ilias Leontaris, Twitter'dan paylaştığı mesajda, Yunan F-16'larının üsse gelişine ilişkin görüntüleri paylaştı.

Leontaris, "Zamanı geldi ama keşke bunlara hiç gerek olmasaydı. Vizyon, rüya, sabır, azim ve amaca yönelik kararlılık yüzleri 'gülümsetecek'. Sevgili meslektaşlarım, keyfini çıkartın, daha iyi olamazdı" yazdı.

Katılan ülkeler ne açıklama yaptı?

Yunanistan Savunma Bakanlığı, tatbikatın amacını Doğu Akdeniz'de uluslararası hukukun üstünlüğünün sağlanması olarak tanımladı.

Açıklamada, "Doğu Akdeniz'de süregelen ve uzun zamandır devam eden çatışmaların yanı sıra farklı konularda büyüyen anlaşmazlıklar üzerinden istikrarı bozucu gerilim ve çabalar zirveye ulaştı" denildi.

Bakanlık, açıklamasında Türkiye'yi ismen zikretmedi ancak Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin "imzacı olmayan ülkeler için bile bağlayıcı nitelikte" olduğu belirtildi.

Açıklamada, Akdeniz'e kıyısı olan dört Avrupa Birliği üyesi ülkenin "karşılıklı anlayış, diyalog ve işbirliği temelinde denizde güçlü ve birlik içinde bir varlık göstermek" istediği vurgulandı.

Fransa Silahlı Kuvvetler Bakanı Florence Parly de Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Doğu Akdeniz'in bir gerilim bölgesine dönüştüğünü söyledi.

Parly, "Mesajımız basit: Diyalog, işbirliği ve diplomasiye öncelik verilerek, Doğu Akdeniz'in bir istikrar bölgesine dönüşmesi ve uluslararası hukuka saygı duyulmasını sağlamak. Burası bazılarının hırslarının oyun alanı değil, ortak çıkarların temsil edildiği bir yer olmalı" dedi.

İtalya Savunma Bakanlığı da "bölgede istikrar sağlanmasını" amaçladıklarını belirtti. Açıklamada, Doğu Akdeniz'de "büyük enerji kaynakları üzerindeki çekişmelere dayalı gerilimler" yaşandığına dikkat çekildi ve bu bölgenin İtalya için ve Avrupa'nın güvenliği açısından "stratejik bir ilgi alanı" teşkil ettiği vurgulandı.

Bakanlığın açıklamasında, İtalyan ve Türk donanmaları arasında "tarihi olarak mükemmel ilişkilerin" bulunduğu da belirtildi ve taraflar arasında diyalog için bu ilişkilerden de yararlanıldığı kaydedildi.

Kıbrıs da yaptığı açıklamada, Fransa ile bir savunma işbirliği anlaşması imzaladıklarını anımsatarak, enerji ve deniz güvenliği alanlarında daha yakın işbirliğine gidilmesini öngören bu anlaşmanın Ağustos ayında yürürlüğe girdiği belirtildi.

Kıbrıs, anlaşma kapsamında iki ülkenin ortak tatbikat ve eğitim faaliyetlerinde bulunmaya devam edeceğini söyledi.

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs ne tepki verdi?

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs yönetimi, Yunanistan'ın Akdeniz'de farklı ülkelerle yaptığı tatbikatlara tepki gösterdi.

ABD ve Yunanistan, bu hafta içerisinde Girit Adası'nın güneyinde bir tatbikat gerçekleştirirken, Birleşik Arap Emirlikleri de yine bu bölgede tatbikata katılmak için dört F-16 gönderdi.

Türkiye, Salı günü Girit Adası'nın güneyinde Türk ve müttefik savaş gemilerinin katılımıyla "kısa süreli geçiş eğitimleri" icra edildiğini açıkladı.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, bu hamleleri "gerginliği artıran bir faaliyet" olarak tanımladı.

Akar, bu bölgelerin Oruç Reis gemisinin faaliyet alanı ile kısmen örtüştüğünü belirtti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Doğu Akdeniz'de gerginliği artıranın Türkiye değil, Yunanistan olduğunu söyledi.

Doğu Akdeniz'deki gelişmeleri görüşmek üzere Salı günü Türkiye'ye giden Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ile düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Çavuşoğlu, "Yunanistan'a şöyle bir tavsiyede bulunmak istiyorum. Bu şımarıklıktan vazgeçin... Hele hele bazı ülkelerin dolduruşuna gelerek, kendinizi riske atmayın. Yok haklarımızı savunacağız, yok burada tatbikat yapacağız gibi açıklamalarda bulunursanız ya da yanlış adımlar atarsanız, bu sefer elimizden bir kaza çıkmaz, gereği neyse onu tereddütsüz bir şekilde yaparız" dedi.

Kuzey Kıbrıs da Çarşamba günü başlayan dörtlü tatbikata tepki gösterdi.

Anadolu Ajansı'nın haberine göre, Kuzey Kıbrıs Başbakanı Ersin Tatar, bu tatbikatın yanlış ve uluslararası hukuka aykırı olduğunu söyledi.

Tatar, "Bu yapılan tatbikat yanlıştır ve uluslararası hukuka aykırıdır. Kıbrıs'ın Türkiye, İngiltere ve Yunanistan olmak üzere üç garantörü var. Kıbrıs Rum kesimi ile diğer ülkelerin bir anlaşma hakkı yoktur. Bu garantörlerden başka ne Fransa ne de bir başkası buralara gelemez. Bu tatbikat neyin nesidir? Neyi ispat etmeye çalışıyorlar?" diye konuştu.

BBC TÜRKÇE