Koronavirüs insan vücudunu nasıl etkiliyor?

Koronavirüs gibi bilinmeyen bir virüsle mücadele etmek, doktorlar için zorlu bir mücadeleye dönüştü. Çin'de yaklaşık 10 bin kişide virüs görüldü, en az 213 kişi hayatını kaybetti. Çin dışında 18 ülkede de 98 koronavirüs vakası var.

Çin'de tedavi olan ilk 99 hasta hakkında yapılan ayrıntılı bir araştırmanın sonuçları ise tıp dergisi Lancet'te yayımlandı.

Koronavirüs vücuda nasıl saldırıyor? Hastalığın belirtileri neler? Kimin ciddi şekilde hastalanması veya ölmesi olası? Hastalık nasıl tedavi edilir?

Vuhan'daki Jinyintan Hastanesi'nde virüsle mücadelenin başını çeken doktorların yürüttüğü çalışma tüm bu soruların yanıtlarına ilişkin önemli bilgiler içeriyor.

Virüs akciğere saldırıyor

Jinyintan Hastanesi'ne götürülen 99 hastanın hepsinde pnömoni (zatürre) görüldü.

Hastaların akciğerlerinin iltihaplandığı ve oksijenin havadan kana geçtiği küçük keselerin suyla dolduğu gözlemlendi. Hastaların;

• 82'sinin ateşi yüksekti
• 81'i düzenli öksürüyordu
• 31'i nefes darlığı çekiyordu
• 11'i kas ağrısından, sekizi baş ağrısından, beşi de boğaz ağrısından şikayetçiydi.

İlk ölümler

Koronavirüs sonucu ölen ilk iki hasta, uzun süredir sigara içmelerine ve akciğerlerinin zayıflamasına rağmen sağlıklı gözüküyordu.

Hayatını kaybeden ilk hasta, 61 yaşında bir erkekti. Bu kişi hastaneye getirildiğinde kendisine zatürre teşhisi kondu.

Hasta, akut solunum sıkıntısı yaşıyordu, akciğerleri vücudunu hayatta tutmak için yeterli oksijeni salgılayamadı.

Solunum cihazına bağlanan hastanın önce akciğerleri tamamen devre dışı kaldı, sonra da kalbi, durdu.

İkinci hasta ise 69 yaşındaydı ve o da akut solunum sıkıntısından müzdaripti.

Hastaya bir akciğer makinesine bağlandı. Ancak ne yazık ki kurtarılamadı.

Kan basıncı düştüğünde hastanın zatürre olduğu görüldü, vücudunda septik şok yaşadığı tespit edildi.

Market çalışanları

Koronavirüsün ilk olarak Huanan'da deniz ürünlerinin satıldığı marketteki canlı hayvanlarda görüldüğü düşünülüyor.

99 hastadan 49'unun marketle doğrudan bağlantısı vardı.

47 kişi ya dükkan sahibi ya da tezgahtardı.

İki kişinin ise marketten alışveriş yaptığı tespit edilmişti.

Virüsten en çok etkilenenler orta yaşlılar

99 hastanın çoğu orta yaş grubundaydı.

67'si erkek olan hastaların ortalama yaşı ise 56'ydı.

Ancak Çin'de Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinin açıkladığı son veriler, virüsün kadınlarda görülme oranının erkeklere yaklaştığını gösteriyor.

Bu verilere göre yine de kadınların virüse yakalanma olasılıkları yüzde 20 daha az.

Aradaki farkın ise muhtemel iki nedeni var:

• Erkekler kadınlardan daha ağır hastalık geçirmiş olabilir ve bu nedenle hastanede tedavi görmeleri gerekebilir.
• Salgın başladığında, sosyal ve kültürel nedenlerle erkeklerin virüse yakalanma olasılığı daha yüksek olabilir.

Kadın-erkek farkı

Vuhan'daki Jinyintan Hastanesi'nden Doktor Li Zhang bu farkla ilgili olarak şunları söyledi:

"Kadınların viral enfeksiyonlara karşı duyarlılıklarının daha az olması, bağışıklıkta önemli bir rol oynayan X kromozomundan ve seks hormonlarından kaynaklanıyor olabilir. Bu da kadınların bağışıklık sistemlerinin daha güçlü olmasında önemli bir rol oynuyor.

99 hastanın çoğunda, "bağışıklıklarının zayıf olması" sonucu gelişen ve vücutlarını virüse karşı savunmasız hale getirebilecek başka hastalıklar da görüldü.

Hastaların 40'ının kalplerinde ya da kan damarlarında sorun olduğu tespit edildi.

12 kişinin ise diyabet hastası oldukları ortaya çıktı.

James Gallagher BBC Sağlık ve Bilim Muhabiri

BBC TÜRKÇE