Le Monde : "Demokrasi Zirvesi Hayal Kırıklığı Yarattı"

PARİS — Başkan Joe Biden'ın dünyadan 100 ülke temsilcisinin katılımıyla 9-10 Aralık'ta sanal ortamda gerçekleştirdiği Demokrasi Zirvesi sona erdi, ancak zirvenin sonuçlarına ilişkin eleştiriler sürüyor. Fransa'nın en büyük gazetesi Le Monde, "Joe Biden'ın demokrasi zirvesi hayal kırıklığı yarattı" adlı başyazısında, "Zirve, hem konuk listesiyle eleştirildi, hem de Başkan Biden'ın ABD'nin her zaman demokratik ideallere uymadığını kabul etmesi Amerikalılar'ı rahatsız etti" yorumu yaptı.

Le Monde, Başkan Biden'ın, dış politika görüşlerini sıklıkla dile getirdiği Foreign Affairs dergisi tarafından 2020 baharında yayınlanan bir köşe yazısıyla duyurduğu Demokrasi Zirvesi'nin, "iyi gibi görünen kötü bir fikir olduğunun kanıtlandığını" dile getirdi. Demokrasinin her yerde gerilediği, saldırıya uğradığı ya da zayıfladığı bir dönemde, "bu kadar önemli" olan bir sorun hakkında Biden yönetiminin "asgari hizmetle" yetinmesini eleştiren Le Monde, daha büyük emek verilerek daha etkin sonuçlar alınabileceğini öne sürdü. Fransız gazete, özellikle zirvenin davetli listesini şu sözlerle eleştirdi:

"Davetliler listesine baktığınızda, Washington'un bölgesel çıkarları, davet edilen rejimlerin doğasına genellikle üstün geliyor. ABD tarafından finanse edilen bir demokrasi gözlemevi Freedom House'un sıralamasına göre, davetli listesinin en az 3'te 1'i o listeden çıkarılmalıydı. Demokratik Kongo Cumhuriyeti veya Brezilya listeye girmesine rağmen, hangi farkla Türkiye ve Tunus giremedi. Davetliler listesinde yer almayan Rusya ve Çin de bu nedenle zirve ile dalga geçiyor. Ancak bu tartışmalı liste seçimi ile dalga geçme kolaycılığına kaçmamak gerek, belki hazırlık niteliğinde olan bu zirve 2022'de daha etkin bir zirveye önayak olabilir."

Biden ve Yellen'ın "çarpıcı" itirafları

Zirvede Başkan Biden ve Hazine Bakanı Janet Yellen'ın, Amerikan halkını üzen iki itirafta bulunduğuna dikkat çeken Le Monde, "Bir zamanlar liberal demokrasinin elçisi olan ABD'nin şimdi diğerlerine ders vermek için kötü bir konumda olduğunu görmek çok daha acımasız. Donald Trump'ın dört yılı, gerçekten de sonunu tahmin edemediğimiz endişe verici bir düşüşü hızlandırdı" dedi. Başyazıda, Joe Biden'ın, "ülkesinin demokratik ideallerine her zaman uymadığını ve bunun için yorulmadan savaşması gerektiğini" kabul etmesinin çarpıcı bir itiraf olduğunu, yolsuzlukla ilgili bir oturumda Janet Yellen'ın "ABD'nin dolandırıcılıkla elde edilen kazançları saklamak ve aklamak için en iyi yer olduğu konusunda aynı fikirde olduğunu dile getirmesinin" de son derece üzücü olduğunun altı çizildi.

Bu durumun "cesaret verici" olmadığı belirtilen başyazıda, demokratik olarak bilinen ülkelerde bile "denge ve denetimi sağlayan" adalet ve medya gibi kurumlara da saldırıldığına dikkat çekiliyor ve "Ne yazık ki, bu hataların tümü ABD'de de iş başında... Ve bu durum, Joe Biden'ın, diğer birçok ülkede olduğu gibi, ülkesinde yaşanan demokratik sıkıntılara yanıt arayışına engel oluyor. Bu durumdan mutlu olmak için hiçbir sebep yok" ifadesine yer veriliyor.

Le Parisien: "Biden büyük hayal kırıklığı"

Demokrasi zirvesinin sonuçlarının yanı sıra, iktidarda bir yılı doldurmaya yaklaşan Başkan Biden'ın bir yılını değerlendiren Le Parisien gazetesi de birinci sayfadan "Biden: büyük hayal kırıklığı" sürmanşetini attı. İç sayfada da "Amerika'yı hayal kırıklığına uğratan adam" başlığıyla uzun bir makaleye yer veren gazete, "Beyaz Saray'a girdiğinden bu yana popülaritesi düşmeye devam ediyor. Rakipleri vuruyor, taraftarları şüpheli. Ve Trump pusuda bekliyor" yorumu yapıldı. Gazete, enflasyonla artan fiyatlar; Chicago, New York, Los Angeles başta olmak üzere pek çok metropolde yaşanan güvenlik krizi; göç sorunu ve Covid politikaları nedeniyle Biden'ın kamuoyunda gerilemeye devam ettiğini belirtiyor. Le Parisien, Kasım 2022'de yapılacak ara seçimlerde Trump'ın piyonlarını ilerletebileceğini uyarısında da bulunuyor.

Biden'ın, Çin'in yükselmesi, Rusya'nın Ukrayna sınırına güç yığması, Afganistan fiyaskosu ve İran nükleer anlaşması gibi uluslararası

dosyalarla yüzleşip yüzeleşemeyeceği sorusunu soran gazete, Başkan Biden'ın bilgi birikimi ve tecrübesine rağmen bu alanda da tam güven veremediğini belirtti.

Ancak diğer taraftan Biden'ın, güçlü parlamento tecrübesiyle onaylattığı 1,2 trilyon dolarlık yatırım planıyla; 1,75 trilyon dolarlık sosyal ve enerji geçişi yardımı sayesinde Amerikan seçmeninin hayal kırıklığının önümüzdeki sene son bulabileceğini de ekledi.

ARZU ÇAKIR / VOA