Macaristan Başbakanı Victor Orban, Rusya ile yakın ilişkileri kesecek mi? 

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, Moskova ile hem ticari hem de siyasi ilişkiler içinde olan Avrupa Birliği üyesi Macaristan'daki Viktor Orban hükümetini zor bir pozisyonda bıraktı.

Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan ülke bir yandan Krelim'e yapılacak olan yaptırımları kabul etme konusunda Batı'dan baskı görürken diğer yandan da Moskova ile yapılan doğal gaz ve nükleer santral inşaatı anlaşmaları nedeniyle "adeta arada kaldı."

Orban, Putin'e gerçekten sırtını dönebilir mi?

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce başlayan sınıra asker yığma çalışmalarını ilk etapta kınamaktan kaçınan Başbakan Orban, Kremlin'e yaptırımların uygulanmasına da şiddetle karşı çıkmıştı.

Fakat geçen hafta başlayan işgalin ardından ise Avrupa Birliği'nin Rusya karşıtı tavrına direnemeyen Orban, Rusya'yı yaşanan şiddet ve gerginlikten ilk defa sorumlu tuttu ve Rusya politikasında bir dönüm noktasına imza attı.

Geçen perşembe “Bu sabah Rusya Ukrayna'ya askeri güçlerle saldırdı" açıklamasında bulunan Macar Başbakan, NATO müttefikleri ve Avrupa Birliği'mizle beraber Rusya'nın askeri faaliyetlerini kınıyoruz" dedi.

Bu açıklamasında Orban, Putin'i ismiyle anmayı veya askeri harekatı bir işgal olarak adlandırmayı ihmal etmesi ise dikkatlerden kaçmadı.

Moskova'ya karşı başbakanın duruşundaki değişimi "Orban'ın 12 yıllık Rusya politikasının pratikte çöküşü" olarak yorumlayan Alman Marshall Fonu'ndan Daniel Hegedus, "Sanırım (Orban) Rusya'nın bölgede bir güvenlik tehdidi olduğunu anladı" ifadelerini kullandı.

Sovyet geçmişi ve Kremlin ile anlaşmalar

Eski bir komünist devlet olan Macaristan 40 yıldan fazla bir süre boyunca Sovyetler Birliği'nin etkisinde kaldı. Sovyetlere karşı 1956'da başlatılan halk ayaklanması ise Moskova tarafından sert bir şekilde bastırıldı. Olaylarda binlerce kişi hayatını kaybederken 200 binden fazla Macar ülkelerinden kaçmak zorunda kaldı.

1989'da Sovyetler Birliği'nin zayıflayıp dağılma aşamasına geldiği bir dönemde ise Komünizm karşıtı 26 yaşındaki bir genç olan Viktor Orban, Liberal Demokrat Genç Hareketi'nin başında bulunuyordu ve başkent Budapeşte'deki Kahramanlar Meydanı'nda binlerce kişiye yaptığı konuşmasında Sovyet birliklerinin Macaristan'dan "derhal" çekilmesini istedi.

Fakat Sovyetler Birliği'ne karşı olan bu tavrı 2010'da göreve gelmesi ve ülke sistemini gittikçe daha otoriter bir hale sokması ile birlikte değişmeye başladı. Ekonomik ve diplomatik bir strateji olan "Doğu'ya açılım" politikasında doğudaki otokratik ülkelerle bağların güçlendirilmesine çalışıldı.

Bu çerçevede ülkenin tek nükleer santraline 13,6 milyar dolarlık iki reaktör daha eklenmesi projesi Rusya tarafından desteklenirken, Orban hükümeti ülkenin Rus doğal gazına olan bağımlılığını da artırdı. Eski Sovyet sisteminden kalan bir kurum olan ve casusluk yapmakla itham edilen Moskova merkezli Uluslararası Yatırım Bankası Mudapeşte'de bir şube açtı.

Macaristan'ın komşu ve müttefiklerinden Rusya karşıtı adımlar

Cuma günü Çekya Rus yatırım bankasından çekildiğini açıklarken diğer üye ülkelerden de aynı adımı atmasını istedi. Bu çağrı sonrası Romanya da banka ile ilişiğini sonlandırdı.

Orban'ın diğer önemli bir komşusu ve müttefiki Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ise Financial Times'a verdiği röportajda Rusya'nın kontrol edilmemesi durumunda Ukrayna'nın ardından Doğu Avrupa'nın diğer bölgelerine de ilerleyebileceği konusunda uyararak Batılı ülkelerin Rusya hakkındaki "yanılsamalarından" kurtulmaları çağrısında bulundu.

Bu açıklamalar sonrasında cumartesi bir basın açıklamasında bulunan Viktor Orban, ülkesinin Avrupa Birliği'nin Moskova'ya karşı önereceği tüm yaptırımları destekleyeceğini belirtti. Orban ayrıca Ukrayna işgalinin Rusya ile olan ilişkilerde "büyük ihtimalle" bir değişikliğe neden olacağının altını çizdi.

Bununla birlikte Ukrayna'ya asker ve mühimmat gönderme kararı alan birçok Avrupa Birliği ülkesinin aksine Macaristan bu adımı atmayı reddetti.

Geçen sene en yüksek Rus nişanına layık görülen Macar Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Ukrayna'ya silah ve mühimmat tedariğinin Macaristan üzerinden yapılmasına izin verilmeyeceğini açıkladı.

Orban ise Macar devlet televizyonuna verdiği bir demeçte Avrupa Birliği'nin uygulamaya hazırladığı yaptırımların Macaristan'ın nükleer santral projesini ve uzun vadeli doğal gaz anlaşmalarını "etkilememesi gerektiğini" zira bunun faturasının "kendileri için çok ağır olacağını ve kimsenin bunu istemediğini" belirtti.

EURO NEWS