Masa yığınla problem dolu

Erdoğan ile Biden’ın da bir araya geleceği NATO Zirvesi öncesi diplomasi trafiği hızlandı. Ankara’dan kalabalık bir heyet Libya çıkarması yaptı. Yarınki görüşmede ise S-400’lerden Halkbank davasına pek çok kritik başlık bulunuyor.

POLİTİKA SERVİSİ

ABD Başkanı Biden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan yarın Brüksel’de başlayacak NATO Zirvesi’nde bir araya gelecek. Ankara ve Washington arasında tansiyonun hayli yükseldiği bir dönemde ilk kez yüz yüze gerçekleşecek olan görüşmede pek çok kritik konu masaya yatırılacak. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası gerilen Türkiye-ABD ilişkilerinde, Suriye'de ABD'nin YPG ile yakın ilişkiler içinde olmasından Rus S-400'lerinin Türkiye tarafından satın alınmasına, Gülen yapılanması lideri Fethullah Gülen'in iadesi talebinden Halkbank davasına kadar birçok konuda sorunlar yaşanıyor.

Görüşme öncesi diplomasi trafiği de hızlandı. Aralarında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan’ın da yer aldığı heyet Libya’ya ziyarette bulundu. Milli Savunma Bakanı Akar Libya Görev Grup Komutanlığı’nı ziyaret ederken Libya halkının yanında olmaya devam edeceklerini söyledi. Akar, “Türkiye, Libya’nın kendi kendine yetebilecek bir seviyeye ulaşması için gayret göstermeye devam ediyor” dedi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede ikili ilişkiler başta olmak üzere Afganistan, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs özelinde bölgesel gelişmeler değerlendirildi. İki ülke arasında ilişkilerin olumlu gündemle ilerletilmesi ve stratejik işbirliğine odaklanılması gerektiğine vurgu yapıldı.

Kremlin için de kritik

Öte yandan dış politikada eksen değiştiren Türkiye, Trump sonrası Biden liderliğindeki yeni ABD yönetimiyle ilişkileri uzun süredir yeniden dizayn etmeye çalışıyor. Başkan seçilen Biden, Erdoğan’ın tebrik mesajına haftalarca sessiz kalmış, yüz yüze gerçekleşecek ilk görüşme öncesi ABD’den Türkiye’nin “NATO müttefiki gibi davranmadığı” şeklindeki eleştiriler gelmişti. Biden-Erdoğan görüşmesi aynı zamanda 15 Temmuz Darbe Girişimi’nin ardından Rusya ile kurulan ortaklığın da yönünü belirleyecek. Ankara, Karadeniz’de Rusya Ukrayna geriliminde Kiev’den yana tutum alırken Ukrayna, Polonya, Letonya gibi ülkelere yapılan SİHA desteği Moskova-Ankara hattında tansiyonu her geçen gün yükseltiyor.

Ankara-Washington hattında gelişen temel meseleler ise şöyle:

Türkiye için S-400’lerin akıbeti belirsiz durumda. Rusya’dan satın alınan S-400’ler henüz etkinleştirilmedi. Fakat ABD, CAATSA (ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası) yaptırımlarını 6 Nisan’da başlattı. Buna göre Türkiye, ABD'den ihracat lisansı alamıyor, ABD'nin ve bağlantılı olduğu uluslararası finans kuruluşlarının kredilerinden faydalanamıyor.

Bir diğer anlaşmazlık dosyası ise, İran’ın BM tarafından uygulanan yaptırımları delmesine yardım etmekle suçlanan “Halkbank” davası. New York'ta devam eden davada banka dolandırıcılığı, komplo ve kara para aklama dahil altı suçlamanın yöneltildiği Halkbank ile ilgili henüz nihai bir karar çıkmadı.

Washington ve Ankara, Libya'da Abdülhamid Dibeybe liderliğinde kurulan yeni hükümetin güvenoyu alması sürecinde işbirliği yaptı. Fakat ABD sık sık yabancı güçlerin Libya'dan çekilmesi için tanınan sürenin dolduğuna işaret ederek Türkiye ve Rusya'dan Libya’daki güçlerini çekmesini istiyor.

Suriye'de iç savaşla değişen sahadaki dengeler de Washington ve Ankara arasında krizlere neden oluyor. Washington yönetiminin Suriye'nin kuzeyinde Kürt gruplara verdiği destek karşısında Ankara'dan sert mesajlar geliyor. Biden yönetiminin ana omurgasını YPG'nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'ne verilen siyasi ve askeri desteğin sonlandırılması yakın gelecekte mümkün görünmüyor.

BİRGÜN