1 Temmuz 1980'de kredi ve mevduat faiz oranları serbest bırakıldı.Vatandaş ünlü kimselerle bu piyasaya yönlendirildi.Bankerler aracılığıyla yüksek faizli mevduat sertifikası pazarlandı.Sistem kırılgan hale gelmişti.Devlet sisteme yönelik yeterli denetleme ve düzenleme yapmamıştı.

Sonra bankerler kendilerine ödenmesi gereken kredi ve anapara ödenmeyince tasarruf sahiplerine faiz ödemelerini aksattı. Bilahare 1981'de bankerlerin mevduat sertifikası satmaları yasaklandı. Panik başladı.4 ayda 250 banker battı, 250 bin mevduat sahibi ise mağdur olmuştu.

Dönemin Maliye Bakanı “Vatandaşlar kumar oynuyorlar. Batarsa devletin yapacağı bir şey yok” demişti.Ama Ağustos 1983 tarihinde “Bankerzedeler Yasası” bir yıl içinde 200’er bin TL ödenmesine karar verildi. Paralarını bankerlerden alabilen mudiler, kamu bankalarına yöneldi.

Sonuçta dünün Bankerler Olayı ile bugünün Tosuncuklar Olayı bazı benzerlikler taşıyor.Dün düzenleme ve denetleme yoktu bugün kripto parada yok. Dün reklamda ünlüler vardı bugün de var. Dün herkes banker, bugünde kripto para borsacısı. Dün Bankerzedeler,bugün Kriptozedeler.

Maalesef 1980 başlarında önüne gelenin Banker olduğu bir dönem sonrası Bankerler Olayı, 1990'larda önüne gelenin banka kurduğu bir dönem sonrası Bankacılık Krizi oldu. Şimdi bakkal dükkanı açmak kadar kolay bir şekilde kripto para borsaları kuruldu. Maalesef sonuç ortada...

Tarih, tasarruflarını kripto paralarda değerlendiren yatırımcılar için daha ağır şartlarda tekerrür ediyor gibi görünüyor. Şüphesiz dün ulusal şartların doğurduğu bir olay bugün ise finansal teknoloji imkanlarıyla küresel boyutu olan bir olayla karşı karşıyayız.

Kripto paraların bu kadar yaygınlaştığı, reklamların yapıldığı, borsalarının oluştuğu bir süreç içinde sorulması gereken ilk soru finansal teknolojinin bu kadar geliştiği bir ortamda böyle bir olay neden öngörülemedi?

Banker krizi öncesinde olduğu gibi, özellikle küresel finansal teknolojik gelişmelerin yaşandığı günümüzde de bireysel yatırımcılar muhtemel ve telafisi mümkün olmayan risklerden uzak tutulmalı.

Kripto para borsaları alt yapısı, denetimi ve güvencesi olmadan nasıl kuruldu?

Herhangi bir kural, düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmayan, güvencesi bulunmayan, kripto paralarda yaşanacak krizde, banker krizinde olduğu gibi hesap sorulacak bir muhatap ve devlet desteği bulunabilecek mi?

Hesabın ve desteğin sonucu ne olacak?

Merkez Başkanı 23 Nisan'da kripto parada "Altyapı, düzenleme ve kontrol mekanizması yok" dedi. Ayrıca "Çok ciddi bir kripto para trafiği var. Giden para geliyor mu belirsiz. Nereye gittiğini bilemiyoruz bu kripto paraların." diyor. Yani konu ülke ekonomisini de ilgilendiriyor.

Merkez Bankasının yaptığı ilk düzenleme bir uyarı fişeği olmalı. Ülke ekonomisini ve yatırımcıları korumaya yönelik, güven duyabileceği ve aracılık maliyetlerini azaltan finansal teknoloji girişimlerini engellemeyecek yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

Odatv.com