Millet İttifakı’nın tahmini oy oranları ile Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ni değiştirmesi mümkün mü?

Millet İttifakı’nın tahmini oy oranları ile Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ni değiştirmesi mümkün mü?

14 Mayıs seçimlerine dair yürütülen tartışmalar her ne kadar cumhurbaşkanlığı adaylığı üzerinden ilerlese de ittifaklar açısından meclis çoğunluğunu yakalayabilmek de oldukça mühim.

Özellikle Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçişi sağlayacaklarını iddiasında olan ve bu yönde uzunca bir süredir çalışmalar yürüten Millet İttifakı (CHP, İYİ Parti, DEVA, Gelecek Partisi, SAADET ve DP) açısından mecliste çoğunluğu yakalamak şart.

Millet İttifakı, güçlendirilmiş parlamenter sistemi referanduma götürebilmek için Meclis’te 5’te 3’lük çoğunluğa yani 360 vekil sayısına ulaşması gerekiyor.

Aynı zamanda Cumhur İttifakı partilerine bağlı olmaksızın yasal değişikleri gerçekleştirebilmek için ise mecliste salt çoğunluğu 301 vekil ile sağlamak durumunda.

Peki Millet İttifakı’nın anketlere yansıyan oy oranları ile Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ni değiştirmesi mümkün mü?

AKSOY Araştırma Şirketi'nin kurucusu Ertan Aksoy, Altılı Masa'nın Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem değişikliği teklifinin kamuoyu açısından önemli ve güçlü bir motivasyon olduğu görüşünde. 

Fakat Altılı Masa bu değişimi sağlayabilecek bir güçle meclise girebilecek mi sorusunun yanıtının belirsiz olduğunu ifade ediyor. Nedenini de şöyle sıralıyor: 

''Birincisi kamuoyu yoklaması Türkiye’yi temsil etse de hangi bölgeden kaç vekil çıkaracağını gösteremez. Bunu anlayabilmek için 81 ilde araştırma yapmak gerekiyor. İkincisi ittifaklar kendi içerisinde alt ittifak oluşturacak mı, kentlerde iş birliği nasıl olacak henüz bilinmiyor. Bunlar netleşince tahmin yapmak kolaylaşır. Dolayısıyla bugünden net ifade etmek güç.''

AKSOY Araştırma Şirketi'nin kurucusu Ertan Aksoy geçmiş seçimlerden yola çıkarak bir tahminde bulunduğunda ise muhalefetin beklenilenin ötesinde bir güçle mecliste yer alacağını belirtiyor. 

''Çünkü iktidar yeniden düşüş trendinde, muhalefet ise artış trendinde. Öte yandan, kampanyanın başlamasıyla aday tarafından partilere de oy oranının yansıması demek. Yani kampanya yürütüldüğünde partilere yazar. Önümüzdeki dönemde muhalefetin ‘az’ da olsa oy oranının artacağına dair bir beklentimiz var.''

Ertan Aksoy, muhalefetin mecliste istenilen çoğunluğu yakalayamaması halinde ise seçmene bu kararlılığından vazgeçmediğini göstermesinin önemli olduğunu söylüyor. 

Aksi yönde tutum geliştirmesinin kamuoyu açısından olumlu karşılanmayacağının altını çiziyor. 

''Burada bir kararlıklıktan vazgeçmediği müddetçe bir süre partili cumhurbaşkanı olarak süreci götürmesinin olumsuz bir yansıması olmaz. Esas olan bir takvim açıklayıp ona bağlı kalmaktır. Sayısal çoğunluk belli olduktan sonra mümkünse mecliste çözemiyorsa da, alternatif yolları baştan toplumun önüne koymak önemli. Ama geçen süre içerisinde bir emare olmayıp aksi yönde tutum geliştirirse süreç olumlu olmaz. Şunu iddialı bir şekilde belirteyim, bugün iktidara oy verenlerin önemli bir kısmı parlamenter sistemden yana. Bugün referandum yapılsa başkanlık sistemine oy vereceklerin oy oranı maksimum yüzde 28 geliyor. Yüzde 72’lik karşıt blok söz konusu.''

Siyaset Bilimci Doç. Dr. Burak Cop ise kısa süre önce HDP-CHP buluşmasından yola çıkarak parlamenter sisteme geçiş sürecinde HDP ve onun müttefiki olan sol parti vekillerinin de olumlu oy kullanacağı tahmininde bulunuyor. 

''Millet İttifakı partilerinin tek başına 360 vekil sayısına ulaşıp ulaşmayacaklarını kestiremiyorum. Ancak parlamenter sisteme geçiş konusunda HDP ve onun müttefiki olan sol parti vekillerinin de olumlu oy kullanacağını tahmin ediyorum. Özellikle CHP’nin HDP’ye yaptığı ziyaret sonrasında bazı ortak paydada buluşuldu. Şimdi bunu mümkün kılacak bir demokratikleşme paketine, HDP ve diğer sol parti vekillerinin olumlu oy vereceğini tahmin ediyorum. Hatta bir adım ileri gideyim, seçimi kaybetmiş bir AKP’nin Başkanlık sisteminde ısrar edeceğini de sanmıyorum. Millet İttifakı ve Emek ve Özgürlük İttifakı vekillerinin çoğunluğa ulaşması halinde AKP’nin en ufak bir dahili olmayabilir yeni anayasa yapımında.''

''Millet İttifakı mecliste çoğunluğa ulaşamayabilir ama 360 vekili diğer partilerle yakalaması mümkün''

Olası bir durumda eğer anayasa değiştirilemezse, Millet İttifakı'nın halka verdiği sözleri mevcut sistem içinde olabildiğince hayata geçirmeye çalışacağını ifade ediyor.

Siyaset Bilimci Doç. Dr. Burak Cop, seçim sonrası Millet İttifakı'nın Meclis'te çoğunluğu yakalayamaması halinde 360 vekil çoğunluğuna diğer partilerle ulaşabileceği düşüncesinde. 

''Bu konuda biraz iyimserim ama belki Millet İttifakı mecliste çoğunluğa ulaşamayabilir ama 360 vekili diğer partilerle yakalaması mümkün. Benim düşünceme göre Sayın Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanı olarak seçilmesinin ardından sistem değişikliğine itiraz edebilecek yegane parti MHP, ki o da meclisteki en küçük parti olacak. O nedenle 360 sayısı hatta 400 vekil eşiği ulaşılamayacak bir eşik değil.''

EURO NEWS