Moskova, Erbil'e stratejik yaklaşıyor ve önem veriyor

IŞİD'in 2014'teki saldırısından sonra bölgede faaliyet gösteren ve Irak Kürdistan Bölgesi’nden (IKB) izin almış birkaç petrol şirketi çekildi.

Ancak Rus petrol şirketleri Gazprom ve Rosneft diğerlerinin aksine IKB’deki faaliyetlerini sürdürdü.

Rosneft, Mayıs 2017’de IKB ile “Stratejik işbirliğini genişletme” kapsamında 20 yıllık bir anlaşma imzaladı.

Rusya, IKB’deki faaliyetlerini artırıyor

Anlaşma kapsamında Erbil’e 2,1 milyar dolarlık ön ödeme gerçekleştiren Rosneft, IKB’deki 5 blokta petrol keşfi çalışmalarına hız verdi.

Mihail Bogdanov - Mesut Barzani / Fotoğraf: Twitter

Bağdat merkezi hükümetin baskılarına rağmen Moskova IKB ile yaptığı anlaşmada geri adım atmadı.

Rusya’nın hükümet şirketi olarak da bilinen Rosneft, IKB’deki çalışmalarını artırarak faaliyetlerine devam etti.

Rusya sadece bölgedeki petrol aramaları için IKB’ye yönelmiyor. Suriye’deki içi savaş nedeniyle Ortadoğu’nun en önemli aktörü haline gelen Rusya, Kürtlerle ilişkileri de çok önemsiyor. 

Hem Suriye’deki Kürtler hem de Irak’taki Kürtlerle stratejik işbirlikleri peşinde olan Rusya, üst düzey görüşmeler gerçekleştiriyor. 

Bunlardan birini Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un 7 Ekim’de Erbil’i ziyaret ederek yetkililerle bir araya gelmesi hayata geçirmişti. 

Sergey Lavrov - Mesut Barzani / Fotoğraf: K24

Lavrov’un ziyaretinin ardından ikinci ziyareti Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ortadoğu ve Afrika Özel Temsilcisi Mihail Bogdanov, sürpriz bir şekilde yaptı. 

Görüşmelerde Gazprom yetkilileri de hazır bulundu

Bogdanov, Erbil’de Başbakan Mesrur Barzani, IKB Başkanı Neçirvan Barzani ve eski IKB Başkanı Mesut Barzani ile ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

Görüşmede Rusya’nın Bağdat Büyükelçisi Maksim Maksimov, Rusya’nın Erbil Başkonsolosu Oleg Levin ve bir grup Rus diplomatın yanı sıra Gazprom şirket temsilcilerinin de hazır bulunması dikkati çekti.

Moskova Devlet Dil Üniversitesi Uluslararası ilişkiler Enstitüsü öğretim üyesi Doç Dr. Mehmet Emin İkbal Durre, Bogdanov’un Erbil ziyareti, Independent Türkçe’ye değerlendirdi.

Lavrov’un ardından Putin’in özel temsilcisinin Bağdat’ı es geçerek Erbil’e ziyaret gerçekleştirmesini dikkate değer bir husus olarak niteleyen Durre, IKB’de ciddi yatırımları olan Rusya için ana faktörün ekonomik ilişkiler olduğunu söyledi.

“Erbil’in stabil durumu Rusya için önem arz ediyor”

Yatırımların Rusya için birincil konu olduğunu belirten Durre, heyette Gazprom yetkililerin olmasının ekonomik ilişkilerin genişletme isteğinin bir göstergesi olduğunu kaydetti.

Doç. Dr. Mehmet Emin İkbal Durre / Fotoğraf: Independent Türkçe

Irak ve İran’daki son gelişmelerden sonra Rusya’nın IKB’ye bir ziyaret gerçekleştirmeyi gerekli gördüğünü aktaran Durre, şöyle konuştu:

Rusya eskiden beri Kürtlerin durumunu yakından takip eden bir ülke. Ama son zamanlarda bu gelişimi tam takip edemiyor. Demek istediğim Moskova, ABD’nin Erbil ile olan ilişkileri, atabileceği adımları ve IKB’de de ne olacağını öngöremiyor. Irak ve İran ile ilgili bir bekleyiş havası var. Rusya’nın İran’la ilgili tutumu belli. Putin, daha önce ‘Tahran ile ilgili bir gelişme olursa İran’ın tarafını tutacak konumda değiliz’ demişti. Tabii Irak’taki durum da belli. Rusya’nın yatırımları, IKB’nin stabil durumu ve bölgede gelişen olaylar ekseninde Erbil Rusya için önem arz etmeye başladı diyebiliriz

ABD’nin bölgeye Patriot sevk ettiğine dair haberlerin Rusya’da sürekli gündeme geldiğini ifade eden Durre, Moskova’nın Erbil’in tavrını önemsediğini, olabilecek gelişmelere karşı IKB’nin politikasının ne olduğunu anlamak ve ekonomik yatırımlarını koruyup geliştirmek istediğini belirtti.

İkili görüşmelerde Suriye’deki Kürtlerin haklarının korunması meselesinin de konuşulduğunu dile getiren Durre, devamında şunları söyledi:

Rusya, Suriyeli Kürtler konusunda Erbil’in görüşlerine dikkate alıyor ve dinliyor. Daha önce de hem Sayın Barzani hem de diğer yetkililer Rusya ile olan görüşmelerde Kürtlerin haklarının korunması konusunu gündemlerine almışlardı. Suriye’deki Kürt sorunun çözümünde Erbil’in Moskova’ya olan etkisi ve Rusya’nın oynayacağı belirleyici rol çok önemlidir.

“Moskova Erbil’e daha fazla ilgi gösterecek”

IKB Selahaddin Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Zahid Mecid de Bogdanov’un Erbil ziyaretinde siyasi ve ticari konuların konuşulduğunu olduğunu söyledi.

Dr. Zahid Mecid / Fotoğraf: Independent Türkçe

Suriye, Irak’taki protestolar, İranlı general Kasım Süleymani’nin öldürülmesi gibi bölgede olağanüstü gelişmelerin yaşandığına dikkat çeken Mecid, Rusya’nın son yaşanan olaylara uzak kalmadığını göstermek için Erbil’e önemli bir ziyaret gerçekleştirdiğini ifade etti.

Rusya’nın Gazprom ve Rosneft’in IKB’deki çalışmalarını hatırlatan Mecid, “Daha geçtiğimiz hafta IKB Başkanı Barzani ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. Elbette Rusya Erbil-Washington ilişkilerinin ne düzeyde olduğunu biliyor. Buna rağmen Moskova Erbil ile hem siyasi hem ticari ilişkilerini geliştirmek istiyor. Belli aralıklarla olsa da benzeri ziyaretlerin devam edeceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

Görüşmelerde Rojava meselesinin de ele alınacağını kaydeden Mecid, Erbil’in Suriyeli Kürtlerin yaşadığı zor süreci ve haklarının anayasal olarak güvence altına alınması gibi konuları Rus yetkililere aktaracağını düşündüğünü aktardı.

Moskova’nın uzun zamandır Erbil’e özel bir önem atfettiğini dile getiren Mecid, “Rusya, daha önce de Erbil'e özel bir ilgi ve alakası vardı. Ama bölgede yaşanan son gelişmelerden sonra Moskova’nın Erbil’e daha fazla ilgi gösterecektir. IKB açısından Putin’in özel temsilcisinin IKB ziyareti stratejik öneme sahiptir” dedi.

The Independentturkish