Moskova’ya sene sonunun ilk karı düştü. 

Şehre narin, beyaz bir örtü bahara kadar kalkmamak üzere serildi.

Güvercinler çatıları kara teslim edip, parklarda pineklemeye başladılar.

Çatılar gibi sokaklar da tenhalaştı. Şehirliler, evlerine ve yüksek tavanlı kahvelere çekildiler.  Dışarıda olanlar ise adımlarını hızlandırdılar.

Parklardan kahkahalar yükseliyor. Kızakları peşlerinde çocuklar, kar yığınlarıyla coşkulu bir boğuşmanın içindeler.

Yerin altında ise hayat ihtişam ve eziyetiyle devam ediyor.

Montlara, berelere, eldivenlere ve atkılara sarılmış kalabalıklar, iş çıkış saatlerinde, her biri Rusya’nın bir dönemini yansıtan metro duraklarında, vagonlara sığışmak için kendilerine yer açmanın derdindeler.

Gürültü ve patırtıya rağmen yaşlılara, sakatlara, çocuklu ailelere ve hatta çocuklara yer vermeye devam ediyorlar. Ve metronun inanılmaz ağırlıktaki, kapanı andıran kapılarını arkalarından gelen yetişene değin açık tutmaya…

Avrupa’nın tersine Moskova hala “şehirli”…

SAVAŞIN UĞULTUSU VE “PAT”*

Ukrayna üzerinden Batı’yla girişilen savaşa gelince, günlük hayatta, şehrin üzerinde ve insanların kafalarında Şubat’tan bu yana bir uğultu gibi varlığını sürdürüyor.

Metroda yanınızda oturan adamın elindeki gazetede, alışveriş esnasında fiyatlarda, kapanan Batılı mağazaların vitrinlerinde, bar sandalyesindeki adamın dilinde, üniversite kürsüsünde ders anlatan yaşlı profesörün sözlerinde, sokakta karşınıza çıkan “Rusya’nın kahramanları afişinde” ve saymayı unuttuğum birçok an da sürmekte olan bir savaş olduğunu hatırlıyorsunuz.

Uğultu kimi zaman, Kuzey Akımı’na sabotajda, Rusya karşıtı yeni yaptırımların ilanında, Kırım’daki köprünün havaya uçuruluşunda, Donbass’daki referandumlarda, Darya Dugina’nın bombalı bir saldırıyla katledilişinde veya son olarak Polonya’da düşen füzelerde olduğu gibi yükseliyor.

Uğultu şimdilerde ise Rus ordusunun, Rusya Anayasası’nda Rus toprağı olarak ilan edilen Herson’dan geri çekilişi nedeniyle yükselmiş durumda.

Taktik geri çekiliş ve askeri bir hata arasında gidip gelen iki farklı yorum öne çıkıyor. Önümüzdeki dönem hangisinin doğru olduğunu gösterecek.

Bastıran kışın sahada geçici bir “pat” durumu oluşturması ise olası gözüküyor.

ABD/İngiltere kampının “Polonya’ya düşen füzeler” benzeri kışkırtmalarla Rusya’yı yıpratma hamlelerine devam etmesi de bir o kadar olası…

RUSYA YENİ FORM ARIYOR

Fransa’nın modern tarihi, aynı zamanda farklı Anayasa’ları da tanımlayan 1.Cumhuriyet, 2.Cumhuriyet vs. şeklinde bölümlere ayrılır. Bu sınıflandırma bugün hala geçerliliğini sürdüren 5.Cumhuriyet’e kadar gider…

Rusya için de benzer bir sınıflandırma yapılabilir; 

Çarlık, Sosyalist İnşa Dönemi ve Lenin, II.Dünya Savaşı ve Stalin, Kruşçev’den-Prestroyka’ya uzanan geri çekiliş, Sovyetlerin çöküşü ve Yeltsin ve 2002’den itibaren yeniden yapılanma ve Putin…

Putin dönemini de ikiye ayırmak mümkün; 2002-2007 arası Batı’yla uyumlu çizgi ve 2007 Münih Güvenlik Konferansında Putin’in yaptığı konuşmayla ilan edilen Batı’yla tekrar çatışma içine girilen süreç…

Şubat 2022’de Ukrayna üzerinden Batı’yla başlayan sıcak çatışma sonrasını da yeni bir dönem olarak adlandırmak doğru olacaktır.

Ve her siyasi “yeni dönemde” olduğu gibi bu süreçte kendi şartlarını ve dolayısıyla devlet için yeni bir yapılanmayı dayatıyor.

Rusya’da da yeni şartların izlerini görmek mümkün.

Devlet, ekonomide Şubattan itibaren özellikle döviz kurlarını aşağıda tutmak için yeni önlemlere yöneldi.

Geldiğimiz noktada ruble, dolar/Euro karşısında savaş öncesine göre daha güçlü. Bu gidişatın ithalat/ihracat dengesine olumsuz etkileri olduğu söylense de Kremlin, içeride rahatsızlıkların önüne geçmek için kemerleri sıkmaya devam ediyor.

Diğer yandan temel gıda ürünlerinde enflasyonunun önüne geçmek üzere pek çok önlem alınmış durumda. Şubat ve sonraki aylarda yaşanan %25-%30 civarı artan fiyatlar, bugünlerde tekrar aşağıya doğru çekiliyor.

Kimi noktalarda, geçmiş dönemlerin hantallığından izler taşıyan idari yapıda da savaş durumuna uygun, karar alma mekanizmalarını hızlandıracak yeni bir form arayışı olduğu aşikar.  Donbass ve ülkeye yeni katılan bölgeler için kurulan idari koordinasyon yapısı, bu durumun işaret fişeği olarak değerlendirilebilir.

Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko ve Rus düşünür Aleksandr Dugin arasında Ekim ayında gerçekleşen görüşmeden basına yansıyan bölümler ise “yeni bir form” arayışının çok daha köklü olduğuna işaret ediyor.

Lukaşenko’nun “Marksist-Leninst ideolojinin kötü olduğunu söylüyorlar. Olabilir fakat hala daha iyisini yaratamadık…Ne bizde ne de Rusya’da devlet ideolojisi yok (…) Yeni bir şey formüle etmeye çalışıyorum fakat vakit sizi zorlayana kadar yeniyi formüle etmek mümkün değil” ifadeleri arayışın ilanı olarak kabul edilebilir.

Evet, kar yağışı devam ediyor.

Ve baharda beyaz örtü çekildiğinde, Rusya çok şeylere gebe gözüküyor…

(Güzaltan’ın bu makalesi ilk olarak United World International analiz sitesinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.)

* Pat: Satrançta beraberlik

Odatv.com