Erdoğan, ekonomideki gidişatın da parti seçmeni tarafından benzer bir şekilde okunduğunu söylüyor, “‘Dış güçler, fırsatçılar, üç büyük marketler’ derim ama sorumlusunu AK Parti olarak görmem” diyor.

Ekonomik krizin partinin oylarını tahmin edildiği kadar aşındırmamasının bir diğer nedeni ise Erdoğan’a göre seçim öncesi güdülen “popülist ekonomi politikaları”:

“Asgari ücreti artırmak diğer gelirlerin de artmasına yol açtı. İnsanların evlerine giren para reel olarak olmasa bile nominal olarak arttı. EYT’yi çıkarıldı, emeklilere ikramiye verildi, tarım destekleri arttı. Doğalgaz sübvansiyonu yapıldı. Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın kayıtlarından son dönemde şunu da öğrendik. 1 yıldır insanlara az da olsa doğrudan yardım verilmiş. Eskiden hastalığa, malüllüğe, yaşa bağlı olarak verilen yardımların kapsamı genişletilmiş ve kayda değer sayıda kişiye yardım verilmiş.

“Bunlar insanlarda bir refah hissi yarattı. Literatürdeki ismi para yanılgısı. Cebinizdeki para arttığında kendinizi daha zengin zannedersiniz. Bedelini birileri ödeyecektir mutlaka ama bu ekonomik canlanma da AK Parti’ye olan desteğin beklendiği kadar düşmemesine yol açtı.”

Nursuna Memecan, muhalefet partilerinin ekonomideki kötü gidişatı AKP seçmenine “onların dilinden” anlatamamalarının da partiye verilen oylarda büyük bir düşüş görülmemesinde etkili olduğunu savunuyor.

Memecan’a göre seçmene ekonomideki durum, “grafikler, göstergeler, enflasyonun tek haneli rakamlara inmesi, Merkez Bankası’nın açıklamaları” gibi karmaşık ifadelerden ziyade daha basit bir dille anlatılmalıydı.

“ ‘Kazandıkların sana hak, biz daha iyisini yaparız’ anlatılamadı herhalde. ‘Fiyatlar arttı ama düşürecekse yine o (Erdoğan) düşürür’, ‘inşallah yine iyisini yaparlar herhalde’ diyorlar.”

Özet’e göre büyük kozmopolit şehirlerde yaşayanlarla, kırsalda yaşayanların oy tercihlerini farklı saikler belirliyor:

“Metropollerde bozulan ekonomi, artan konut ve kira fiyatları, genç işsizliği, orta sınıfların daralması, seçmenin iktidardan bir miktar uzaklaşmasında etkili.”

“Fakat taşrada bu dinamikler hiç yaşanmıyormuşcasına bir oy verme davranışı var” diyen Özet, bunun nedenini şöyle açıklıyor:

“Taşrada siyasete yönelik temel yaklaşımları Türklük, Müslümanlık, beka kaygısı, bölünme kaygısı dediğimiz antropolojik kültürü yansıtan bir takım dinamikler belirliyor. Bu dinamikler merkezde olduğu sürece ekonomi, siyasi ve sosyal problemler çok fazla gündeme alınmıyor.”

Emre Erdoğan’a göre de, seçmendeki güvenlik kaygısı ve partinin kampanya politikasını bunun üzerine inşa etmesi, seçmeni tutmada etkili olmuş.

AKP’nin 2008’deki parti kapatma davasının ardından savunmacı bir tavra geçtiğini, 2010 anayasa referandumu, Gezi Parkı protestoları, 17-24 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun bu tavrı pekiştirdiğini söyleyen Erdoğan, “AK Parti sürekli güvenlik kaygısı içerisinde yaşadı. ’Bize bu ülkeyi yönettirmeyecekler, iktidarı bizim elimizden alacaklar’. 15 Temmuz 2016 darbe girişimiyle o güvenlik kaygısı neredeyse kağıda dökülmüş oldu” diyor.

Türkiye’de PKK ve IŞİD’in saldırılarının da sürekli bir “tedirginlik” yarattığını söyleyen Erdoğan, AKP’nin bu güvenlik kaygısı üzerine kendisini inşa ederek başarıya ulaştığını kaydediyor:

“O zaman özgürlükler mi güvenlik mi dediğinizde, güvenlik demeye başladı insanlar. O yüzden özgürlüklerin azalması çok fazla önemsenmedi. Zaten iktidarda kimin olduğundan bağımsız olarak eleştirel düşünceye, çoğulculuğa çok sempatik bakılan bir ülke değil. Eğitim sistemi öyle değil. Gayrimüslim azınlıklara, LGBT bireylere ne kadar toleransla bakılıyor ki? Türkiye hoşgörülü bir ülke değil. AK Parti bunun üzerine yükseldiğinde de başarılı olabiliyor.”