Muhalefetin "Ahlatlıbel Zirvesi" Başladı

ANKARA — 

Türkiye’de gelecek seçimlerde ittifak şekillenmesi ve sonrasında sistem değişikliği sürecinde belirleyici olması beklenen "Ahlatlıbel Zirvesi" ana muhalefet partisi CHP’nin çağrısıyla başladı.

Türkiye’yi başkanlık sistemine taşımış olan iktidardaki AKP-MHP’nin Cumhur İttifakı karşısında “Millet İttifakı” adıyla muhalefet cephesi, yeniden parlamenter sisteme geçiş amacıyla ortak adımlarının en önemlisini bugün attı. CHP, İyi Parti, Demokrat Parti ile Saadet Partisi’nin önceki seçimlerde kurduğu Millet İtitifakı, AKP’den ayrılıklarla kurulmuş Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin katılımıyla büyüdü. Bu çerçevede altı partinin lideri, resmen ilk kez bu akşam yemeğinde buluştu.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ev sahipliğinde, Çankaya Belediyesi’nin Ahlatlıbel’deki tesislerindeki çalışma yemeğinde, altı siyasi partiyi temsilen hukukçu kurmaylarca hazırlanmış parlamenter sisteme ilişkin ortak mutabakat metni ele alınacak. Kılıçdaroğlu, İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu ile DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Bacan arasında parlamenter sisteme geçiş konusunda mutabakat metni üzerinde uzlaşma sağlanırsa, altı siyasi parti bunu kamuoyuna açıklayacak.

Altı siyasi parti lideri, AKP-MHP’nin parlamentoda erken tarihte yapılması yönünde karar almaması durumunda 18 Haziran 2023’te gerçekleşecek Genel Seçimler ve Cumhurbaşkanlığı Seçimi üzerine yol haritasını da konuşacak. Bu noktada liderlerin şu aşamada ortak bir aday belirlemesi öngörülmüyor. Seçimlerin yol haritası kapsamında, parlamento seçimleri için milletvekili adaylarının belirlenmesine dair ittifak yapısıyla ilgili detaylı değerlendirmeyi kurmaylara bırakma yönünde karar alınabileceği de gündemde.

Türkiye siyasi tarihinde Ahlatlıbel buluşması olarak anılmaya aday bugünkü ilk altılı zirvede, Davutoğlu’nun Millet İttifakı’nın adının değişmesi yönündeki önerisi de görüşülecek ancak bunun siyasi iletişimciler ve kamuoyunda mevcut kabul edilmişlik bakımından gerçekleşmeyeceği görüşü hakim.

Hedef sistem değişikliği için uzlaşmayla hareket edilmesi

Bugün altı siyasi parti liderini yuvarlak masada buluşturan süreç, Türkiye’nin 24 Haziran 2018’de resmen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi adı altında başkanlık sistemine geçiş yapmasıyla başladı. O gün itibariyle AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki dönemin aksine bu kez “partili” kimliğiyle Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve Başbakanlık yapısı kaldırıldı. Kuvvetler ayrılığını pekiştireceği iddiasındaki yeni sistemde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) denetim yetkilerinde ciddi sınırlama ve bakan veya bütçe veto haklarından mahkum kalmış olması nedeniyle Türkiye’de parlamenter sistem bir nevi rafa kalktı.

Yeni sistem arifesinde aynı zamanda AKP’nin Cumhur İttifakı ortağı MHP’yle yasalaştırdığı seçim mevzuatı değişikliğiyle siyasi partiler arasında “resmi ittifaklar kurulması” süreci de başlamıştı. İktidardaki ittifak karşısında muhalefet cephesinde CHP, İyi Parti, Demokrat Parti ile Saadet Partisi (SP) Millet İttifakı’nı kurdu. Ancak bu ittifak, 24 Haziran’da Erdoğan karşısında ortak Cumhurbaşkanı adayında uzlaşamamıştı. İttifak sonucunda Demokrat Parti Genel Başkanı Uysal, da TBMM’ye milletvekili olarak girmişti.

O süreç sonrasında parlamenter sisteme geri dönülmesi hedefiyle Millet İttifakı’nı oluşturmuş bu dört parti arasında ortak hareket edilmesi kararı geçerli kaldı. Bu arada önce Ali Babacan, 8 Temmuz 2019’da ve Ahmet Davutoğlu, 13 Eylül 2019’da AKP’den ayrıldı. Bu ikim isim, AKP’den ayrılanlarla iki ayrı çatı altında muhalefette siyaseti hareketlendirdi. Davutoğlu’nun liderliğindeki Gelecek Partisi ile Babacan’ın liderliğindeki DEVA Partisi’nin kurulmasıyla muhalefet cephesinde, AKP iktidarı karşısında ittifakı büyütme süreci de gündeme geldi. Böylece siyasi partiler arasında liderler düzeyinde “Hayırlı olsun ziyaretleri” başta olmak üzere pek çok gerekçeyle ziyaretler trafiği başladı.

Partiler ilk kez Eylül ayında, kurmaylar düzeyinde yani CHP Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, İyi Parti Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Bahadır Erdem, Saadet Partisi Seçim İşleri Başkanı Bülent Kaya, Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcı Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı Ayhan Sefer Üstün, DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu ile Saadet Partisi Seçim İşleri Başkanı Bülent Kaya’nun buluşmasıyla bir araya geldi. Altı siyasi parti arasında hukukçu kurmaylar tarafından 23 sayfalık parlamenter sisteme ilişkin ortak mutabakat metni hazırlandı ve liderlere sunuldu. Bunun ardından son olarak 18 Ocak’ta metin üzerinde redaksiyon yapıldı. Gelinen noktada liderler bugün, hukukçu kurmaylarınca hazırlanmış metnin kamuoyuna açıklanmasını karara bağlayacak.

voa