Ülkeyi sarsan ses kaydı... Rafael Sadi yazdı..

Üç gün önce Odatv’de İsrail haberi yayınlandı.

Birincisi Yemina Partisi 2 numarası ve eski Adalet Bakanı Ayelet Şaked ile bir partili arasında geçen telefon görüşmesinin basına sızan kaydıydı.

Bu kayıtta eski Adalet Bakanı Şaked’in Başbakan Binyamin Natanyahu ve eşi hakkında “Gitmeye, kenara çekilmeye niyetleri yok. Onlar tiran diktatör gibidirler” demişti. Şaked’in basına sızdırılan telefon görüşmesinde daha ağır sözler de var. Tamamını Odatv’den okuyabilirsiniz. 

Odatv benden bu konuşmayı irdelememi rica etti.

Ayelet Şaked, Natanyahu ve eşinden şikâyet eden tek İsrailli değil. Hatta yegâne milletvekili ve bakan da değil.

"SİLİP ÇÖPE ATMADIĞI NEREDEYSE KALMADI"

Defalarca Natanyahu’nun fazla sevilmediğini anlatmaya çalıştım. Adam tam bir “kıyma makinesi”. Kendisi ve makamı için tehlike arz eden her kişi, kurumu ve partiyi anında “kıyma makinesine atıp öğütmekte” şampiyondur. Likud Partisi içinde yok etmediği, silip çöpe atmadığı potansiyel lider neredeyse kalmadı.

O isimlerden bazıları şöyle:

Limor Livnat (Eski Eğitim Bakanı), Silvan Şalom (Eski Dışişleri Bakanı), Dov Meridor (Eski Adalet Bakanı ve eski Maliye Bakanı), Benny Begin (Menahem Begin’in oğlu ve eski Bilim Bakanı), Meir Şitrit (Eski Maliye Bakanı ve eski Adalet Bakanı ve eski Ulaştırma Bakanı), Ehud Olmert (Eski Başbakan), David Levy (Eski Dışişleri Bakanı), Ariel Şaron (Eski Başbakan)

Bu şekilde işleyen bir siyasi sistemde baştaki kişinin antipati toplamaması neredeyse mümkün değildir. Netanyahu’nun ne kadar iyi şeyler yapıp yapmadığının anlamı kalmıyor. Kısaca çevresi gün geçtikçe daralıyor ve nasıl ondan kurtulanacağı konusunda spekülasyonlar yapılıyor. Bazen de İsrail siyasetinde gördüğümüz gibi “Bu liderin suyu ısındı” denerek sistem dışına çıkartılma çabaları tavan yapıyor.

"O GÜNÜ DÖRT GÖZLE BEKLİYORLAR"

Başbakanlık konutu önündeki aylar süren protesto gösterileri koronavirüs salgını günlerinde bile bitmiyor. Aleyhinde açılan davaların ardı arkası kesilmiyor ve halen devam etmekte olan suç dosyaları ile yargılanıyor… Rakipleri ve muhalifleri Natanyahu’nu hapse gireceği günü dört gözle bekliyorlar. İddianameler ve sözüm ona SUÇ DOSYALARI İsrail adalet sistemi çerçevesinde Natanyahu’nun görevini yapmasına engel değildir. Kişi suçu kanıtlanana kadar suçsuzdur ilkesi kesinlikle işliyor ve kimse bu hakkı kendisinden alamıyor. Muhalifler, hakkında suç dosyası olan birinin görev yapamayacağını iddia etseler de adalet mekanizması ve hükûmet başdanışmanı ile başsavcılık makamı görevin kendisine verilmesinde sakınca olmadığını beyan ediyorlar.

Kısaca mesele Başbakan Natanyahu’nun çevresinde pek fazla seveni kalmaması ile ilgili… İsrail halkının büyük bir kısmı ise gerek kendisine gerek partisine duyduğu sempati ve güven tam olarak kırılmış değil. Son seçimlerde Binyamin Natanyahu 30 milletvekili çıkartarak en fazla oy alan parti lideri konumundadır.

"SIRF NATANYAHU'NUN..."

Gelelim hükümet kurulması konusuna…

İki yıl içinde 4 seçim geçiren İsrail politikası bu seçimlerde kökeninde sağ ideoloji partisi olan partiler Natanyahu ile sırf bu kişilik çekişmeleri nedeni ile ayrı partiler kurdular ve kelimenin tam anlamı ile ideolojik birlikteliğin beline kazmayı vurmuşlardır.

Kimdir bu parti ve siyasiler:

Yemina Partisi(Kelime anlamı sağ) - Lideri Naftali Bennet

Yeni Umut Partisi - Lideri Gideon Saar (Bir önceki seçimde Likud Partisi’nin 2 numarası) 

Mavi Beyaz Partisi - Lideri Benny Gantz (Şuan ki hükümette Savunma Bakanı ve eski Genelkurmay Başkanı. Bir önceki seçimde 25 milletvekilli ile ikinci parti durumundayken 4. seçimde 8 milletvekili ile rekor kırdı. Neredeyse barajı aşamayarak parlamento dışında kalacaktı.)

srail Evimiz - Lideri Avigdor Liberman (Çıkış yeri yine Likud Partisi ve Natanyahu’nun en yakın çalışma arkadaşıydı. Sağ ideolojinin adamı olmasına rağmen Natanyahu karşıtlığı onu başka yerlere götürdü)

Bu 4 partinin toplan oy kapasitesi 

Yemina 7 milletvekili + Yeni Umut 6 milletvekili + Mavi Beyaz 8 milletvekili + İsrail Evimiz 7 milletvekili = 28 milletvekili…

120 milletvekilli İsrail Parlamentosu’nda 28 milletvekili oldukça büyük bir sayı...

Başka bir deyişle 30 milletvekili ile lider parti konumundaki Likud ile bu dört partideki 28 milletvekili toplamı 58 milletvekili yapıyor.

Likud Partisi’nin vazgeçilmez doğal ortakları müttefikleri olan dindar/dinci partilerin toplamı ise; Şas 9 milletvekili + Tevrat’ın Yahudiliği 7 milletvekili + Dindar Siyonizm 6 milletvekili = 22 milletvekili eder ki sağ kanattaki bu partilerin toplamı hükümet olmaya yeter de artardı…(30+28+22 = 80 milletvekili)

"NATANYAHU NEDEN KENARA ÇEKİLMİYOR?"

Tek sorun Binyamin Natanyahu karşıtlığı... 

Peki Binyamin Natanyahu neden kenara çekilerek İsrail siyasetinin önünü açmıyor?

Açamaz çünkü kişilik hakları ve egosu buna izin vermiyor. 30 milletvekili kazanmış biri koltuğu bırakıp gidemez… Benim düşündüğüm gibi durum ortaya çıkarsa 5. seçimlere götürecekse ülkeyi bir kez daha denemek zorunda.

Peki şu andaki fiili durum nedir?

Natanyahu 80 milletvekili potansiyeli ile iç çekişmelerin sonucu olarak hükümet kuramamıştır ve görevi Devlet Başkanı Reuven Rivlin’e iade etmiştir.

Reuven Rivlin de görevi elinde 45 milletvekilinin tavsiye mektubu olan Yeş Atid (Gelecek Var) Partisi Lideri Yair Lapid’e vermişti.

Yair Lapid’in önününde de hükümeti kurabilmek için 28 gün var… 

Peki 45 adet tavsiye mektubu ile nasıl hükümet kurabilir?

Tabloyu hakkı ile okumak gerekirse durum şöyle:

"ANCAK SÖZCÜĞÜNÜN ANLAMI BURADA ORTAYA ÇIKIYOR"

Bu liste hükümet kurmaya yeter de artar. Ancak… İşte ancak sözcüğünün anlamı burada ortaya çıkıyor. Kuşkusuz Arap partileri ile bir arada hükümet kurmayı hazmedemeyecek kişi ve partiler mevcut… Gideon Saar ve bünyesindeki Zeev Elkin... Yemina’da bulunan ve Naftali Bennet’tende sağda olanlar Milletvekili Şikli şimdiden hayır oyu kullanacağını söyledi.

Tabii Birleşik Arap Listesi’ndeki isimlerin böylesi bir hükümette yer almak için neler istediği henüz yazılı olarak ne basına sızdı ne de kimse alenen beyan etmedi. Unutulmaması gerekir ki Birleşik Arap Listesi milletvekilleri esasında İsrail’in varlığını kelimenin tam anlamı ile kabul etmiyorlar. Meclis’te ettikleri yemin bile bunu gösteriyor. Şartlı yeminler, adalet mekanizmasında yemin kabul edilmemektedir. Kısaca bu pilav daha çok su kaldırır ve birbirleri ile çok farklı ideolojilerdeki partilerin bir araya gelip hükümet kurmaları oldukça uzak bir ihtimal. Tabii siyasette her şey olabilir.

"YOK HÜKMÜNDEDİR"

Odatv’de çıkan ikinci haber ise Avrupa ülkelerinin İsrail’in Yeruşalayim’deki(Kudüs) Homa Dağı’nda inşa etmeyi planladığı 540 konutun durdurulması talebiydi. Mevcut hükümet veya kurulacak olan hangi hükümet olursa olsun bu karardan geri döneceğini varsaymak çok yanıltıcı olur. İşte Birleşik Arap Listesi’nin de ortak olduğu bir hükümet bu kararı durdurabilir… Bu da Yemina Partisi’nin seçmenine verdiği taahhütlerin dışında… Kısaca bu hükümet olasılığı bana göre olmayacak. Avrupa ülkelerinin talepleri İsrail halkını o kadar da çok ilgilendirmiyor. Kısaca bu kişi ve kuruluşların söyledikleri YOK HÜKMÜNDEDİR.

Rafael Sadi / Tel Aviv

Odatv.com