NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Beyaz Saray’da: Gündemde Ukrayna ve NATO Zirvesi var

ABD Başkanı Joe Biden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’ü Beyaz Saray’da ağırlıyor. Gündemde ABD ve Avrupalı müttefiklerinin askeri yardımı yoğunlaştırdığı Ukrayna ve Temmuz ayında Washington’da yapılacak NATO liderler zirvesi var.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Pazartesi günü Washington’da düşünce kuruluşu Wilson Center’da düzenlenen bir toplantıda konuştu. Stoltenberg, 20’den fazla NATO üyesinin bu yıl gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYH) en az yüzde 2’sini savunmaya harcama hedefini karşılayacağını söyledi.

Stoltenberg, “Avrupa ve Amerika için iyi bir şey, özellikle de bu ek paranın çoğu ABD’de harcandığı için” dedi; son iki yılda Avrupa’nın savunma alanında yaptığı alımların üçte ikisinin yani 140 milyar dolardan fazlasının Amerikan firmalarından olduğunu belirtti.

Eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump döneminde NATO’nun savunma harcamaları ABD siyasetinde tartışmaya yol açmış; Trump Avrupa ülkelerini kendi savunmalarına az kaynak ayırmak ve bu konuda ABD’ye güvenmekle eleştirmişti.

ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinde Demokrat Joe Biden’ın rakibi olması beklenen Trump bu yıl başlarında kendi savunmasına yeterince harcama yapmayan NATO ülkelerini korumayacağı ve hatta Rusya’yı bu ülkelere saldırmaya teşvik edebileceği imasında bulunmuştu.

NATO zirvesi 9-11 Temmuz’da Washington’da

Çok sayıda Avrupa ülkesinin savunma harcamaları Rusya’nın Ukrayna işgalinden bu yana arttı. NATO’nun savunma harcamalarının 9- 11 Temmuz’da başkent Washington’da yapılacak NATO Liderler Zirvesi’nde önemli konulardan biri olması bekleniyor.

ABD Kongresi’nde Ukrayna'ya yardımın tıkanması sürecini hatırlatan ve bir daha böyle bir durumun yaşanmaması için gereken önlemlerin alınması gerektiğini söyleyen NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, “Bu nedenle liderlerimizin Ukrayna’ya güvenlik yardımı ve eğitiminin sağlanmasında koordinasyona NATO’nun liderlik etmesini kabul etmesini bekliyorum” dedi.

NATO Genel Sekreteri’nin “nükleer” açıklamaları

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Washington’daki temaslarından önce Pazar günü İngiliz The Telegraph gazetesinde yayımlanan röportajda, “daha fazla sayıda savaş başlığını depodan çıkararak NATO’nun nükleer bir ittifak olduğu mesajını vermenin önemli olduğunu” belirtti.

NATO Genel Sekreteri, “Kaç adet nükleer savaş başlığının faal olması gerektiği konusunda operasyonel ayrıntılara girmeyeceğim ancak bu konularda istişare yapmamız gerekiyor. Şu an tam olarak bunu yapıyoruz” dedi.

Jens Stoltenberg, “Şeffaflık bizim nükleer bir ittifak olduğumuz mesajını doğrudan vermemize yardımcı oluyor” ifadelerini kullandı. NATO Genel Sekreteri geçen hafta yaptığı bir açıklamada, nükleer silahların NATO’nun nihai güvenlik garantisi ve barışın korunması amacı olduğunu söylemişti.

32 üyeli NATO’da ABD, Fransa ve İngiltere’nin nükleer silahları bulunuyor. Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye Amerika’nın taktik nükleer silahlarına evsahipliği yapıyor.

ABD 2023 yılı Mart ayında 1419 stratejik nükleer savaş başlığını konuşlandırdığını belirtmiş, 2023 yılı için sayı açıklamayan Rusya ise bir önceki yıl için 1549 savaş başlığı olduğunu bildirmişti. ABD ve Rusya dünyadaki nükleer silah envanterinin yüzde 90’ına sahip.

NATO Genel Sekreteri, ittifakın amacının nükleer silahların yayılmasını engellemek olsa da, “Rusya, Çin ve Kuzey Kore’nin nükleer silahlara sahip olduğu, NATO’nun ise (sahip) olmadığı bir dünyanın daha tehlikeli olduğunu” söyledi.

NATO’dan daha sonra yapılan açıklamada Genel Sekreter Stoltenberg’ün sözlerine açıklık getirildi; NATO’nun güvenli ve etkili bir nükleer caydırıcılık konusundaki kararlılığına dikkat çekilen açıklamada ittifakın nükleer pozisyonunda önemli bir değişiklik olmadığı belirtildi.

NATO sözcüsü, “Eskiden kalan silahlar ve uçakların yerine yenilerinin konulması için devam eden bir modernizasyon program var. Bunun ötesinde nükleer caydırıcılık konusunda önemli değişiklikler yok” dedi.

Kremlin’den tepki

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’ün Telegraph gazetesine yaptığı açıklamalara ise Rusya’dan tepki geldi. Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, NATO Genel Sekreteri’nin açıklamalarını gerilimi tırmandırma olarak niteledi.

Moskova, 2023 yılında nükleer savaş başlığı yerleştirmeye başladığı Belarus’la geçen hafta ortak nükleer tatbikat başlatmıştı.

İsviçre’de bulunan Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü’ne göre Çin’in 500 adet savaş başlığı bulunuyor.

ABD ve Batılı müttefiklerinin işgal altındaki Ukrayna’ya askeri yardımı yoğunlaştırmasının ardından, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin Moskova’nın teknik olarak nükleer savaşa hazır olduğu mesajını vermişti.

Reuters’ın haberinden bir bölüm kullanılmıştır.

VOA