"NATO İçin En Büyük Tehdit Rusya"

PARİS —  İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Rusya'ya karşı kurulan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü NATO için en büyük tehdit hala Rusya. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna Savaşı'nın belirlediği 2022 yılında, NATO için en büyük tehdidin hala Rusya olduğunu açıkladı.

Çin hakkında ise "çıkarlarımıza, güvenliğimize ve değerlerimize meydan okuduğu açıkça ortada" diyen Stoltenberg, Pekin yönetimini Moskova'ya silah temin etmemesi konusunda uyardı.

Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmasıyla İttifak'ın daha da güçleneceğini belirten Stoltenberg, "Türkiye, seçimden önce, TBMM kapanmadan Finlandiya'nın üyeliğini onaylamayı planlıyor" diye konuştu.

Genel Sekreter Stoltenberg, Brüksel'deki NATO karargahında düzenlediği basın toplantısında, NATO'nun baş etmek zorunda olduğu zorlukların analiz edildiği 2022 yıllı raporunu sundu. Rusya'nın geçtiğimiz Şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesiyle başlayan 2022 yılının tamamen Rusya saldırısıyla belirlendiğini kaydeden Stoltenberg, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in, Ukrayna'yı işgal ederek büyük bir stratejik hata yaptığını belirtti.

Stoltenberg, "Putin, NATO'nun birliğini bozabileceğini düşündü, ancak NATO müttefikleri daha güçlü bir birlik içinde duruyor ve Ukrayna'ya benzeri görülmemiş bir destek sağlıyor. Daha az NATO istedi, ama tam tersi, daha fazla NATO'ya sahip. Yeni ülkeler de bize katılıyor. Finlandiya'nın katılımı, NATO'nun Rusya ile olan sınırını ikiye katlayacak" dedi.

TBMM seçimlerden önce gündeme alır

NATO gündeminde Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in katılımına veto koymasının da zaman zaman gerilimli anlar yarattığını belirten Stoltenberg, "Türkiye'nin güvenlik itirazlarını kabul ediyoruz. Ancak bu iki ülkenin NATO'ya katılımı da herkesin güvenliği için önemlidir. En önemlisi, hem Finlandiya hem de İsveç'in hızla NATO üyesi olmalarıdır" diye konuştu.

İki ülkenin katılımının zamanlamasına ilişkin bir soru üzerine, Stoltenberg, "Türkiye Finlandiya'nın NATO üyeliğini kabul ettiğini açıkladı. 27 Mart'ta da Macaristan parlamentosunun onayına sunulacak. Türkiye, seçimden önce TBMM kapanmadan Finlandiya'nın üyeliğini geçirmeyi planlıyor. Elbette Ulusal parlamentoların kararını bilemem, süre konusunda bir garanti veremem. İsveç'e gelince, ne zaman olacağı konusunda tam tarih veremem ama bir numaralı önceliğimiz olduğunu söyleyebilirim. Brüksel'de NATO karargahında 3'lü müzakereler sürüyor. Ancak İsveç'in olabilecek en hızlı şekilde üye olması için çalışacağımızı söyleyebiliim" dedi.

Çin'e Rusya uyarısı

Genel Sekreter, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Moskova'da Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile görüşürken, Çin'in Rusya ve Ukrayna'nın müzakere masasına oturması için öne sürdüğü barış teklifini de değerlendirdi.

Stoltenberg, özellikle Ukrayna'nın toprak bütünlüğü konusuna işaret ederek, "Çin'in planında, desteklediğim bazı olumlu yönler ve unsurlar var. Ancak Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duymayan bir ateşkes veya herhangi bir çözüm, yalnızca savaşı dondurmanın ve Rusya'nın yeniden toplanabilmesini ve yeniden saldırabilmesini sağlamanın bir yolu olacaktır" dedi. Stoltenberg, sonuçta "barış kararının Kiev'e ait olduğunu" da vurguladı.

Genel Sekreter, Ukrayna'daki savaş yarın bitse bile, artık değişen bir güvenlik ortamı olduğunu ve bunun uzun vadeli bir değişime işaret ettiğini sözlerine ekleyerek, "Stratejik rekabet çağında ittifakımıza rehberlik edecek, son on yılda bir ilk olan, yeni bir stratejik konsept hazırladık" dedi.

Stratejik Konsept'te olduğu gibi Çin'i NATO için bir "tehdit" olarak tanımlamayan Genel Sekreter Stoltenberg, "Çin'in çıkarlarımıza, güvenliğimize ve değerlerimize meydan okuduğu açıkça ortada" diyerek, Pekin yönetimini "Rusya'ya silah temin etmemesi" konusunda uyardı.

Stoltenberg, "Çin'in Rusya'ya ölümcül silahlar sağladığına dair herhangi bir kanıt görmedik ancak bunun Rusya'dan bir talep olduğuna ve Çinli yetkililer tarafından Pekin'de değerlendirilen bir konu olduğuna dair bazı işaretler gördük. Çin, yasadışı bir savaşı desteklemek için Rusya'ya ölümcül yardım sağlamamalı" diye konuştu.

"Savunma harcamaları artmalı"

NATO üyelerine de seslenen Genel Sekreter, müttefiklere de bu değişen dünyada daha fazla savunma harcamaları yapma çağrısında bulundu. NATO üyelerinin savunma harcamalarına bütçelerinden ayırdığı payı üst üste 8 yıldır arttırdığını belirterek, "Geçen yıl savunma harcamaları reel olarak yüzde 2,2 arttı. Birçok müttefik de Rusya'nın işgalinden bu yana savunma harcamalarında önemli artışlar açıkladı. Şimdi bu taahhütler somut paraya, sözleşmelere ve somut ekipmana dönüşmeli" dedi.

Müttefiklerin harcamaları artsa da, "yaşanılan tehlikeli dünyada gerektiği kadar hızlı hareket edilmediği" eleştirisini getiren Stoltenberg, "Unutulmamalı ki, savunma harcamaları bizim yaptığımız her şeyin temeli. Daha fazlasını, daha hızlı yapmamız gerekiyor. Bugünün dünyası, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana herhangi bir zamanda olduğu kadar tehlikelidir. Önümüzdeki yıllar zor olacak ve NATO bu zorluğun üstesinden gelmeye devam etmelidir" diye konuştu.

30 NATO ülkesinden 7'si yüzde 2 hedefini yakaladı

NATO'ya üye 30 ülkeden yalnızca 7'sinin bütçelerinin en az yüzde 2'sini savunma harcamalarına ayırma hedefini yakaladığını kaydeden Jens Stoltenberg, “Bu, işgalden önceki 2021 yılındaki sayıdan bir eksik demek. Ama iki ülkede, GSYİH'nın beklenenden fazla artması nedeniyle böyle bir durum yaşandı. Bu iki ülkenin de hedefe ulaşmasını bekliyoruz" dedi.

ARZU ÇAKIR / VOA