Noel Bayramı için kullanılan Christmas, Jul, Navidad ve Bozic gibi isimler nereden geliyor?

Katoliklerin 25 Aralık, Ortodoksların ise 6 Ocak olarak kabul ettiği Noel Bayramı, Hristiyanlık inancında Hz. İsa peygamberin doğduğu gün olarak kabul ediliyor ve dini bayram olarak kutlanıyor.

İngilizce'de Noel için kullanılan "Christmas" kelimesi tüm dünyada bu dilin popülerliği sebebiyle oldukça bilinir olsa da, birçok Avrupa lisanında ve coğrafyada farklı deyişlerle söyleniyor ve kutlanıyor.

Peki bu farklı isimlerin kökleri nereden geliyor?

Noel Bayramı için tüm dünyada kullanılan en popüler kelime olan Cristmas, eski İngilizce'de "Crist's mass" yani "İsa'nın ayini" anlamına geliyor. Hollanda ve Belçika taraflarında kullanılan ve Flemenkçe kökünden gelen Kerstmis ya da Krysttlid kelimeleri de yine aynı manayı taşıyor.

İsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka ve İzlanda gibi İskandinav ülkelerinde Noel Bayramı, Jul, Joulu, Jol gibi aynı kökten gelen kelimelerle ifade ediliyor. Bu kelimeler eski Germen-İngilizce dilindeki Yule sözcüğünden türemiş. Yule, "Noel yortusu" anlamına geliyor.

Avrupa'nın güney taraflarına indiğimizde İspanya bölgesinde Navidad kelimesini görüyoruz. Bu kelime Latince "nativitas" ya da İspanyolcadaki "natividad" yani doğum-doğuş anlamına gelen bir kökten türemiş.

Fransa, Portekiz, Katalunya, İtalya ve Türkiye'de kullanılan Noel, Natal, Natale gibi kelimelerse "natalis", yani Latince'de "doğum günü" anlamına geliyor.

Nüfusu Slav kökenli Balkan ülkelerindeyse Noel'i "Bozik" kelimesi temsil ediyor. Bozic Hırvat, Sırp ya da Boşnak dillerinde "tanrı" anlamına geliyor.

Almanya, Avusturya, Çekya ve Slovakya ise Noel için Weihnachten, Vanoce, Vianoce gibi benzer kökten gelen deyişler yer alıyor. Bu deyişler eski Almanca'da weihen (kutsal) ve nacht (gece) kelimelerinin birleşmesiyle oluşuyor ve "kutsal gecelerde" manasına geliyor.

Ortodoks inancının çoğunlukta olduğu Yunanistan'da ise Noel günü Christougenna kelimesiyle ifade ediliyor. Christos (İsa) ve genna (doğum) kelimelerinin birleşmesiyle "İsa'nın doğumu" anlamı çıkıyor.

Rusya, Polonya, Belarus ve Ukrayna doğu ve kuzey Avrupa ülkelerindeyse Noel Bayramı Rozdestvo, Rizdvo, Razdzastvo gibi deyişlerle ifade ediliyor. Bu kelimeler Slav dillerinde doğuş-doğum anlamına gelen "rod" ya da "rid" kelimelerinden türetilerek günümüze gelmiş.

İran, Azerbaycan ve Avrupa Birliği'nin en küçük ülkelerinden biri olan Malta'da aynı kökten gelen Milied ya da Milad kelimeleri Noel için kullanılıyor. Arapça "milad" ya "id milad" kelimeleri "doğum, doğum günü" anlamına geliyor.

Noel Bayramı Gürcistan'da Soba (İsa'nın doğumu), Ermenistan'da Surb Cnund (kutsal doğum), Bulgaristan'da ve Litvanya'da Koleda ve Kaledos (kış festivali), Letonya'da Ziemassvetki (kış kutlaması), İrlanda ve İskoçya'nın bazı bölgelerindeyse Nollaige, ve Nollick (doğumgünü kutlaması) anlamlarına geliyor.

 Kerem Congar   /  EURO NEWS