‘Normandiya Dörtlüsü’, Ukrayna krizine çözüm bulmak için Paris’te toplanıyor

Macron ile birlikte Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, Ukrayna sorununa çözüm bulmak amacıyla üç yıllık bir aradan sonra yeniden bir masa etrafında toplanacak.

En son yapılan zirve Ukrayna ve Fransa’da düzenlenen devlet başkanlığı seçimleri öncesinde gerçekleştiği için Zelenskiy ve Macron dörtlü formatın yeni simaları olarak masada yer alacak.

"Normandiya Dörtlüsü" formatında gerçekleşen bur zirvenin sonuncusu, 19 Ekim 2016'da Berlin'de gerçekleşmişti. 2014 yılında Normandiya çıkartmasının yıl dönümünde dört lider ilk kez bir araya geldiği için dörtlü zirve bu şekilde anılıyor.

Zirve neden önemli ?

Bu toplantı, Ukrayna’nın yeni Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ilk defa yüz yüze görüşecek olması nedeniyle önemli. İki lider, baş başa yapacakları görüşmede Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan Donbas ve Kırım meselelerini doğrudan ele alma imkanına da sahip olacak.

Eylülde “Steinmeier formülü” olarak adlandırılan eylem planı, Minsk’teki “Üçlü Temas Grubu” toplantısında Normandiya zirvesinin ön şartı olarak ortaya konuldu.

Minsk Anlaşması ile alınan kararların uygulama düzenini sağlamak ve tarafların anlaşmayı uygulaması için 3 yıl önce dönemin Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier tarafından bu formül bir yol haritası şeklinde ortaya konmuştu.

Dörtlü zirvenin yolu nasıl açıldı ?

Ukrayna ve Rusya destekli ayrılık yanlısı milisler, güven artırıcı önlemler çerçevesinde birliklerini kademeli olarak çekme konusunda uzlaştı. Bu uzlaşının yerine getirilmesinin ardından, Donbas sorununun çözülmesi için Rusya, Ukrayna, Almanya ve Fransa arasında dörtlü bir zirve düzenlenmesinin önünü açıldı.

Petrivske ve Bogdanivka köyleri arasındaki birliklerin karşılıklı olarak bölgeyi terk etmesi, zirve öncesi şart koşulan geri çekilmenin üçüncü ve son aşaması olarak görülüyordu.

Kiev ve Moskova, AGİT gözetiminde Ukrayna'nın Rus kontrolü altındaki doğu bölgesi Donbas'ın yerel seçimler gerçekleştirildikten sonra özerk bir statüye geçmesi konusunda uzlaşmıştı.

Varılan uzlaşma uyarınca, Donbas bölgesi yerel seçimleri Ukrayna kanunları çerçevesinde gerçekleştirilecek ve sonuçları AGİT tarafından onaylanacak. Ukrayna, seçimlerin gerçekleşebilmesi için Rus askerleri ve Rusya destekli militanların bölgeden çıkmalarını şart koşmuştu.

AGİT seçimlerin adil ve şeffaf olarak tamamlandığına onay verirse, bölge otomatik olarak kendi kendini yöneten özerk bir statüye kavuşacak.

Ukrayna'da muhalefet zirveye tepkili

Zirvede Zelenskiy’in Rusya karşısında taviz vereceğini düşünen bu ülkenin muhalefeti ise tepkili. Ülkede başta eski Devlet Başkanı Petro Poroşenko’nun partisi Avrupa Dayanışması, eski Başbakan Yuliya Timoşenko’nun partisi Anavatan ve rock şarkıcısı Svyatoslav Vakarçuk’un Ses partisi ortak bir açıklama yaparak "kırmızı çizgilerden" taviz verilmemesi uyarısında bulundu ve taraftarlarını sokağa çağırdı.

Gerek Kiev gerek Moskova’dan yapılan açıklamalara göre, zirveden çıkacak sonuç konusunda her iki tarafın da beklentisi yüksek değil.

Zirvede, en önemli gündem maddesi olarak, tarafların bugüne kadar yapılanları değerlendirmesi ve Minsk Anlaşması’nın uygulanması yönündeki olumlu adımları kayıtlara geçirmesi bekleniyor.

Rahmi Gunduz / EURO NEWS