“Osmanlı İmparatorluğu’nda Ulemalar”

“Osmanlı İmparatorluğu’nda Ulemalar”

Washington DC Yunus Emre Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen Osmanlı İmparatorluğu’nun İnsanları konuşma serisinin dördüncü programı “Osmanlı İmparatorluğu’nda Ulemalar” oldu. Program Dr. Cengiz Şişman moderatörlüğünde Harvard Üniversitesinde görev yapmakta olan uzman tarihçi Dr. Khalid El-Rouayheb’in katılımı ile gerçekleşti.

Ulemaların, genellikle din bilginleri olduğundan, ancak İslami çalışmalar, dilbilgisi ve mantık konusunda eğitim almış herhangi bir bilgili kişi anlamına da gelebildiğinden bahseden Dr. Khalid bu kişilerin oldukça eğitimli bir akademisyen ve hukuk uzmanları grubu olduğuna değindi. Ayrıca programda ulemaların eğitimlerine ve Osmanlı devletine hukuk alanındaki katkılarına da değinildi.

Dr. El-Rouayheb, Osmanlı ulema sınıfı hakkındaki bazı yanlış kanıları yıkmak için yapılan son araştırmalar hakkında da bilgi verdi. Son bulguların ulemanın medresede çeşitli doğa ve felsefi bilimler çalıştığını gösterdiğini açıkladı. Dr. El-Rouyheb; “Bütüncül bir yapı değillerdi ve Cezayir'den Kuzey Hindistan'a kadar uzanan yerel geleneklere dayanan çeşitli görüşlere sahiptiler. Ayrıca ulema, Osmanlı toplumunda yaratıcılığı öldüren gericiler olarak tanınmalarına rağmen kendi başlarına yenilikçiydi.” ifadelerine yer verdi.

Ulemaların Avrupa’daki gelişmeleri ve akademik hayatı özenle takip ettiğini belirten konuşmacı zaman zaman Osmanlı toplumunda yer alan Hristiyan akademisyenlerin ulemalara çevirmenlik hizmeti verdiklerini açıkladı. Katılımcıların ulemaların sosyal hayattaki yerine ilişkin sorulara Dr. El-Rouayheb; “Toplumsal politikaların oluşturulması sürecinde ulemaların fikirleri her zaman dikkate alınmıştır. Buna ek olarak toplumu bir grubu veya üyesi ile devlet arasında yaşanan herhangi bir anlaşmazlık veya hoşnutsuzluk durumlarında ulema arabulucu olarak hareket etmiştir, bu nedenle sosyal hayattaki rolleri her zaman kritik olmuştur.” şeklinde cevap verdi.