Patolojik Yalancılık: Belirti Mi Hastalık Mı ?
Patolojik Yalancılık Mitomani ile eş anlamlı mıdır?
Editor
0
Patolojik Yalancılık Nedir? Normal Yalancılıktan Farklılıkları ve Mitomani ile İlişkisi
Patolojik Yalancılık (PY), psikiyatri dünyasında sıkça tartışılan ancak üzerinde tam bir uzlaşmaya varılamamış bir kavramdır. PY, sıradan yalancılık davranışlarından farklı olarak, uzun bir süre boyunca sık ve tekrarlayan yalanlar söyleme eğilimi ile karakterize edilir. Bu yalanların arkasında çoğu zaman belirgin bir dış motivasyon ya da kazanç bulunmaz; hatta bu yalanlar, bireye zarar bile verebilir. Peki, patolojik yalancılık nedir ve neden normal yalan söyleme davranışından ayrılır?
Patolojik Yalancılık ve Normal Yalancılığın Farkları
Normal yalanlar genellikle belirli bir amaca hizmet eder; bir çıkar elde etmek, cezadan kaçınmak veya bir durumu manipüle etmek gibi nedenlerle söylenir. Örneğin, bir kişi işten geç kaldığında trafik bahanesiyle yalan söyleyebilir; bu, onu potansiyel bir cezadan kurtarabilir. Ancak patolojik yalancılar için durum daha karmaşıktır. PY’nin temel farkı, yalanların çoğunlukla amaçsız ve bazen de kişinin zararına olacak şekilde söylenmesidir. Bay A’nın hikâyesinde görüldüğü gibi, yalanları yüzünden işini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalan bir kişi, yalan söylemeye devam edebilir, hatta daha karmaşık ve anlaşılması güç yalanlar uydurabilir.
Patolojik yalancılık, bireyin yalanlarını kontrol edemediği bir noktaya gelir. Bu, yalan söyleme sürecinin bireyin bilinçli kontrolünden çıktığını ve kişinin artık bu davranışı üzerinde hâkimiyet kuramadığını gösterir.
Mitomani ile İlişkisi
Patolojik yalancılık, zaman zaman "mitomani" olarak da adlandırılır. Mitomani, bireyin sürekli ve kronik bir şekilde yalan söyleme ihtiyacı hissettiği bir durumu tanımlar. PY’nin başka bir ismi olan pseudologia phantastica terimi ise daha geniş bir perspektif sunar. Bu terim, kişinin gerçek dışı olaylar ve hayali hikâyeler uydurma eğiliminde olduğunu belirtir. Mitomani ile PY arasındaki ince farklar olsa da, her iki terim çoğu zaman birbirinin yerine kullanılabilmektedir.
Psikolojik ve Sosyal Etkiler
Patolojik yalancılık, bireyin sosyal hayatını ve ilişkilerini olumsuz etkiler. PY ile yaşayan bir kişi, sürekli yalan söyleme alışkanlığı nedeniyle güvenilirliğini kaybedebilir. İş arkadaşları ve ailesiyle ilişkileri bozulabilir. Bu kişiler, yalanlarının farkına varıldığında yalnızlaşma, dışlanma ve hatta iş kaybı ile karşı karşıya kalabilirler. Örneğin, başarılı bir yargıç olan Patrick Couwenberg, yalanları yüzünden görevinden alınmış ve pseudologia phantastica teşhisi konulmuştur.
Tedavi Süreci
PY’nin tedavisi karmaşıktır ve üzerine yapılan araştırmalar sınırlıdır. Psikoterapi ve farmakoterapi seçenekleri tartışılmış olsa da, PY için standart bir tedavi yöntemi henüz geliştirilmemiştir. Tedavi sürecinde, psikiyatrik değerlendirmeler ve bireyin çevresinden alınan bilgiler önemli rol oynar. PY’nin altta yatan psikolojik ve nörolojik nedenlerinin belirlenmesi, tedavi sürecine katkıda bulunabilir.
Sonuç olarak, patolojik yalancılık, sıradan yalancılıktan çok daha derin ve karmaşık bir sorundur. Yalan söyleme davranışının ardındaki bilinç dışı motivasyonlar, bireyin kendisine zarar verici yalanlar söylemesine neden olabilir. Mitomani ve PY’nin bu bilinmezlikleri, psikiyatri dünyasında hala çözülmesi gereken büyük sorular olarak durmaktadır.
