Piyasalarda İdlib gerginliği

İdlib’de düzenlenen hava saldırısı Türk Lirası ve hisselerinde sert düşüşe neden oldu. Türkiye’nin risk primi yine tırmandı.

Küresel piyasalarda sert düşüşlere neden olan koronavirüs endişesiyle birkaç gündür gerileyen Türk piyasaları İdlib’de yaşanan hava saldırısı ile çok sert düşüş kaydetti.

Türkiye borsası İdlib’deki hava saldırısını takip eden ilk işlem gününe yüzde 10 düşüşle başladı. 2008 finansal krizinden bu yana Türk borsası bu kadar sert gerileme kaydetmemişti. Türkiye borsası son yıllarda buna yakın en sert kaybı 7 Haziran 2015 seçimlerinin ertesi gününde yaşamıştı. AKP’nin meclis çoğunluğunu kaybettiği seçimleri takip eden işlem gününde Türkiye borsası açılışta yaklaşık yüzde 8,5 gerilemişti.

Açılışta bu sert tepkiyi veren Türkiye borsası, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Rusya Devlet Başkanı Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın telefonla görüştüğünü açıklamasının ardından bir miktar toparlanma kaydetti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in "Türkiye’ye daha fazla destek için ne yapabileceğimize bakıyoruz" açıklamasını da piyasada yatırımcılar pozitif algıladı.

Dolar/TL Eylül 2018'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü

İdlib’deki hava saldırısından sonra Türk Lirası da değer kaybı yaşadı. Liranın Dolar karşısındaki değeri saldırıdan önce 6,20 seviyesindeyken Suriye'den gelen haberlerin ardından Dolar/TL kuru 6,25 seviyesini aştı. Böylelikle İstanbul seçimlerinin tekrar edilmesi kararının ardından Dolar/TL’de görülen yüksek seviyeler de aşılmış oldu.

İdlib’deki hava saldırısı sonrasında Dolar/TL'de görülen bu seviye 2018 Eylülünden beri en yüksek seviye olarak kaydedildi.

Medley Advisors Gelişen Ülkeler Kıdemli Analisti Nigel Rendell, Türk varlıkları için küresel düzlemde koronavirüsün olumsuz etkisi ile Suriye’deki gelişmelerin birleştiğine dikkat çekti. İdlib’deki hava saldırısı sonrasında Türk varlıklarındaki gelişmeleri Deutsche Welle’ye değerlendiren Rendell, "Suriye’deki ortamın çözüm yoluna girmemesi ve koronavirüs kaynaklı gelişmelerin sakinleşmemesi durumunda Türk varlıkları için iyimser olmak zor" ifadelerini kullandı. 

Piyasa mültecilere sınır kapısının açılmasını da izliyor

Yabancı yatırımcılar Türkiye’nin mültecilere sınır kapılarını açmasının da fiyatlamalara etkisi olabileceği görüşünde. Commerzbank Gelişen Piyasalar Kıdemli Ekonomisti Tatha Ghose, değerlendirmesinde Türk Lirası’nın seyri için saydığı riskler arasında mültecilere sınır kapılarının açılması sonrasında Türkiye-AB ilişkilerinin durumuna da dikkat çekti.

Ghose’a göre İdlib’de yaşanan hava saldırısının ardından Türk Lirası için şu riskler öne çıkıyor: "Korona virüsü dolayısıyla küresel imalattaki kesintinin devam etmesi, İdlib dolayısıyla Türkiye ile Rusya arasındaki sorunların derinleşmesi ve Suriyeli mültecilere sınır kapılarının açılması sonrasında Türkiye ile AB arasındaki ticaretin sekteye uğraması."

Türkiye'nin Suriye’de yaşanan gelişmelerden sonra Avrupa'ya giden kapıları açacağı mesajı vermesi üzerine birçok mülteci karadan ve denizden sınırın Yunanistan tarafına geçmeye çalışıyor.

Türkiye ekonomisi için Avrupa’yla ilişkilerin büyük önemi bulunuyor. Ülkenin ihracatının yarısı Avrupa’ya yapılırken, ülkede yabancı sermayeli şirketlerin önemli bölümünü de Avrupalılar oluşturuyor. 

Risk primi de hızla tırmanıyor

Piyasada yatırımcıların dikkat çektiği bir diğer gösterge risk priminde de İdlib’deki gelişmelerin sert etkisi olduğu görüldü.

Suriye'deki gelişmeler öncesinde Türkiye’nin risk primi düşme eğilimindeydi. İdlib’deki hava saldırısının ardından Türkiye’nin risk primi hızla yükseliş kaydetti ve dünyada Arjantin’in ardından risk primi en yüksek ülke Türkiye oldu.

Döviz mevduatları yine rekor düzeyde

Türkiye'de riskler piyasalar üzerinde etkisini gösterirken yerli tasarruf sahipleri döviz mevduatlarını artırmaya devam ediyor.

Dün yayımlanan verilere göre geçen hafta döviz birikimlerini 2 milyar dolar daha artıran yurt içi yerleşik tüzel ve özel kişiler döviz birikimlerini 197,7 milyar dolarla tarihi zirveye taşıdılar.

S. Recep Oktay/İstanbul

 Deutsche Welle Türkçe