Polonya'da füze krizi: NATO'nun 4 ve 5. maddesi ne, nasıl uygulanıyor?

5. Madde ne anlama geliyor?

Editor2

Kasım 16, 2022 - 21:29

Polonya'da füze krizi: NATO'nun 4 ve 5. maddesi ne, nasıl uygulanıyor?

Polonya'da füze krizi: NATO'nun 4 ve 5. maddesi ne, nasıl uygulanıyor?

Rusya'nın Ukrayna'daki işgali devam ederken NATO üyesi Polonya'nın sınırına bir füzenin düşmesi savaşının daha geniş bir çatışmaya dönüşmesi endişelerini arttırdı.

Polonyalı yetkililer patlamaya Rus yapımı bir roketin neden olduğunu açıklarken, Rusya Savunma Bakanlığı iddiaları reddetti.

Olaydan Moskova'nın sorumlu olduğu tespit edilirse, NATO'nun üyelerinden birine yapılan saldırının hepsine yapılmış sayıldığı kolektif savunma ilkesi 5. maddenin devreye girme ihtimali konuşuluyor.

Avrupalı diplomatlar, böyle bir kararın başlangıcı olarak Polonya'nın anlaşmanın 4. Maddesi uyarınca bir NATO toplantısı talep ettiğini kaydetti. Bu, bir güvenlik tehdidi karşısında müttefikler arasında istişareler yapılmasını ve atılacak adımların belirlenmesi için daha fazla zaman tanınmasını öngören bir çağrı anlamına geliyor.

5. Madde ne anlama geliyor?

Sovyetler Birliği ve Doğu Bloğu'na karşı 1949'da kurulan NATO'nun "temel taşı" olarak kabul edilen 5. madde, "Tarafların, Avrupa veya Kuzey Amerika'da bir veya daha fazlasına karşı yapılacak silahlı bir saldırının hepsine karşı yapılmış sayılacağı konusunda mutabıktır" olduğunu ifade ediyor.

5’inci madde şu şekilde: “Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldın olursa BM Yasası'nın 51. Maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan Taraf ya da Taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldırı ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir.”

4. madde ne anlama geliyor?

NATO'nun 4. maddesinde ittifak üyelerinin "herhangi birinin görüşüne göre, taraflardan birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı veya güvenliği tehdit edildiğinde birlikte istişare edecekleri" belirtiliyor.

Polonya'da meydana gelen patlamadan birkaç saat sonra iki Avrupalı diplomat Polonya'nın 4. madde kapsamında istişarelerde bulunmak üzere bir NATO toplantısı talep ettiğini kaydetti.

EURO NEWS