Vladimir Putin'i eleştiren eski ajanlar, oligarklar, muhalif siyasetçiler ve araştırmacı gazeteciler gibi birçok kişi zaman içinde ya öldürüldü ya da saldırıya uğradı. Kullanılan 'ortadan kaldırma' yöntemleri sıradan olandan, radyoaktif çaya ve yakın mesafeden ateş etmeye kadar çeşitlilik gösteriyor.

Kimi muhalif Rus isimlerin pencereden düşmek de dahil olmak üzere gizemli ölümlerine dair raporlar var ancak bu ölümlerin kasıtlı cinayetler mi yoksa intihar mı olduklarını kanıtlamak zor.

Rusya'da kısa süreli bir isyan başlatan paralı asker grubu Wagner'in şefi Yvgeny Prigozhin'i taşıyan özel uçak on binlerce fit yükseklikten bir tarlaya düştü.

Muhalifler

Ağustos 2020'de muhalif lider Alexei Navalny Sibirya'dan Moskova'ya giden bir uçakta rahatsızlandı. 

Uçak, Omsk şehrine iniş yaptı ve Navalny koma halinde hastaneye kaldırıldı. İki gün sonra hava yoluyla Berlin'e nakledildi ve orada hayata tutundu.

Müttefikleri Navalny'nin zehirlendiğini söylemekte gecikmedi ancak Rus yetkililer bunu yalanladı. 

Almanya, Fransa ve İsveç'teki laboratuarlar Navalny'nin Noviçok olarak bilinen ve iç çamaşırına sürülen Sovyet döneminden kalma bir sinir gazı ile zehirlendiğini doğruladı.

Rusya'ya dönen Navalny geçen günlerde aşırıcılıktan suçlu bulunarak 19 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve iki yıl içinde üçüncü kez hapis cezasına mahkum edildi.

2018 yılında Pussy Riot adlı protesto grubunun kurucularından Pyotr Verzilov da ağır bir hastalığa yakaladı.

Doktorlar zehirlenmenin "kuvvetle muhtemel" olduğunu söyledi. Verzilov, tedavi için Berlin'e uçtu.

Önde gelen muhalif isimlerden Vladimir Kara-Murza, 2015 ve 2017 yıllarında kendisine yönelik zehirleme girişimlerinden sağ kurtuldu.

İlkinde böbrek yetmezliğinden ölümün eşiğine gelen Kara-Murza zehirlendiğinden şüpheleniliyordu, ancak bu rahatsızlığın nedeni belirlenemedi.

Kara-Murza yıl vatana ihanetten suçlu bulundu ve 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Son yıllarda en çok ses getiren cinayeti Boris Nemtsov oldu. Bir zamanlar Boris Yeltsin'in başbakan yardımcısı olan Nemtsov, popüler bir siyasetçi ve Putin'in sert bir muhalifiydi.

2015'te bir şubat gecesinde, Kremlin'e yakın bir köprüde kız arkadaşıyla yürürken vurularak öldürülmesi ülkeyi sarstı.

Olayla ilgili Rusya'nın Çeçenistan bölgesinden beş kişi yakalanarak suçlu bulundu ve 20 yıla kadar hapis cezasına çarptırıldı ancak Nemtsov'un destekçileri, bu kişilerin suçu hükümetin üzerinden atmaya çalıştıklarına inanıyor.

Eski casuslar

Putin dönemindeki suikastların dünya çapında ses getirenlerinden biri de 2006 yılında zehirlenerek öldürülen eski KGB çalışanı Alexander Litvinenko'ydu.

Litvinenko Londra'da radyoaktif polonyum-210 içeren çay içtikten sonra ağır şekilde hastalandı ve üç hafta sonra öldü.

Litvinenko, Rus gazeteci Anna Politkovskaya'nın öldürülmesini ve Rus istihbarat servisinin organize suç bağlantıları iddialarını araştırıyordu. 

Litvinenko ölmeden önce gazetecilere FSB'nin Sovyet döneminden kalma bir tesiste hala zehir ürettiğini söylemişti.

İngiltere'de yürütülen bir soruşturma Litvinenko'nun muhtemelen Putin'in onayıyla Rus ajanları tarafından öldürdüğü sonucunu ortaya çıkardı ancak Kremlin herhangi bir dahli olduğunu reddetti.

Bir başka eski Rus istihbarat görevlisi Sergei Skripal de 2018 yılında İngiltere'de zehirlenmişti. 

Kendisi ve kızı Yulia, Salisbury kentinde hastalanmış ve haftalarca yoğun bakımda kalmışlardı. 

Yetkililere göre her ikisi de Noviçok ile zehirlendi. İngiltere yine Rus istihbaratını suçladı ancak Moskova rolü olduğu iddialarını reddetti.

Gazeteciler

Rusya'da hükümeti eleştiren bazı gazeteciler de gizemli ölümlere maruz kaldı. 

Litvinenko'nun ölümünü araştıran Novaya Gazeta gazetesi muhabiri Anna Politkovskaya, Putin'in doğum günü olan 7 Ekim 2006'da Moskova'daki apartmanının asansöründe vurularak öldürüldü.

Politkovskaya, Çeçenistan'daki insan hakları ihlalleri üzerine yaptığı haberlerle uluslararası beğeni kazanmıştı. 

Kendisi de bir Çeçen olan tetikçi, cinayetten suçlu bulunarak 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Bir başka Novaya Gazeta muhabiri olan Yuri Shchekochikhin 2003 yılında ani bir hastalıktan öldü. 

Shchekochikhin, yolsuzlukları ve 1999'da Çeçen isyancıların sorumlu tutulduğu saldırılarda Rus güvenlik güçlerinin olası rolünü araştırıyordu. 

Meslektaşları onun zehirlendiği konusunda ısrar etti ve yetkilileri soruşturmayı kasıtlı olarak engellemekle suçladı.

Wagner

Çarşamba günü meydana gelen ve Yevgeny Prigozhin ile Wagner özel askeri şirketinin üst düzey isimlerinin öldüğü uçak kazası, Prigozhin'in Putin'in "arkadan hançerleme" ve "ihanet" olarak nitelendirdiği silahlı isyanı başlatmasından iki ay sonra meydana geldi.

Prigozhin, Putin'i özel olarak eleştirmemekle birlikte, Rus askeri liderliğini eleştirdi ve Ukrayna'da savaşa girme nedenlerini sorguladı.

ABD'nin ön istihbaratına göre, uçaktaki 10 kişinin tamamının ölümüne neden olan kazaya kasıtlı olarak bir patlama neden oldu.

Putin'in sözcüsü Dmitry Peskov, kazanın arkasında Kremlin'in olduğu iddialarını yine reddetti:

"Elbette Batı'da bu spekülasyonlar belli bir bakış açısı altında ortaya atılıyor. Bunlar tamamen yalan"

EURO NEWS