Rusya ile yeni gerilim kapıda

Libya’da Birleşmiş Milletler (BM) destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti ile deniz yetki alanlarını sınırlandırma mutabakatı imzalanmasının ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ilk kez Türkiye’nin bu ülkeye asker gönderilebileceğinden söz etti. Türkiye ile Rusya’nın uzun süredir Libya’da farklı cephelere verdiği destek dolayısıyla yaşanan düşük yoğunluklu gerilim su yüzüne çıktı.

Türkiye, iç savaşın devam ettiği Libya’da Trablus merkezli Ulusal Uzlaşı Hükümeti ile 27 Kasım’da “Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası” ile “Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası” imzaladı. Mutabakat hızla TBMM’ye getirilerek kabul edildi, ancak askeri işbirliğiyle ilgili mutabakatın içeriği henüz açıklanmadı. TBMM Dışişleri Komisyonu’nun 4 Aralık’ta yapılan toplantısında, muhalefet milletvekillerinin Libya’yla imzalanan mutabakatlarla Türkiye’nin iç savaşın tarafı haline gelme riskinin bulunup bulunmadığını sorması üzerine Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, Türkiye’in Libya’da Ulusal Uzlaşı Hükümeti’yle devam eden işbirliği olduğunu belirtmiş ve askeri işbirliği anlaşmasının, “yürüyen askeri işbirliğini anlaşmayla taçlandırmaktan başka bir şey getirmeyeceğini” söylemişti.

MOSKOVA’DAN ‘İHLAL’ ÇIKIŞI

Buna karşın Erdoğan, ilk kez önceki gün katıldığı canlı yayında, dün de Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla düzenlenen programda, talep gelmesi durumunda Türkiye’nin Libya Ulusal Uzlaşı Hükümeti’ne destek olarak “yeteri derecede” asker gönderebileceğini açıkladı. Erdoğan’ın Libya’ya asker gönderme olasılığından, Rusya’nın Ankara-Trablus mutabakatından duyduğu memnuniyetsizliği dile getirmesinin ardından söz etmesi dikkat çekti. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, geçen hafta Ankara-Trablus mutabakatını “Türkiye’nin Trablus’taki hükümete askeri desteğini yasallaştırma girişimi ve silah ambargosunun açık bir ihlali” olarak nitelendirmişti.

LİBYA’DA VEKÂLET SAVAŞLARI

Libya’da ülkenin küçük bir bölümünü kontrol eden Trablus merkezli Müslüman Kardeşler eğilimli Ulusal Uzlaşı Hükümeti, BM tarafından meşru hükümet olarak tanınıyor. Ülkenin büyük bir bölümü ise General Halife Hafter liderliğindeki Tobruk merkezli Libya Ulusal Ordusu tarafından kontrol ediliyor. Libya Ulusal Ordusu sözcüleri Türkiye’nin Trablus merkezli Ulusal Uzlaşı Hükümeti’ne insansız hava araçları da dahil olmak üzere askeri destek verdiğini iddia ederken Trablus hükümeti de Rusya’yı Hafter güçlerine askeri destek vermekle suçluyor. Bir yandan savunma sanayisi ve enerji alanında kapsamlı işbirliği yapan Ankara ve Moskova’nın Suriye konusunda dalgalı bir seyir izleyen ilişkilerinde Libya’da yaşanan iç savaş da ayrı bir konu başlığını oluşturacak.

Hüseyin Hayatsever  / CUMHURİYET