Rusya’da yeni dönem: 2036’ya kadar iktidarın yolu açıldı

Rusya Merkez Seçim Komisyonu Rusların yüzde 65’inin anayasa değişikliği referandumunda oy kullandığını açıklarken Rusların yaklaşık yüzde 77.9’u anayasa değişikliğine destek verdi. Seçmenlerin yaklaşık yüzde 21’i de anayasa değişikliğine “hayır” oyu kullandı. Böylelikle 67 yaşındaki Rusya Devlet Başkanı Putin, 83 yaşına kadar görevde kalabilecek. Putin, Sovyet lider Josep Stalin’den beri modern Rusya tarihinde en uzun süre görevde kalan devlet başkanı olarak biliniyor.

COVID-19 RÖTARI OLDU
Rusya’da şu ana kadar 654 bin 405 corona virüsü (Covid-19) vakası tespit edilirken, anayasa referandumu da salgının gölgesinde gerçekleşti. Nisan’da yapılması planlanan referandum Covid-19 salgını nedeniyle ertelenmişti.

Seçmenin internet üzerinden de oy kullanabildiği seçim ile ülke tarihinde ilk kez bir seçim 1 hafta sürmüş oldu. Devlet Başkanı Putin, seçim sürecinin son günü olan bugün sandık başına giderek oyunu kullandı. Rus lider başkent Moskova'nın güneybatısında bulunan Rusya Bilimler Akademisi'nde sandık başına gitti.

25 Haziran’da başlayan oylamada Putin, dün sandığa gidip oy kullanmıştı.

ŞİMDİ NE OLACAK?
Anayasa değişikliği Devlet Başkanı Putin’in 2024 yılında görev süresinin dolmasıyla iki dönem daha başkanlığa aday olabilmesini sağlıyor. Değişiklikler arasında geleneksel aile yapısının korunması ve emekli maaşlarının düzenli olarak artırılmasını öngören bir düzenleme bulunuyor. Anayasa değişikliğinin kabulü halinde Rusya Anayasası’nda “Tanrı” kelimesi de ilk defa geçiyor olacak.

DOKUNULMAZLIK HAKKI UZATILIYOR
Tasarıda, dokunulmazlık konusuna da değiniliyor. Görev süresi dolan, istifa eden ya da sağlık nedeniyle görevi süresi bitmeden bırakmak zorunda kalan başkanların dokunulmazlık hakları saklı kalıyor.

Dokunulmazlığın iptali ise Federal Konsey veya Duma tarafından vatana ihanet ya da yüz kızartıcı suçların tespit edilmesiyle gerçekleşebilir.

Putin’in, bu madde ile görev süresi sonunda, güvenliğini garanti altına almayı planladığı düşünülüyor.

BAŞBAKAN ARACI HALİNE GELİYOR
Mevcut anayasada başbakan, Rusya Federasyonu’nun anayasası, kanunları ve Başkanına bağlı olarak hükümeti yönetir. Önerilen anayasada, başbakan, anayasa, kanun, kararname, Başkanın talimat ve görevlendirmelerine tabi olarak hükümeti düzenler ve görevlerini yerine getirmede Rusya Federasyonu Başkanı’na karşı şahsi sorumluluk taşır.

Mevcut anayasada başbakan, bakanlar ve başbakan yardımcısını atamada doğrudan başkana teklifte bulunabilirken, tasarıda bu yöntemden vazgeçilerek, başbakanın teklifi Duma tarafından bir hafta içerisinde değerlendirilerek başkana aktarılıyor. Başkanın Duma tarafından belirlenen isimleri, atama ya da reddetme yetkisi bulunuyor.

ANAYASA MAHKEMESİNDE HAKİM SAYISI AZALTILIYOR
Daha önce 19 hâkimden oluşan anayasa mahkemesi, mahkeme başkanı ve yardımcısının da dahil olduğu 11 kişiden oluşacak.

Vladimir Putin’in Rusya lideri olarak serüveni, 31 Aralık 1999 tarihinde Boris Yeltsin’in istifasının ardından vekaleten başbakan olarak atanmasıyla başlamıştı.

Putin, 3 aylığına üstlendiği bu görevin ardından 26 Mart 2000 tarihinde yapılan seçimlerde, yüzde elliden fazla oy toplayarak devlet başkanı oldu.

Dönemin anayasasına göre, bir kişi üst üste iki dönemden fazla başkanlık için aday olamıyordu. Görev süresi 2008 yılında dolan Putin, yerini Dimitri Medvedev’e bıraktı ve başbakan olarak 2012 yılına kadar siyasi hayatına devam etti.

2008 yılında yapılan anayasa değişikliği ile daha önce 4 yıl olan başkanlık süresi 2012 yılından itibaren 6 yıla çıkartıldı. Putin, 2012 ve 2018 seçimlerinde tekrar başkan olarak seçildi.

2024 yılında görev süresi dolacak olan Putin’in sandıktan çıkan yeni anayasa tasarısı ile ebedi başkan ya da “reis” (vojd) olarak Rusya’nın başında kalmayı planlandığı uzmanlar tarafından konuşulmaya başlandı.

SÖZCÜ