Rusya'nın Ukrayna Üzerinden Avrupa'ya Gaz Sevkiyatı Sona Erdi
Rusya, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gaz sevkiyatını durdurdu. AB'nin enerji bağımlılığını azaltma çabaları ve doğu Avrupa ülkelerinin yeni rotalar arayışı gündemde
Editor
0
Rusya'nın Ukrayna Üzerinden Avrupa'ya Gaz Sevkiyatı Sona Erdi
YEREL GÜNDEM / DÜNYA
Rusya, 2019 yılında Ukrayna ile imzaladığı beş yıllık gaz transit anlaşmasının sona ermesiyle birlikte Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gaz sevkiyatını durdurdu. Ukrayna'nın gaz transit operatörü, 1 Ocak 2025 itibariyle Rusya’nın Ukrayna boru hatlarından gaz akışı talep etmediğini açıkladı.
Anlaşmanın Sonuçları
2019'da imzalanan bu anlaşma, Rusya'nın Avrupa Birliği (AB) ülkelerine Ukrayna üzerinden gaz taşımasını sağlıyordu. Aynı zamanda Ukrayna, transit ücretlerinden milyarlarca euro gelir elde ediyordu. Ancak Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, bu anlaşmanın yenilenmeyeceğini açıklayarak Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığını azaltma çabalarının desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
AB’nin Gaz Bağımlılığı Azalıyor
AB, Şubat 2022'de Ukrayna'nın işgalinden bu yana Rus enerjisine bağımlılığını azaltma çabalarını yoğunlaştırdı. Brüksel’in rakamlarına göre, Rus gazı 2023'te bloğun toplam gaz ithalatının yaklaşık %8'ini oluşturdu. Oysa bu oran 2021’de %40’ın üzerindeydi.
Alternatif enerji kaynakları arayışları Katar, ABD ve Norveç gibi ülkelerle geliştirilen işbirlikleriyle devam ediyor. Gazprom'un 2023'te kaydettiği 7 milyar dolarlık zarar, bu stratejilerin etkili olduğunu gösteriyor.
Ukrayna ve Rusya’nın Kayıpları
Anlaşmanın sona ermesiyle Ukrayna, yıllık transit ücretlerinden yaklaşık 1 milyar euro kaybedecek. Ancak bu kayıp, Gazprom'un 5 milyar euro’ya kadar çıkması beklenen gelir kaybıyla karşılaştırıldığında düşük kalıyor. Bu durum, Rusya'nın enerji piyasalarındaki güç kaybının önemli bir göstergesi.
Doğu Avrupa Ülkelerinin Bağımlılığı
Her ne kadar AB genelinde Rus gazına bağımlılık azalmış olsa da, Avusturya ve Slovakya gibi doğu ülkeleri halen bu enerji kaynağına büyük ölçüede bağımlı. Viyana, LNG kaynaklarını çeşitlendirerek herhangi bir arz kesintisine hazır olduklarını bildiriyor. Slovakya ise yeni alternatif rotaların transit maliyetlerini karşılamaya çalışıyor.
AB'nin Gelecek Planları
AB, Rus gazının tamamen ikamesi için bir dizi strateji geliştiriyor. Bu kapsamda, Trans-Balkan rotası üzerinden Yunan, Türk ve Romanya gazını tedarik etmek gibi lojistik çözümler üzerinde duruluyor. Almanya ve Polonya gibi ülkeler de gazın Orta Avrupa'ya dağıtımı konusunda destek sunabilir.
