ANKARA - AK Parti’nin seçim ve siyasi partiler kanununda değişiklik öngören çalışmasının önümüzdeki haftalarda sonuçlanması bekleniyor. “Eskiz” olarak nitelendirilen değişiklik teklifi önce MHP’ye sunulacak. Ana unsuru barajın düşürülmesi olacak çalışma için “Küçük partilerin ümidini yitirmeyeceği ama mevcut partilere de hacminden daha büyük destek getirmeyecek bir oran belirlenmeli” değerlendirmesi yapılıyor.

AK Parti kaynaklarından edinilen bilgiye göre seçim ve siyasi partiler kanununda değişiklik çalışmasında sona gelindi. Çalışma içinde yer alan bir yetkili, “Çok kapsamlı bir değişiklik öngörmüyoruz. 10-15 maddelik bir değişiklikten bahsediyoruz. Son haline geldikten sonra ilk MHP ile görüşür daha sonra da diğer siyasi parti gruplarına götürürüz. Partilerle anlaşıp yapabiliriz” değerlendirmesinde bulundu.

SEÇİM BARAJI İÇİN YÜZDE 7 ÖNERİSİ

Edinilen bilgiye göre çalışmanın ana unsuru seçim barajının yüzde 10’dan 7 ya da 5’e düşürülmesi olacak. AK Parti’de bu öneri, “Seçim barajının düşürülmesinden yanayız, en az yüzde 7’ye inmesini bekliyoruz. İttifak sistemi barajı sıfırlasa da Türkiye’ye en uygun olan oran bu görünüyor” sözleriyle değerlendiriliyor.

BARAJ HESABINDA HDP VE YENİ PARTİLER HESABI

Tüm siyasi partilerin vaatleri arasında yer alan seçim barajının aşağı çekilmesiyle ilgili AK Parti’nin yüzde 7 baraj önerisi ise şöyle gerekçelendiriliyor:

“Seçim barajının yüksek olması bazı partileri potansiyelinin üzerinde, gereksiz büyütüyor. Diğer yandan küçük partilere oy vermeyi düşünen seçmende de yüksek baraj nedeniyle ümitsizlik yaratıyor. Gerçek oyu yüzde 7 civarında olan bir parti yüzde 10 barajı nedeniyle bunun üzerinde oy alırken, küçük partilerin seçmenleri de baraj riski nedeniyle gönül verdiği partiye değil başka partilere oy vermek durumunda kalıyor. Küçük partilerin ümidini yitirmeyeceği ama mevcut partilere de hacminden daha büyük destek getirmeyecek bir oran belirlenmesi gerekiyor. Bu konuda makul olan yüzde 5 ama Türkiye şartlarında yüzde 7 daha uygun görünüyor. Sonuç olarak seçim kanununda çok radikal bir değişiklik öngörmüyoruz. Temel mesele baraj meselesi. Barajı düşürmeye de kimse hayır diyemez.”

'DEMOKRATİK ORTAMDA SEÇİM OLSUN HDP YÜZDE 7 Mİ, 15 Mİ ALIYOR GÖRELİM'

AK Parti’nin “baraj hesabına” HDP’den ise itiraz var. Yüksek baraj nedeniyle bazı partiler hacminden fazla oy alıyor” değerlendirmesi “Sadece bir varsayım” olarak nitelendirilirken, “Bunun test edileceği yer seçim sandığı. Baskılar, kapatma çağrıları, dokunulmazlıkları kaldırma tehditleri kalksın. Demokratik, eşit, özgür bir ortamda seçim yapılsın, HDP yüzde 7 mi, 15-20 mi alır görelim” yorumu yapılıyor.

ÖNCE PARTİ SONRA İTTİFAK OYLARI HESAPLANSIN

AK Parti MHP’nin gündeme getirdiği seçim barajının ittifak partilerine de uygulanması önerisine çok sıcak bakmıyor. Edinilen bilgiye göre çalışma kapsamında seçim sonuçları hesaplanırken önce ittifak oylarının dağıtılıp daha sonra partilere bölünmesi uygulamasının değiştirilmesi gündeme geldi. Önce parti oylarının dağıtılması daha sonra ittifak oyunun hesaplanması önerisi tartışıldı. Bunun gerekçesi olarak CHP’nin artık oylarla ittifak kurduğu partilerden daha çok milletvekili çıkarması gösterildi. Ancak bu konu karara bağlanmadı.

DARALTILMIŞ BÖLGE TARTIŞILABİLİR

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli seçim mevzuatı ile ilgili açıklamasında barajın düşürülmesini isterken dar-daraltılmış seçim bölgesi sistemine karşı çıktı. AK Parti’nin çalışmasında dar bölgeye hiç yer verilmedi ancak daraltılmış bölge ile ilgili değerlendirmeler sürüyor. Buna göre Türkiye’deki sistemin “kısmi olarak daraltılmış bölge” olduğu ifade ediliyor. İllerin büyük kısmının 5 milletvekilinden oluştuğu, daraltılmış bölge olursa bunun temelde büyükşehirler için anlam ifade edeceği, İstanbul, Ankara gibi kentlerde 5’li-7’li bölge için yapılan simülasyonların radikal değişiklikler getirmeyeceği savunuluyor. AK Parti, CHP ve HDP açısından çok anlamlı bir farklılık doğurmayacak daraltılmış sistemin MHP ile konuşulabileceği savunuluyor.

MİLLETVEKİLİ PARTİ DEĞİŞTİRSİN, AMA KOMİSYON DAĞILIMI DEĞİŞMESİN

Seçim kanununun çalışılmaya başlanmasında MHP’nin “milletvekillerine transfer yasağı” çıkışı da etkili oldu. AK Parti’nin çalışması kapsamında milletvekillerinin bir başka partiye geçişiyle ilgili konuda dünya örnekleri incelendi. Bu konuda bir yasak getirilememesi görüşü oluşurken bir başka partiye geçiş için belli bir sürenin konulması ya da bu geçişlerin seçim sonrası oluşan dağılımı etkilememesi gibi önerilere sıcak bakıldı. Genel eğilim milletvekillerinin parti değiştirebilmesi ama bu değişikliğin seçim sonrası oluşan Başkanlık Divanı ve komisyonlardaki dağılımı etkilememesi oldu.

CUMHURBAŞKANLIĞI ADAYLIĞI İÇİN GRUP ŞARTI KALKABİLİR

2018 seçimlerinde İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener CHP desteğiyle Meclis’te grup oluşturmasına karşın Cumhurbaşkanı adaylığı için 100 bin imza toplamıştı. AK Parti Akşener’in bu tavrını “çok anlamlı” bulurken Cumhurbaşkanı adaylığı için Meclis’te grup bulunması şartının yasadan çıkarılmasını da gündemine aldı. Anayasa değişikliği gerektiren bu konuda partilerle anlaşılabileceği ifade edildi.

HAZİNE YARDIMINA YENİ DÜZEN

AK Parti döneminde hazine yardımı almak için gereken oy oranı yüzde 3 olarak belirlendi. Seçim ve siyasi partiler kanununda yapılacak değişiklik kapsamında bu oranın yeni seçim barajı olarak planlanan yüzde 7 olarak belirlenmesi de konuşuluyor. Bu öneri önümüzdeki seçimlerde yüzde 3 oyu geçme potansiyeli taşıyan yeni kurulan DEVA ve Gelecek Partileri ile Saadet Partisi’ni hazine yardımından mahrum bırakma” hazırlığı olarak yorumlanıyor.

DUVAR