Bayraktar TB-2'lerin ardından Akıncı TİHA (Taaruzi İnsansız Hava Aracı) adıyla yeni bir silahlı insansız hava aracı (SİHA) geliştiren Baykar Şirketi'nin Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar, geçtiğimiz 20 Şubat 2021 Cumartesi günü "Savunmatr" adlı internet sitesine verdiği röportajda bu yeni sistemle ilgili bilgiler verdi.

Yakın zaman içerisinde yeni üretilecek olan 6 yeni Akıncı TİHA'nın Türk Silahlı Kuvvetleri'ne (TSK) teslim edileceğini söyleyen Bayraktar, "Akıncı TİHA, ülkemizin her bir noktasında hava-hava devriyesi yaparak hava savunması yapabilecek kabiliyete sahiptir" iddiasında bulundu.

Türkiye ile Yunanistan arasında Doğu Akdeniz'de ve Ege'de yaşanan sorunları hatırlatan Bayraktar, bundan dolayı hava sahasını korumanın önemine değindi.

Bir Türk savaş uçağının geçen yıllarda Suriye hava savunması tarafından düşürülmesinin ardından bu ülke sınırlarında Türk hava kuvvetleri tarafından yoğun bir şekilde gerçekleştirilen ve CAP olarak adlandırılan devriye uçuşlarını da anımsatan Bayraktar, şunları kaydetti:

Peki, bu ne demek oluyor derseniz, günün hemen her saatinde gökyüzünde hava sahamızı koruyan F-16 savaş uçaklarımızın olduğu anlamına geliyor diyebilirim. Hem bakım ve idame maliyetlerinin çok yüksek olması, gerek havada kalış sürelerinin düşük olması gerekse insan faktörünün büyük bir etken olması sebebiyle insansız hava araçlarının bu devriye görevlerini gerçekleştirerek hava kuvvetlerimizin elini rahatlatacağını söyleyebilirim.

Akıncı TİHA'ların hava savunmasında da kullanılabileceğini söylemesi savunma sanayisi meraklıları arasında da tartışma konusu oldu.

Türkiye, uzun yıllardır hava savunmasını güçlendirmeye çalışıyor. Hatta bu amaçla alınan S-400 hava savunma sistemleri nedeniyle Türkiye ve ABD arasında yaşanan gerginlik devam ediyor.

Peki Bayraktar'ın açıklaması, Türk Hava Kuvvetleri'nde (THK) görev yapmış kişilerce nasıl karşılanıyor?

Bu sorunun cevabını TSK'da uzun yıllar boyunca savaş pilotu olarak görev yapmış Emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş ile Emekli Hava Kurmay Albay Osman Başıbüyük verdi.

Erdoğan Karakuş / Fotoğraf: Independent Türkçe

"Yunanistan'ın T-6 uçaklarına önlem amacıyla düşünülüyor"

"Akıncı TİHA'lar hava savunmasında kullanılabilir mi?" sorusuna Karakuş, şu sözlerle cevap vermeye başladı:

Hafif bir hava savunma füzesi atabilir hale getirmek istiyorlar. Yunanistan'ın bizim SİHA'ları düşürmek üzere T-6 uçaklarını geliştirmesi söz konusu. 45 tane T-6 uçağı var. 20'si silahlı. 25'i daha muhtemelen silahlandırılacak. Bizim İHA ve SİHA'lara karşı kullanılacak. En azından bu gibi uçakların düşürülmesi için üzerine küçük bir algılama sistemi koyarak bir şekilde kısa menzilli füze atabilme ihtimalini artırma düşünceleri var.

Karakuş, Yunanistan'ın SİHA'lara karşı pervaneli T-6A Texan uçaklarını kullanacağını öne sürmüştü / Fotoğraf: Wikipedia

"SİHA'yı uçak rolüne sokmak asıl görevinden uzaklaştırır"

Karakuş, "SİHA'lara radar yüklenemez" demediğini belirterek, buna karşın şu uyarıda bulundu:

Ama bu sefer SİHA çok ağır oluyor, kendisinden istenilen görevi karşılayamıyor. TÜSAŞ'ın son ürettiği SİHA'nın havada görev yapabilme süresi 49 saate çıktı. İHA ve SİHA'larda asıl amaç motor saati ve sürati düşük olduğu için saatlerce havada kalıp harekat merkezine yayın verebilmesi. Onu bir uçak rolüne sokmak asıl görevinden uzaklaşmasına neden olur, havada kalış süresini azaltır.

Karakuş, buna karşın TSK'nın talepleri doğrultusunda SİHA'larda da değişikliğe gidilebileceğini kaydederek, "TSK, tamam altı saat havada kalsın ama ilave olarak şöyle bir görev de yapsın diyebilir. O zaman radar da takılır. Ama söylemek istediğim SİHA, İHA'ların asıl görevi uzun süre havada kalarak kullanılmasıdır" diye konuştu.

Osman Başıbüyük / Fotoğraf: Independent Türkçe

"Karar vericileri ciddi bir yanılgıya düşürebilir"

Emekli Pilot Hava Kurmay Albay Osman Başıbüyük ise "SİHA'ların hava savunma görevlerinde kullanılabileceğini iddia etmek karar vericileri ciddi bir yanılgıya düşürebilir" iddiasıyla başladığı sözlerini şöyle sürdürdü:

Hava savunma görevi icra eden av uçaklarını uçan bir S-400 gibi düşünebilirsiniz. Nerede savunmaya ihtiyacınız varsa oraya ses hızında uçarak intikal eder ve görevi yerine getirirler. SİHA'ların uçuş hızı çok düşük olduğundan üzerlerinde hava savunma füzeleri olsa dahi onları yerde konusu hava savunma sistemleri (SAM) gibi düşünmek gerekir.

Av uçaklarının hava savunma görevlerinde iki tür silah kullandığını kaydeden Başıbüyük, bunları şöyle sıraladı:

1-) Uzun ve orta mesafeden düşmanı görmeden atılan (Beyon Visuaal Range-BVR) aktif radar güdümlü AIM-120 AMRAAM veya bu füzenin yerli muadili Gökdoğan füzeleri.  

2) Düşman ile yakın mesafede it dalaşına (dogfight) girilmek zorunda kalındığında ise kızıl ötesi güldüm sistemine sahip AIM-9 SIDWINDER veya yerli muadili Bozdoğan füzeleri veya makineli top.

Başıbüyük, SİHA'ların savaş uçaklarıyla it dalaşına girme şansı olmadığını öne sürdü / Fotoğraf: Independent Türkçe

"SİHA'ların it dalaşı yapma kabiliyeti sıfırdır"

Savaş uçaklarının bu özelliklerine karşı "SİHA'ların it dalaşı yapma kabiliyeti sıfırdır, hiç yoktur. Düşman avcı uçağı yakın mesafeye girdiğinde kurtulma şansları hiç yoktur" diyen Başıbüyük, iddialarını şöyle sürdürdü:

Ancak uzun/orta mesafe görüş ötesi aktif radar güdümlü Gökdoğan muadili füzeler kullanabilirler. Bu füzeleri kullanabilmek için ya üzerlerinde hava savunma radarı olmalıdır ya da yerde konusu bir radarın yönlendirme ve güldümlemesiyle üzerlerindeki füzeleri ateşleyebilirler.

"Hava savunma radarı takmak havada kalış sürelerini kısıtlar"

SİHA'lara hava savunma radarı takmanın taşıyabildikleri faydalı yük miktarını ve havada kalış sürelerini ciddi ölçüde kısıtlayacağını öne süren Başıbüyük, "Diyelim ki hava savunma radarı (EASA) ve hava savunma füzeleri SİHA'lara entegre edildi. Hava savunma görevlerinde karşı karşıya kalacakları düşman av uçaklarının onlara karşı üç avantajı alacaktır" dedikten sonra bunları şöyle sıraladı:

"Radar ve hava savunma füzeleri de yüklense de uçaklara karşı üç dezavantajı var"

1) Aynı performansa sahip füzeler kullansalar dahi av uçaklarının füzelerinin menzili her zaman daha uzun olacaktır. Çünkü av uçakları füzeyi yüksek süratte fırlatacak, füzenin ilk hızı daha yüksek olacağından menzili de daha uzun olacaktır. Yani düşman av uçağı SİHA'nın silah menziline girmeden onu vurabilir.

2) Av uçaklarının gelen düşman füzelerine karşı kendilerini korumak için ciddi bir manevra ve elektronik/infrared karıştırma kabiliyetleri vardır. SİHA'ların manevra kabiliyeti hiç yoktur. Diğer karıştırma sistemleri takılabilir ancak bu sefer yine faydalı yük taşıma kapasiteleri azalacaktır.

3-) Daha da önemlisi manevra kabiliyeti hiç olmayan bir SİHA'ya radar, elektronik karıştırma sistemleri gibi çok pahalı kabiliyetler taktıktan sonra onların düşman av uçakları tarafından kolayca düşürülmesi, olası bir savaşta ekonomik kaybın yansıra inanılmaz bir taktik dezavantaj sağlayacaktır.

"Kaynaklar milli muharip uçağın geliştirilmesi için harcanmalı"

Başıbüyük, iddialarının ardından sözlerini şöyle tamamladı:

Bu imkan ve kabiliyetlere sahip bir SİHA yapmak yerine gereken kaynağın Mili Muharip Uçağın geliştirilme çalışmalarına aktarılması daha akıllıca bir davranış olacaktır.

"Pırpır uçaklara karşı etkili olur ama jetler için zayıf kalır"

Konuyla alakalı olarak halen görevde olduğu için adını vermek istemeyen bir askeri yetkili de Independent Türkçe'ye değerlendirmelerde bulundu.

Yetkili, "Akıncı TİHA'lar hava savunmasında kullanılabilir mi?" sorumuza verdiği cevapta Karakuş dediği gibi bunların T-6 benzeri uçaklara karşı kullanabileceğini doğrulayarak şu şekilde cevap verdi:

Hava savunma yerine yakın hava savunma desteği yani CAS yapabilir. Yani teknik olarak Akıncı SİHA ya İR güdümlü kısa menzilli ve RF yani aktif radar güdümlü orta menzilli hava hava füzesi takılabilir data link üzerinden hedef bilgisi alıp verebilir kendi AESA radarı ile hava tehditlerini tespit edip angaje olabilir ama bu tip hava maksatlı savunma rolü daha ziyade düşman İHA/SİHA, helikopter ve düşük kapasiteli L-39 Albatros veya silahlandırılmış Hürkuş/AT-6 gibi pırpır uçaklara etkili olabilir ama jet muharip uçaklar için zayıf kalır. 

"Hava hava füze savaşı için pek uygun sayılmaz"

"Akıncı ve benzeri SİHA'lar düşük sürat ve manevra kabiliyeti nedeniyle hava hava için pek uygun sayılmaz" diyen askeri yetkili, sözlerini şöyle tamamladı:

Yani silah taşıması onu bir hava hava muharebesi için biçilmiş kaftan yapmaz. Onun için en ideal görev yerdeki dost unsurlara CAS desteği füze mühimmat ile dost unsurlara tehdit oluşturan düşman tankı, askeri, helikopteri gibi kara veya düşük hızlı helikopter hedeflerini imha edebilir. Su üstü hedefleri takip edebilir onlara lazer veya INS GPS güdümlü mühimmat ve füzelerle saldırabilir uzun süre havada kalıp gözetleme yapabilir ama uçak vurma hava hava füze savaşı için çok uygun bir platform değil.

The Independentturkish