Rusya Savunma Bakanlığı, General Sergey Surovikin’in “Özel askeri operasyon bölgesindeki Birleşik Grup Birlikleri’nin komutanı” olarak atandığını duyurdu. Kremlin, Ukrayna’daki işgali için “özel askeri operasyon” ifadesini kullanıyor.

Karar, Ukrayna’nın haftalardır süren karşı taarruzunun ardından verildi.

Çeçenistan’dan Suriye’ye

Resmi biyografisine göre 55 yaşında olan Surovikin, Sibirya bölgesindeki Novosibirsk bölgesindeki doğdu.

1990’larda Tacikistan ve Çeçenistan’daki çatışmalarda görev aldı, yakın tarihte ise Suriye’ye gönderildi.

Rusya, 2015’te Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı desteklemek üzere ülkedeki çatışmalara müdahil olmuştu.

Rusya Savunma Bakanlığı, Temmuz ayında Surovikin’in, Ukrayna’nın güneyindeki birliklerin başına geçtiğini açıklamıştı.

İnsan hakları savunucuları Surovikin’in Çeçenistan ve Suriye’deki faaliyetleri nedeniyle insan hakları ihlalleriyle suçlandığını hatırlatarak bu adımdan endişe duyduklarını açıkladı.

Öte yandan bu atama, Putin’in destekçisi olan Çeçen lider Ramazan Kadirov ile Wagner grubunun kurucusu Yevgeni Prigozhin tarafından sevinçle karşılandı.

Bu iki kişi de, Ukrayna’da Rus ordusuna savaş suçları yöneltilmiş olmasına rağmen, Rus ordusunun daha kararlı bir şekilde hareket etmesi gerektiğini düşünüyordu.

Surovikin’in adının medyaya yansıdığı ilk olay, Ağustos 1991’de Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov’a yönelik darbe girişimiydi.

O dönemde yüzbaşı olan Surovikin, ordunun Moskova merkezindeki protestoculara karşı yürüttüğü operasyonda yer almıştı.

Protestocular orduya ait zırhlı araçların geçeceği yolu kesip şişe ve taş fırlatmaya başlayınca Surovikin araçların ilerlemeye devam etmesini emretti.

Araçlar üç kişiyi ezerek öldürdü.

Skandallar

Surovikin gözaltına alınıp birkaç ay tutuklu kalsa da, kendisine verilen emirler nedeniyle böyle hareket ettiği gerekçesiyle hakkındaki suçlamalar düşürüldü.

1995’te bir silahı yasa dışı satma suçundan yargılandı. Askeri mahkemeden ertelemeli bir yıllık hapis cezası çıktı. Bu hüküm daha sonra sicil kaydından silindi.

2002’de askeri akademiden mezun oldu.

Kısa süre içinde Yekaterinburg kentindeki askeri birliğin komutanı oldu.

İki yıl sonra ise adı başka bir skandala karıştı: Yakın bir iş arkadaşı, Surovikin’in ofisinde kendini vurdu.

2004’te, Rusya’nın Moskova karşıtı gerillalara karşı zorlandığı Çeçenistan’da bir askeri birliğe komutan olarak gönderildi.

Emrindeki askerler kamuoyu önünde, kendisini sivillere karşı şiddet uygulatmakla suçladı.

Görgü tanıkları, Surovikin’in kontrolündeki birliklerin “temizlik operasyonları” yürüttüğü bölgelerde sivillerin evlerine zorla girdiğini aktardı.

Bu anlatımlara göre onlarca adam bir okulun bahçesine götürülmüş, darp edilmiş ve yağmur altında kımıldamadan durmaları istemişti.

Surovikin ise bu suçlamaları reddediyor.

2017’de Rusya Suriye hükümetine yardım etmek ve muhalefeti bastırmak için kritik bir rol oynarken Sergey Surovikin Suriye’de hava komutanı oldu.

O yıla kadar Hava Kuvvetleri’nde hiç görev almamıştı.

Kasım 2017’de ise Rus Hava ve Uzay Birlikleri’nin başına geçti.

Ordunun bu bölümünde çok az rol almış biri için eşi benzeri görülmemiş bir terfiydi bu.

İnsan hakları ihlalleri suçlamaları

Suriye’de Surovikin’in yönettiği askerlere insan hakları ihlalleri suçlamaları yöneltildi.

Bunlar arasında kimyasal silah kullanma ve hastaneleri bombalama da yer alıyor.

2020’de İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) hazırladığı bir raporda, 2019-2020'de İdlib'deki çatışmalarında yaşanan insan hakları ihlalleri nedeniyle yargılanabilecek üst düzey Rus ve Suriyeli askerlerin arasında anılıyordu.

HRW, Rus ve Suriye ordularının bilinçli bir şekilde sivillerin yaşadığı yerleri vurduğunu yazmıştı.

Amerikan New York Times gazetesi de 2019’de yürüttüğü bir araştırma da aynı sonuca varmıştı.

Moskova ise bu suçlamaları reddediyor.

Surovikin, Suriye’deki görevlerin ardından ülkenin en üst düzey nişanı olan Rus Kahramanı Madalyası'yla ödüllendirildi.

Ukrayna’da atandığı yeni görevi, Surovikin’den önce üstlenen generalin kim olduğu açıklanmamıştı.

Fakat Rus basınında çıkan bazı haberlerde bu kişinin, yine Çeçenistan ve Suriye’de görev almış olan General Aleksandr Dvornikov olduğu öne sürülmüştü.

EURO NEWS