Sessiz sedasız tarihi af

AK Parti’nin hazırladığı 1. Yargı Paketi’nin yasalaşması sonucu, af tartışmaları yeniden gündeme geldi. Düzenlemenin önümüzdeki yıl yasalaşacağı öne sürülürken, MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, dikkat çekici bir açıklamada bulundu. Yıldız’a göre MHP’nin hazırladığı teklif AK Parti tarafından desteklenir ve yasalaşırsa 129 bin kişi tahliye olacak.

Siyaset kulislerinde, af tartışmaları yeniden gündeme geldi. Düzenlemenin önümüzdeki yıl yasalaşacağı öne sürülürken, dikkat çekici bir açıklama da MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız’dan geldi. Yıldız’a göre MHP’nin hazırladığı taklif AK Parti tarafından desteklenir ve yasalaşırsa 129 bin kişi tahliye olacak.

AK Parti, 1. yargı paketinin TBMM’de kabul edilmesinin ardından, uzun süredir kamuoyunda tartışılan ‘infaz indirimi’ düzenlemesini öncelikli gündemine aldı. Bir süredir Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı düzenlemenin, bundan sonra getirilmesi düşünülen yargı paketleri içinde değil, ayrı bir düzenleme olarak Meclis’ten geçirilmesi planlanıyor. Düzenlemenin, son anda bir değişiklik olmazsa, yılbaşından önce TBMM’den geçirilmesi hedefleniyor. AK Parti ile MHP’nin ortaklaşa hazırladığı düzenleme yargı paketinin devamı veya 2. yargı paketi olarak TBMM’ye sunulmayacak.

Paketin en önemli özelliğinin ise MHP’nin, hala Meclis’te bekleyen ‘şartlı ceza indirimi’ teklifi gibi bir kereye özgü değil, infaz indirimi ve denetimli serbestlik koşullarında kalıcı yasal düzenleme içermesi olacak. Söz konusu infaz çalışması, suça göre farklı infaz sistemlerinin belirlenmesinin yanısıra, cezaevinde kalınan sürelerde indirime gidilmesini içeriyor. Düzenlemeyle, süreli hapis cezalarındaki infaz oranının, 2004 değişikliği öncesindeki gibi, yarı yarıya uygulanması üzerinde duruluyor. Bu durumda örneğin 10 yıl ceza alan bir kişi 6 yıl 6 ay yerine 5 yıl cezaevinde kalacak.

Daha önce düzenleme kapsamında tahliye olacak kişi sayısının 38 ile 40 bin arası olacağı bilgileri kulislere yansmıştı. Ancak MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız ‘Şartlı Ceza İndirimi’ kanun teklifinin yasalaşması halinde cezaevlerinden toplamda 129 bin kişinin tahliye olabileceğini belirtti. Yıldız, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Şartlı ceza indirimi kanun teklifinin yasalaşması halinde, ilk etapta 93 bin kişi, zaman içinde 36 bin olmak üzere toplamda 129 bin kişi tahliye olur. 14 Eylül tarihi itibariyle 353 cezaevinde toplam hükümlü ve tutuklu 284 bin 624 kişi bulunmaktadır. Ülkemizdeki adli hakikat budur” ifadelerini kullandı. Taslakta, siyasi hükümlüler kapsam dışı tutuluyor.

MHP önerisinin yasalaşması ve 129 bin mahkümun tahlişliye olması durumunda neredeyse her iki kişiden biri tahliye olacak. Yasanın yürürlüğe girmesinden sonra sayıları 253 olan cezaevlerinde 155 bin mahküm kalacak. Düzenleme 22 Aralık 2000’de getirilen ‘Rahşan Affı’nı akıllara getirdi. O dönem kapasitesi 70 bin olan cezaevlerinde af sonucu sayı 45 bin tutuklu veya hükümlü dışarı bırakıldı.

MHP terör, Atatürk aleyhine suçlar, cinsel saldırı, soykırım, çocuk istismarı, devlete karşı suçlar hariç olmak üzere, 19 Mayıs 2018’e kadar işlenen suçlarda, bir kereye mahsus olmak üzere ‘5 yıl şartlı indirim’ içeren yasa teklifi hazırlamıştı. Eylül 2018’de TBMM Başkanlığı’na sunulan teklife AK Parti, ‘af’ içerdiği için destek vermemiş, düzenleme yasalaşamamıştı. Teklifinin yasalaşması halinde 129 bin dolayında kişinin tahliye olacağını hesaplayan MHP, AK Parti’nin getireceği değişikliğe de, kendi teklifleri yasalaşmasa da destek vermeyi planlıyor. 

RAHŞAN ECEVİT'İN TEKLİFİYLE GETİRİLEN AFLA 70 BİN MAHKUMDAN 45 BİNİ BIRAKILMIŞTI

MHP’nin ‘genel af’ çağrısı, akıllara ‘Rahşan affı’nı getirdi. Asıl adı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası olan ve 22 Aralık 2000’de Rahşan Ecevit’in önerisiyle çıkarılan, devlete karşı işlenen suçlar dışındaki suçlara erteleme veya şartlı salıverme getiren yasa kamuoyunda ‘Rahşan affı’ olarak biliniyor. 9 Aralık 2000’de ölüm orucu eylemlerini sona erdirmek için başlatılan ‘Hayata Dönüş Operasyonu’ndan 3 gün sonra (22 Aralık) 4616 sayılı ‘Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası’ çıkarıldı. Cezaevlerinde yer kalmadığı için çıkarılan af yasasının ardından 70 bin kişilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nüfusu 40 bine kadar düştü. Ancak, 3 yılda mahkûm sayısı 20 bin artarak yeniden 64 bine çıktı. Af tartışmaları hapishanelerde isyan hareketlerini tetiklerken, dönemin Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, bunu affın TBMM’den çıkarılmamasına bağladı. DSP-ANAP-MHP koalisyon hükümeti, tepkileri dikkate alarak TBMM’nin af çıkarma yetkisini zorlaştırdı.

Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya’nın, o dönem muhalefet milletvekili olarak ürettiği Anayasa değişikliği formülü nedeniyle adıyla da anılan düzenleme yapıldı. Buna göre daha önce Meclis Genel Kurulu’nda yer alan çoğunluğun bir fazlasının oyu yeterli iken, Anayasa’nın 87. maddesine konulan düzenleme ile TBMM’nin üye tam sayısının ‘5’te 3’ünün kararına’ bağlandı. 4616 sayılı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası 23 Nisan 1999 tarihinden önce işlenen suçları kapsıyordu. Yasa çıktıktan sonra ilk planda cezaevlerindeki 23 bini aşkın tutuklu ve hükümlü aftan yararlanarak tahliye oldu. Daha sonra Anayasa Mahkemesi’nin (AYM)  verdiği iptal kararlarıyla yasanın kapsamının genişlemesi sonucu cezaevinden tahliye olanların sayısı 45 bini buldu. Rahşan Ecevit ise daha sonra “Ben affı garibanlar için istedim, katiller yararlandı” değerlendirmesinde bulunmuştu.

KARAR