Sezar Yasası: ABD'nin Esma Esad'ı da kapsayan son Suriye yaptırımları ne içeriyor?

ABD, Suriye yönetimine yönelik "uzun süreli" yeni ekonomik yaptırımların ilkini bugün uygulamaya koydu. Yaptırım uygulananlar arasında ilk kez Suriye Devlet Başkanı Besar Esad'ın eşi Esma Esad da yer aldı. Yaptırım listesine alınan ve aralarında Esma Esad'ın da olduğu 39 kişinin, eğer varsa ABD'deki mal varlıkları da dondurulacak.

Sezar Yasası adı verilen kanunla Beşar Esad yönetiminin "sivillere yönelik cani saldırılarını durdurmasının" ve "barışçıl bir siyasi geçiş sürecine zorlanmasının" hedeflendiği açıklandı.

Yasa ismini "Sezar" kod adlı bir askeri fotoğrafçıdan alıyor. Bu fotoğrafçının, Suriye hapishanelerinde işkence ve ölümü belgeleyen 52 bini aşkın fotoğraf çektiği belirtiliyor.

Sezar Yasası;

• Doğrudan Suriye hükümetine veya Suriye, Rusya ve İran hükümetleri adına Suriye'de askeri faaliyet yürüten yabancı kişilere önemli mali, maddi, teknoloji desteği sağlanması
• Suriye hükümetinin petrol ve doğal gaz üretimine, askeri uçak alımı ve bakımına, inşaat ve mühendislik projelerine yardımcı olacak mal, hizmet, teknoloji veya enformasyon tedariki veya satışı yapılması
• Suriye'de Suriye hükümeti ve müttefiklerinin kontrolü altındaki bölgelerin yeniden inşası ile ilgili projeler için sözleşmeler imzalanması

halinde ABD Başkanı'na gerekli yabancı kişilere yaptırım uygulama yetkisi veriyor.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo yaptığı yazılı açıklamada, "Başka yaptırımların da getirilmesini öngörüyoruz. Esad ve rejimi Suriye halkına karşı gereksiz, acımasız savaşını bitirene kadar durmayacağız" dedi.

Mike Pompeo, yaptırımların "Esad rejimini gelirinden yoksun bırakmak ve onun Suriye halkına karşı savaşı ile kitlesel zulmünü engellemek için uzun süreli bir ekonomik ve siyasi baskı kampanyasının başlangıcı" olduğunu belirtti.

Pompeo açıklamasında Esma Esad'ın eşi ve ailesinin desteğiyle "Suriye'nin en ünlü savaş vurguncularından biri haline geldiğini" söyledi.

Ancak ABD'nin sert yaptırımların, Suriye'de giderek derinleşen ekonomik krizi artırmasından ve savaş yorgunu halkın durumunu daha da kötüleştirmesinden korkuluyor.

Suriye Lirası son haftalarda büyük değer kaybına uğradı. Gıda ve ilaç fiyatlarının artması, hükümetin kontrolündeki bölgelerde ender görülen şekide protesto edildi.

Suriye'de Mart 2011'den bu yana devam eden iç savaşta 380 bin kişinin öldüğü, 11 milyon insanın ülke içine veya dışına göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

Şam yönetimi, Rusya ve İran'ın da desteğiyle ülkenin büyük kısmında kontrolü yeniden ele geçirdi.

• Suriye Devlet Başkanı Esad, Başbakan İmad Hamis'i görevden aldı
• Washington Post: Esad, Suriye'de 9 yıldır süren savaşta en zorlu dönemini yaşıyor

Yaptırımlara karşı tepkiler

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Salı günkü video konferans toplantısında, Suriye Daimi Temsilcisi Beşar el-Caferi, Washington'ı Suriye halkının yaşadığı sıkıntılardan dolayı sert bir dille eleştirdi.

Suriye Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia da yaptırımları eleştirerek ABD'nin bu yaptırımlarla amacının "Suriye'deki meşru yetkilileri devirmek" olduğunu söyledi.

Çin Daimi Temsilcisi Zhang Jun ise "Suriye gibi kırılgan ülkelerin koronavirüs slagını ile mücadelede zorlandığını, daha fazla yaptırım uygulamanın insanlık dışı olduğunu" belirtti.

Yaptırımlar Suriye halkına nasıl zarar verebilir?

BBC Ortadoğu Editörü Jeremy Bowen, Suriye ekonomisinin zaten çöküş yaşadığını, Suriyelilerin bir yıl öncesine kıyasla aç olduğunu belirtiyor. Bowen şöyle devam ediyor:

"Ekonomik yaptırımlar genellikle kaba bir araç ve birçok uzman Sezar Yasası'nın hedefini tutturamayacağı yönünde kaygılarını dile getiriyor. Tersine bu yaptırımlarla, on yıla varan savaşın ardından Suriye ekonomisinden geriye kalanlara yıkıcı bir darbe indiriliyor olabilir.

"Suriye'nin komşusu Lübnan'daki ekonomik kriz, özellikle bankaların çöküşü ile Suriye'nin dış dünya ile ana bağlantısı kesilmş oldu. Suriye para birimi değer kaybetti, ithal temel gıda maddelerinin fiyatı artarak birçok insanın alım gücünü aştı.

"Esad rejimini hedef almanın yanı sıra, Sezar Yasası, Başkan Donald Trump'ın İran'a ve Lübnan'daki en güçlü askeri ve siyasi güç olan Hizbullah da dahil olmak üzere vekillerine karşı "maksimum baskı" politikası ile de uyumlu.

"Yasayı eleştirenler, Washington'ın İran'ı cezalandırma hevesinin, Suriye'deki siviller için çok daha zor koşullar yaratmakla sonuçlanabileceğini söylüyor."

BBC TÜRKÇE