Seçim sonrası yeni politikalarla 4 Haziran 2023’te ekonomi yönetiminin koltuğuna oturan ve enflasyonda tek hane hedefini ortaya koyan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in döneminde enflasyon, 17 ay aradan sonra rekor tazeleyerek zirveye yerleşti.

EN YÜKSEK SEVİYE ÇIKTI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından Mayıs 2023’te yüzde 39.59 olarak hesaplanan enflasyon, ekonomi kadrolarının göreve başladığı haziranda yüzde 38.21 olarak açıklanmıştı. Aradan geçen 1 yıllık sürede kesintisiz olarak yükselen enflasyon, ekonomi yönetiminin zirve ayı olarak işaret ettiği Mayıs 2024’te yıllık bazda yüzde 75.45, aylık bazda ise yüzde 3.37 arttı ve Kasım 2022’den sonraki en yüksek seviyeye ulaştı. Baz etkisi ile haziran itibarıyla enflasyonda düşüşün başlaması beklenirken, ekonomi yönetiminin ‘en kötüsü geride kaldı’ mesajları ile yıl sonu enflasyon tahmini ise yüzde 38 olarak belirlenmişti. 

GİYİM VE AYAKKABI SÜRÜKLEDİ

TÜİK’in verilerine göre, Bakan Şimşek döneminin 1 yıllık enflasyon karnesini de ortaya koydu. Vatandaşın tüm temel giderlerinde zamlar bazı kalemlerde üç hanelere ulaştı. Mayıs enflasyonunda bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup yüzde 9.60 ile giyim ve ayakkabı olurken, yıllık bazda ise yüzde 104.80’lik enflasyonu gören eğitim üç haneye ulaşan tek alan oldu. Konutta fiyat artışları bir yılda yüzde 93.21’e ulaşırken, lokanta ve otellerde yıllık enflasyon yüzde 92.94 oldu. Gıda enflasyonu ise mayısta yıllık bazda yüzde 70.14’e çıktı. TÜİK tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık bazda yüzde 57.68, aylık bazda ise 1.96 arttı.

‘En kötüsü geride kaldı’

Mayıs ayı enflasyonunu sosyal medya hesabında değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçiş döneminin tamamlandığını ve dezenflasyon sürecinin başladığını kaydetti. “En kötüsü geride kaldı” diyen Bakan Şimşek şöyle devam etti: “Enflasyonda kalıcı düşüş haziranda başlayacak. Yıllık enflasyon yüksek ihtimalle üçüncü çeyrek sonunda yüzde 50’nin altına gerileyecek. Dezenflasyon öngören piyasa yıllık enflasyonu, 12 ay sonra yüzde 33.2, 24 ay sonra yüzde 21.3 bekliyor. Ayrıca Şimşek,”Vergide adalet ve etkinlik noktasında bir reform yapacağız, kamu ihale reformu yapacağız” açıklamasında da bulundu.

Avrupa’da birinci dünyada üçüncüyüz

Aralıksız olarak 65 aydır artan enflasyon ile Türkiye, dünya sıralamasındaki tırmanışını da sürdürdü. Türkiye yüzde 75.45’lik enflasyon ile yüzde 289’luk enflasyona sahip Arjantin ve yüzde 140’lık enflasyona sahip Suriye’nin ardından dünyanın en yüksek enflasyona sahip üçüncü ülkesi oldu. Türkiye, nisanda dördüncü sıradaydı. Avrupa’da ise zirvede yer alan Türkiye’yi yüzde 7.8 ile Rusya izledi. Bu oranlar Türkiye’nin enflasyonda baz etkisinin devreye gireceği düşüşlere rağmen uzun yıllar Avrupa’da zirvede yer alacağına işaret etti. G20’de de Türkiye Arjantin’in ardından en yüksek enflasyona sahip ikinci ülke oldu.

Enag’ın enflasyonu yüzde 120.66

ENAGrup ise mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (E-TÜFE) yüzde 5.66, son 12 ayda ise yüzde 120.66 olarak gerçekleştiğini açıkladı. ENAG bu ayki enflasyon raporuna “Fiyatları hükümet tarafından yönetilen ve yönlendirilen ürün grubundaki enflasyon oranının aylık enflasyon oranından daha fazla olması kayda değerdir. Bu grubun enflasyon sepetindeki oranı yüzde 22, etkileri ile de yaklaşık olarak yüzde 30’dur” notunu ekledi. 

Zam şampiyonu kakao

Tüm dünyada tarihin en yüksek fiyatlarıyla gündemden düşmeyen kakao, Türkiye İstatistik Kurumu’na göre de yüzde 15.5’lik zam ile mayıs ayının zam şampiyonu oldu. Kakaoyu yüzde 12.03 ile erkek giyim izlerken, kadın giyiminde yüzde 9.39, şarküteri ürünlerine yüzde 9.27’lik zam geldi. Mayıs ayında fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 12.14 ile sebze olurken, onu yüzde 9.30 ile otobüs bileti, yüzde 5.99 ile yumurta takip etti.

Yoksulun gıda enflasyonu yüzde 110

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yıllık gıda enflasyonu 70.14 olarak hesaplandı. Ancak Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) araştırmasına göre en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunda gıda enflasyonu yüzde 110’a çıktı. Emeklilerde % 86.1
En yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 51.1 oldu. DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 86.1’i, üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunda ise yüzde 80’i buldu. Düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonun ise yüzde 91.7’ye çıktığı belirtilirken, dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonun da yüzde 67.1 olduğu aktarıldı. Araştırmada, enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesimlere göre farklı hissedildiği vurgulandı. (SÖZCÜ)