Srebrenitsa Katliamı: Hâlâ cesetler çıkarılıyor

Srebrenitsa'da 1995'te katledilen 8 binden fazla Bosnalı Müslüman için anma törenleri düzenleniyor. Birleşmiş Milletler 11 Temmuz'u "Srebrenitsa Soykırımını Uluslararası Anma Günü" ilan etmişti.

11 Temmuz 1995'te Srebrenitsa'da Sırplar tarafından öldürülen 8 binden fazla Müslüman Boşnak sivil, katliamın 29'uncu yıl dönümünde anılıyor.  

Birleşmiş Milletler Genel Kurul'u (BMGK), 23 Mayıs'ta aldığı kararla 11 Temmuz tarihini "Uluslararası Srebrenitsa Soykırımını Anma Günü" ilan etmişti. İlgili oylamada, Almanya ve Ruanda'nın hazırladığı karar tasarısına 84 ülke kabul oyu verirken, 19 ülke ret oyu kullanmış, 68 ülke çekimser kalmış, 22 ülke de oylamaya katılmamıştı. BMGK'de kabul edilen karar tasarısında, Srebrenitsa'daki soykırımın "her türden inkarı" kınanıyor ve üye ülkelere "saptanmış gerçekleri koruma" çağrısı yapılıyor.

Almanya'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Antje Leendertse, Ruanda ile birlikte sunulan karar tasarısıyla ilgili olarak, "Biz bu girişimimizle kurbanların hatırasını yaşatmak ve bu vahim dönemin izleriyle yaşamına devam etmek zorunda kalanları desteklemek istiyoruz" dedi.

Türkiye de 10 Temmuz Çarşamba günü Resmi Gazete'de yayımlanan genelge ile 11 Temmuz'u resmen  "Srebrenitsa Soykırımını Uluslararası Anma Günü" olarak kabul etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı ilgili genelgede, "Srebrenitsa'daki soykırım kurbanlarının anısına ve onuruna düzenlenecek özel anma etkinlikleri, eğitim ve halkı bilinçlendirme faaliyetleri vasıtasıyla tüm dünyada farkındalık oluşturmak için kabul edilen 11 Temmuz Günü, acıların paylaşılması, soykırımın ve insanlığa karşı işlenen suçların kınanması amacıyla ülkemizde de 'Srebrenitsa Soykırımını Uluslararası Düşünme ve Anma Günü' olarak yâd edilecektir" ifadeleri kullanıldı. Bugünkü anma törenlerine Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in de katılması bekleniyor.

29 yıl sonra hâlâ cesetler çıkarılıyor

Srebrenitsa'da bugün yapılan anma kapsamında, yakın zamanda cesetleri bulunan 14 katliam kurbanı defnediliyor. Yetkililerin verdiği bilgilere göre defnedilen 14 kişiden en genci katledildiği sırada 17, en yaşlısı ise 68 yaşındaydı. Bölgedeki ormanlar ve kırsal alanlarda yapılan araştırmalar neticesinde hala toplu mezarlar bulunuyor.

Sırp askeri öğrencilerden provokasyon

Srebrenitsa Katliamı'nı anma gününden birkaç gün önce, geçen hafta sonunda Sırp askeri öğrencilerinin iki Boşnak kentinde geçit töreni düzenlemesi büyük tepki çekti. Yaşanan olayı kınayan Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı, soruşturma başlatılacağını duyurdu. Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Saraybosna Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada da, yapılan "askeri geçitin sorumsuz bir biçimde, ülkede barışı sağlama çabalarının altını oymaya alet edildiği" ifade edildi.

BMGK de gün içinde New York'ta Srebrenitsa Katliamı'nda hayatını kaybedenleri anacak. Kurul söz konusu katliamı, 1992-1995 yılları arasında yaşanan Bosna Savaşı'nın "en karanlık bölümü" ve "Avrupa'da Yahudi Soykırımı'ndan sonra yaşanan en büyük katliam" olarak nitelendiriyor.

Ne olmuştu?

Srebrenitsa, 1993 yılında BMGK tarafından güvenli bölge ilan edilen altı bölgeden biriydi. Bosnalı Sırp güçler, savaşın bitmesine aylar kala, bölgenin güvenliğini sağlamaktan sorumlu BM Barış Gücü'nün de hatalarıyla 11 Temmuz 1995'te Srebrenitsa'yı ele geçirdi. 13 Temmuz ile 17 Temmuz tarihleri arasında 8 binden fazla Bosnalı Müslüman erkek ve genç, General Ratko Mladiç komutasındaki Sırp güçlerince katledildi ve toplu mezarlara gömüldü.

Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uluslararası Adalet Divanı işlenen suçların soykırım olduğuna hükmetti. Katliam uluslararası toplum tarafından, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'da yaşanan en büyük savaş suçlarından biri olarak kabul ediliyor.

DW