Frank Gardner, BBC Güvenlik Muhabiri

İngiltere'nin Kraliçe 2. Elizabeth'in yarın yapılacak olan cenaze törenine Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed Bin Salman'ı davet etmesi insan hakları örgütlerinin tepkisini çekti.

Amerikan istihbarat örgütü CIA'in kamuoyuna açıklanan bir raporunda, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2018'de İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'nda öldürülmesinin emrini Muhammed Bin Salman'ın verdiği sonucuna varılmıştı.

Bu iddia Suudi veliaht prensi ve hükümeti tarafından yalanlandı.

Ancak cinayetten bu yana Muhammed Bin Salman Batılı ülkelerde istenmeyen adam olarak görülüyordu ve İngiltere'ye de o tarihten beri bir ziyaret gerçekleştirmemişti.

Ta ki bugüne dek.

Suudi Arabistan'ın İngiltere Büyükelçiliği'nden bazı kaynaklar, Muhammed Bin Salman'ın Londra'ya geleceğini doğruladı ancak pazartesi günkü cenaze törenine katılıp katılmayacağının henüz netleşmediğini ifade etti.

Cinayet sonucu öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz, Muhammed Bin Salman'ın cenaze törenine davet edilmesinin Kraliçe 2. Elizabeth'in anısına leke sürdüğünü söyledi.

Cengiz, Muhammed Bin Salman'ın Londra'ya ayak bastığında gözaltına alınması çağrısında bulundu, ancak böyle bir şeyin gerçekleşmesini beklemediğini de ifade etti.

Silah Ticareti Karşıtı Kampanya (Campaign Against the Arms Trade - CAAT) örgütü Suudi Arabistan ve monarşiyle yönetilen diğer Körfez ülkelerini Kraliçe'nin cenaze törenini kendi insan hakları sicillerini ''temize çıkarmak için'' kullanmakla suçladı.

Örgüt, sekiz yıl önce Yemen iç savaşının başlamasından bu yana İngiltere'nin Suudi destekli koalisyon güçlerine 23 milyar dolar değerinde silah sattığını söylüyor.

Suudi Arabistan'da varolan asgari siyasi özgürlükler Muhammed Bin Salman'ın veliaht prens olduğu 2017'den sonra neredeyse tamamen yok oldu.

Hükümetin muhaliflerine, kimi zaman yalnızca sosyal medyadaki paylaşımlarından ötürü, ağır hapis cezaları verildi.

Diğer yandan çelişkili bir biçimde veliaht prens sosyal özgürlüklerle ilgili büyük çaplı bir program da başlattı.

Suudi Arabistan'da uzun yıllar İslam dinine aykırı olarak görülen sinema salonları ve kamuoyuna açık eğlenceler üzerindeki yasaklar kaldırıldı.

Muhammed Bin Salman'ın talimatıyla kadınların otomobil kullanmasına izin verildi, ülkede uluslararası spor müsabakaları ve konser etkinlikleri düzenlendi.

Suudi Arabistan insan hakları sicili nedeniyle ağır eleştirilere uğrasa da İngiltere'nin Körfez'deki başlıca müttefiklerinden biri olmayı sürdürüyor.

Batı dünyası Suudi Arabistan'ın İran'ın yayılmacı politikalarını dengeleyen bir unsur olduğu görüşünde.

Suudi Arabistan Batı'dan silah satın alıyor, binlerce Batılı işçi çalıştırıyor ve petrol fiyatlarında istikrarın yakalanmasına yardımcı olduğu düşünülüyor.

Veliaht prense yönelik eleştirilerin çok duyulmamasında bu gibi etmenlerin kısmen de olsa etkili olduğu sanılıyor.

BBC TÜRKÇE