Tayvan'ın Eski Cumhurbaşkanı: “Hepimiz Çinliyiz”

Tayvan'ın eski Cumhurbaşkanı Ma Ying-jeou ülkesinde tepkilere neden olan Çin ziyaretinde, Çin ve Tayvan halklarının aynı atanın torunları olduğunu söyleyerek, "Tayvan Boğazı'nın her iki yakasındaki insanlar Çinlidir" dedi.

Yaşanan iç savaşın ardından 1949’dan bu yana Çin’i ziyaret eden ilk eski Tayvan Cumhurbaşkanı Ma, 2008-2016 yıllarında bu Cumhurbaşkanlığı yapmıştı.

Çin'in doğusundaki Nanjing kentinde, 1911 yılında son Çin imparatorunu devirerek cumhuriyetin kurulmasına ön ayak olmasıyla tanınan Sun Yat-sen'in mezarını ziyareti sırasında açıklamalarda bulunan Ma, Sun'ın katkılarını övdü.

Ma, "Tayvan Boğazı'nın her iki yakasındaki insanlar Çinlidir ve her ikisi de Yan ve Sarı İmparatorların torunlarıdır" dedi. Yan ve Sarı İmparatorların torunları, Çinliler için ortak bir ataya atıfta bulunmak için kullanılan bir ifade. Ma ayrıca, barış için umutlu olduğunu söyledi.

Ma'nın ziyaretinde herhangi bir üst düzey Çinli yetkiliyle görüşmesi beklenmiyor. Ma ve Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 2015 yılında Singapur'da bir araya gelmişlerdi.

Anketlere göre Tayvanlılar'ın çoğu artık kendilerini Çinli olarak tanımlamıyor. Ma’nın ziyareti Tayvan iktidar partisi tarafından eleştirilirken, ana muhalefet partisi Kuomintang (KMT) Çin’le ilişkilerde gerilimi azaltmaktan yana.

Tayvan’ın mevcut Cumburbaşkanı Tsai Ing-wen birçok kez Çin ile görüşme teklifinde bulunmuş ancak Çin tarafından ayrılıkçı olarak görüldüğü için reddedilmişti. Tsai, Tayvan'ın geleceğine yalnızca Tayvan halkının karar verebileceğini söylüyor.

Çin-Tayvan ilişkileri

Tayvan, Çin'in güneydoğu kıyılarından yaklaşık 160 kilometre uzaklıkta bir ada.

Tarihi kaynaklar adanın ilk olarak 17'inci yüzyılda Qing hanedanının adayı yönetmeye başlamasıyla tam Çin kontrolu altına girdiğini öne sürüyor.

Daha sonra 1895 yılında Çin, Japonya ile yaptığı savaşı kaybettikten sonra adayı Japonya'ya bırakmış. Çin, Japonya'nın İkinci Dünya Savaşı'nı kaybetmesinin ardından ise adayı 1945 yılında tekrar almıştı.

Ancak o sırada Çin'de Chiang Kai-shek liderliğindeki milliyetçi hükümet güçleri ile Mao Zedong'un Komünist Partisi arasında bir iç savaş patlak vermişti. Komünistler 1949'daki iç savaşı kazanmış ve Pekin'de kontrolu ele geçirmişti.

Chiang Kai-shek ve Kuomintang olarak bilinen milliyetçi partililer ise Tayvan'a kaçmış ve sonraki birkaç on yıl boyunca burada hüküm sürmüşlerdi.

Çin, Tayvan'ın aslında bir Çin eyaleti olduğunu söylemek için bu tarihe işaret ediyor. Ancak Tayvanlılar da aynı tarihe işaret ederek hiçbir zaman 1911'deki devrimden sonra kurulan modern Çin devletinin ya da 1949'da Mao yönetiminde kurulan Çin Halk Cumhuriyeti'nin bir parçası olmadıklarını savunuyorlar.

voa