Trump bu hafta azledilecek, peki neden korkmuyor?

ABD Başkanı Donald Trump hakkındaki azil sürecinde kritik bir haftaya girildi. Temsilciler Meclisi'nde çarşamba günü düzenlenecek oylamada, Trump'ın Amerikan tarihinde azledilen üçüncü başkan olması bekleniyor. Peki süreç bundan sonra nasıl işleyecek? Trump niçin görevden alınmaktan korkmuyor? 6 soruda...

DUVAR – ABD Başkanı Donald Trump’ın azil sürecinde kritik haftaya giriliyor. Demokratların kontrolündeki Temsilciler Meclisi’nde çarşamba günü planlanan oylamada Trump’ın azledilmesi bekleniyor. Trump bu kararın ardından Senato’da yargılanacak. Ancak Senato’nun kendi partisi Cumhuriyetçilerin kontrolünde olması nedeniyle, ABD Başkanı’nın görevden alınması beklenmiyor.

Peki Trump ne ile suçlanıyor, azil süreci teknik olarak nasıl işleyecek?

1- TRUMP NE İLE SUÇLANIYOR?

Trump hakkında iki ayrı suçlama bulunuyor. İlki görevini kötüye kullanmak; ikincisiyse ilgili iddiaların araştırılmasını engellemek.

24 Eylül’de başlatılan azil soruşturmasının temelinde, 2020’deki başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti’den en güçlü olası rakibi olarak gösterilen Joe Biden’la ilgili iddialar var. Buna göre Trump, siyasi rakibine karşı yolsuzluk soruşturması açarak şahsına yardımcı olması için yabancı bir ülkeye baskı yapmakla suçlanıyor.

İddia şu: Trump, 25 Temmuz’da Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky’le yaptığı telefon konuşmasında, Joe Biden ve bu dönemde Ukraynalı bir enerji şirketinin yönetim kurulunda bulunan oğlu Hunter Biden hakkındaki yolsuzluk iddialarının soruşturulması için Kiev’e baskı yaptı; en güçlü siyasi rakibi hakkındaki bu kanıtlanmamış iddiaların soruşturulmaması halinde de Ukrayna’ya verilecek 400 milyon dolarlık Amerikan askeri yardımımı geri çekme tehdidinde bulundu.

Trump, bu bağlamdaki görevini kötüye kullanma suçlamasının yanı sıra Kongre’nin bu iddiaları soruşturmasını engellemekle de itham ediliyor. Bu ikinci azil suçlamasına kanıt olarak, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da dahil, ifadeye çağrılan yetkililere izin vermemesi ve talep edilen belgeleri paylaşmaması gösteriliyor.

2- AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

ABD’de azil süreci kabaca iki aşamalı. Azil kararında tek yetki Temsilciler Meclisi’ne ait. Bir başkan, Temsilciler Meclisi’nde Adalet Komisyonu’ndan geçmesi halinde yapılan nihai oylamada çoğunluk onay verirse, azlediliyor.

Ancak Temsilciler Meclisi’ndeki süreç bir tür iddianame olarak görülüyor; bir başkanın azledilmesi görevden alınması anlamına gelmiyor. Bu noktada, azil sürecinin ikinci aşaması olan yargılama süreci başlıyor. Başkanı yargılama yetkisine sahip olan tek merciyse, Senato. Bu noktada senato bir tür mahkeme konumuna geçiyor ve senatörler de jüri üyesi olarak başkanın görevden alınması veya görevde kalması yönünde oy kullanıyor. Bir başkanın görevden alınması için ise üçte iki oranında ‘evet’ oyu gerekiyor. Yani, 100 üyeli Senato’da 67 senatörün görevden alma yönünde oy kullanması gerekiyor.

Dolayısıyla Temsilciler Meclisi’ndeki oylamadan azil kararı çıksa bile, Senato’daki yargılama sonucunda bir başkan görevde kalabiliyor.

3- ABD’DE KAÇ BAŞKAN AZLEDİLDİ?

ABD’de bugüne dek iki başkan azledildi. Ancak 1868’de Andrew Johnson, 1998’de de Bill Clinton azledilse de, Senato’daki yargılamalardan görevden alma kararı çıkmadı.

Eski başkanlardan Richard Nixon ise Watergate Skandalı’nın ardından başlatılan azil sürecinde görevden alınmasına da neredeyse kesin gözüyle bakılırken, daha azil oylaması yapılmadan istifa etti. Nixon Amerikan tarihinde tek istifa eden başkan oldu.

4- TRUMP HAKKINDAKİ OYLAMADA NE BEKLENİYOR?

Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi’ndeki oylamada, Trump hakkındaki görevini kötüye kullanma ve Kongre’nin çalışmalarını engelleme suçlamaları 23’e karşı 17 oyla kabul edildi. Dolayısıyla süreç, Meclis’e havale edildi.

Temsilciler Meclisi’nde çarşamba günü yapılması planlanan oylamadaysa, azil kararının çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. Zira 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nde Demokratlar 233, Cumhuriyetçiler ise 197 sandalyeye sahip. Azil kararının çıkması için salt çoğunluk yetiyor. Temsilciler Meclisi’nin mevcut yapısında 216 üyenin oy yeterli olacak.

Dolayısıyla, bu oylamanın sonucunda Trump’ın ülke tarihinde azledilen üçüncü başkan olması bekleniyor.

5- TRUMP’I SENATO’DA NE BEKLİYOR?

Temsilciler Meclisi’ndeki bu oylamanın ve azledilmesinin ardından, Trump Senato’da yargılanacak. Yargıç John Roberts’ın yöneteceği yargılama sürecinin Ocak 2020’de başlaması ve yaklaşık 15 gün sürmesi bekleniyor.

Bununla birlikte, Trump’ın partisi Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato’dan görevden alma kararı çıkması beklenmiyor. Zira Senato’da sadece 45 Demokrat senatör bulunurken, iki bağımsız ve 53 Cumhuriyetçi var.

Nitekim, Senato Adalet Komitesi Başkanı olan ve Trump’a yakınlığıyla tanınan Senatör Graham, yargılama sürecinin hızla sonlandırılması için elinden geleni yapacağını söyledi. Graham CNN televizyonuyla söyleşisinde, “Bu iş Senato’ya gelecek ve hızla yok olacak, ve ben, yok olması için yapabileceğim her şeyi yapacağım” dedi. Graham, görüşünü yargılama sürecinden önce açıklamasının uygun olup olmadığına ilişkin soruya da öfkelenerek şu yanıtı verdi: “Görüşümü açıkladığıma göre, öyle olduğunu düşünüyorum. Kararımın belli olduğuna dair açık bir sinyal veriyorum.” Demokratları taraflı olmakla suçlayan Graham, “Bugün yaşanmakta olduğum gördüğüm şey, sadece partizan bir saçmalık” ifadelerini kullandı.

6- TRUMP NE DİYOR?

Senato’daki süreçten görevden alma kararı çıkmayacağından emin görünen ABD Başkanı, Demokratları başkanlık seçimi öncesinde sahte iddialar ortaya atmakla suçluyor. Trump, Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi’ndeki oylamanın ardından yaptığı açıklamada, “Azil, bir aldatmaca. Bir göz boyama. Yanlış yapılan hiçbir şey yoktu. Azil yetkisini bu saçmalık için kullanmak, ülkemiz adına bir utanç” ifadelerini kullandı.

Trump, süreci 2020 seçimleri öncesinde kendi lehine bir halkla ilişkiler girişimine dönüştürme niyetini de gizlemedi. Yargılanmasının Cumhuriyetçilerin lehine olacağına inanan ABD Başkanı, Biden ve ‘belalısı’ addedilen Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin tanık olarak dinlenmesini isteyeceğini açıkladı. (DUVAR - DIŞ HABERLER)