Başkan Donald Trump, 740 milyar dolarlık savunma bütçesi yasa tasarısını veto etti. Tasarı her iki partinin de güçlü desteğiyle Kongre’den geçmişti. Trump’ın vetosuyla birlikte ABD’de her yıl Kongre’den geçen tasarının 60 yıldır ilk kez yasalaşmaması ihtimali belirdi.

Trump, Ulusal Savunma Yetki Yasası ya da kısaca NDAA olarak bilinen tasarıyı veto etme gerekçesi olarak, “kritik önemde ulusal güvenlik tedbirlerini içermemesi, savaş muhariplerimiz ve ordumuzun tarihine saygı göstermeyen düzenlemeleri içermesi ve yönetiminin, ulusal güvenlik ve dış politika adımlarında Amerika’yı ön plana alma çabalarına ters düşmesini” gösterdi.

Trump Temsilciler Meclisi’ne gönderdiği mesajında, “Bu (tasarı), Çin ve Rusya’ya bir hediye” ifadesini kullandı.

Trump’ın başkanlığı döneminde daha önceki 8 vetosu, Kongre’de Trump’a yakın Cumhuriyetçi üyelerin desteği sayesinde geçerli olmuştu.

Ancak danışmanlar, Trump’ın başkanlığının sona ermesine birkaç hafta kala, bu son vetonun muhtemelen Kongre üyelerince geçersiz kılınacağını ve ikinci kez oylanacak tasarının bunun için yeterli çoğunluğu alacağını belirtiyor.

NDAA hem Cumhuriyetçiler’in çoğunlukta olduğu Senato’da hem de Demokratlar’ın çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nde, vetoyu aşmak için gereken üçte iki çoğunluğun üzerinde bir oranla kabul edilmişti.

Yasa yeniden Kongre'ye gittiğinde aynı şekilde üçte iki çoğunlukla geçerse bu defa Trump’ın veto hakkı bulunmuyor.

Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, tasarının tekrar 28 Aralık’ta oylanacağını açıkladı.

Şimdi Trump’ın, onlarca Cumhuriyetçi üyeyi üzerinden bir yıla yakın süredir çalışılan 4.500 sayfalık tasarıyı çöpe atmaya ve çalışmalara sil baştan başlamaya ikna etmesi gerekiyor.

Üst düzey danışmanları Trump’ı, tasarıyı engellemesinin çok zor olduğu gerekçesiyle veto tehdidini hayata geçirmemeye çağırmıştı. Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu Başkanı Jim Inhofe dahil, Trump’ı en çok destekleyen Kongre üyeleri bile vetonun aşılması yönünde oy kullanacaklarını beyan etmişti.

Inhofe tasarı Senato’dan geçtiğinde, “Bu tasarının sağladığı şey çok basit. Ülkemizi daha güvenli hale getiriyor ve onu savunan askerlerimizi destekliyor” dedi.

Reuters’ın haberine göre danışmanları ayrıca, Trump’ın vetodan kazanacağı pek bir şeyin olmadığı ve bu adımı atmasının Georgia eyaletinde 5 Ocak’ta yapılacak Senato seçimlerinde yarışacak partisini adaylarına zarar verebileceği uyarısını yapıyordu.

NDAA, Senato’da 13’e karşı 84, Temsilciler Meclisi’nde de 78’e karşı 335 oyla kabul edilmişti.

1961 yılından bu yana her yıl Kongre tarafından kabul edilen savunma tasarısı, Amerikan askerlerinin maaşlarına yapılacak zamdan, kaç gemi ya da uçak alınabileceğine ve Çin ile Rusya’ya karşı nasıl adım atılması gerektiğine ve jeopolitik tehditlerle nasıl başa çıkılacağına kadar savunmaya ilişkin tüm konularını kapsıyor. Savunma bütçe tasarıları 59 yıldır herhangi bir veto görmeden ABD Başkanları tarafından imzalanıyor.

ABD Başkanı Donald Trump, yasaya sosyal medya şirketlerini, platformlarında yapılan paylaşımlardan sorumlu tutulmasını sağlayacak bir madde içermediği ve Amerikan iç savaşında kölelikten yana eyaletlerden bazı generallerin isimlerinin askeri üslerden kaldırılmasını önerdiği için karşı çıkıyordu.

Tasarı, Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alması nedeniyle ABD Başkanı Trump’tan Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında yer alan, 12 yaptırımdan en az 5’ini 30 gün içinde Türkiye’ye karşı uygulaması talebini de içeriyor.

Bu yaptırımların NDAA’nın yasalaşmasından sonraki 30 gün içinde uygulamaya konulması öngörülüyordu ancak Trump yönetimi bunu beklemeden Türkiye’ye CAATSA kapsamında uygulanacak yaptırımları açıklamıştı.

VOA