Türk askeri kampanyasının Suriye'ye ilk gününde analizi

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar (ortada) Suriye kampanyasını Genelkurmay Başkanı Genel Yaşar Güler (solda) ve Kara Kuvvetleri Komutanı Ümit Dündar ile yürütüyor. (Fotoğraf: Bakanlık)
Son üç yılda Suriye’ye yapılan üçüncü Türk askeri kampanyası, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Twitter hesabında açıkladığı gibi, 9 Ekim’de saat 16: 00’dan itibaren (14.00 GMT) başlamıştır.

“Barış Baharı” olarak kodlanan operasyon, F-16'ların Diyarbakır hava üssünden kalktıklarını ve Suriye sınırındaki Tel Abiad ve Rasulayn kasabalarına yakın hedeflerini vurmalarıyla başladı. Adana yakınlarındaki İncirlik üssünde olağanüstü bir faaliyet olduğu da bildirildi. Eş zamanlı olarak, 45 km menzilli Fırtına (Fırtına) howitzers, Türk tarafındaki Akçakale ve Ceylanpınar ilçelerinde de yer aldı ve aynı hedefleri bombalamaya başladı. Açıklamada, erken akşam saatlerinde, Türk Savunma Bakanlığı belirtti“Siviller veya sivil binalar değil“ sadece teröristler ve surları, siperler, pozisyonlar, silahlar, araçlar ve ekipmanlar ”hedef alındı.

Bakanlık 22: 30'dan itibaren askerlerin sınırdan Suriye'ye geçmeye başladığını duyurdu.

Askeri analiz

Operasyonun ana hedefi, yasadışı Kürdistan İşçi Partisi'ne (PKK) bağlı silahlı grupları toplam 910 km uzunluğunda Türkiye-Suriye sınırından uzaklaştırmak. PKK'nın Suriye şubesi Demokrat Birlik Partisi (PYD) olarak adlandırdı ve Suriye Demokratik Güçleri (SDF) adındaki milis kuvvetleri Halk Koruma Birimleri (YPG) ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) ile işbirliği yapıyor. Türkiye'nin itirazlarına rağmen 2014 yılından bu yana Irak İslam Devleti ve Suriye'ye (ISIS) karşı mücadelede paralı asker olarak görev yapıyorlar.

Türkiye ayrıca, Fırat ve Dicle nehirleri arasında yaklaşık 30 km derinlikte (veya ABD Başkanı Donald Trump'ın daha önce de söylediği gibi 20 mil) bir şerit olan “Güvenli Bölge” ye sahip olmak istiyor. Türkiye, şu anda Türkiye'de yaşayan yaklaşık 3,6 milyon Suriyeli mültecinin yaklaşık 2 milyonu için kasaba ve köy inşa etmek istiyor.

Tel Abiad-Akçakale ile Rasulayn-Ceylanpınar arasındaki 120 km uzunluğundaki şerit, Türk kampanyasının ana köprüsü gibi görünüyor. YPG'nin yerinde daha az direnç göstermesi anlamına gelebilecek, o bölgede çoğunlukla Arap nüfuslu kasabalar ve köyler var. Türk ordusu ve yeni markalı Suriye Ulusal Ordusu (SNA) bölgeyi elinde tutmayı başarırsa, kuvvetlerin Batı'ya YPG / PKK kalesi Kobaniye (Ayn el-Arab) ve Güney'e doğru yayılması muhtemeldir. PKK'nın Suriye sınırındaki ve İran'ın sınırındaki Irak'ın Kandil Dağları'ndaki genel merkezindeki lojistik bağlantılarını şiddetlendirmek amacıyla M4 otoyolunun parçalarını kontrol altına almak. Türk Hava Kuvvetleri, PKK’nın Irak’taki Türkiye ve Suriye sınırlarına yakın konumlarını bombalamakta, zemindeki geçiş noktalarını yok etmeyi amaçlayan önleyici grevler.

Fırat nehrinin batısındaki Manbij ve Tel Rifat'taki PKK pozisyonları operasyonda muhtemelen hedef konumunda. ABD ordusu Suriye'deki son 5 yıldır onbinlerce YPG / PKK militanına silah ve eğitim sağladığı için çatışmalar ölümcül olabilir.

Diplomatik analiz

Resmi ifadeler göz önüne alındığında, Türkiye “Barış Baharı” operasyonunda diplomatik olarak yalıtılmış görünüyor.

Suriye'den Almanya'ya ve Suudi Arabistan'dan İsveç'e kadar birçok ülke operasyonu kınadı. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Türkiye'den durdurmasını istedi. Trump, ABD’nin Türkiye’yi desteklemediğini ve 6 Ekim’de yaptığı telefon görüşmesi sırasında Erdoğan’a askeri kampanyanın kötü bir fikir olacağını söylediğini söyledi. ABD Suriye’ye girerse ve gerçekte bu yönde adımlar atmaya başlarsa, ABD Kongresi Türkiye’yi “cehennemden gelen yaptırımlarla” tehdit etti.

Öte yandan, gizli destek veren Trump'dı.Türk operasyonu için ABD'nin karışmayacağını ve sembolik varlık birliklerini sınır bölgelerinden geri çekeceğini söyleyerek. Operasyon için ilan edilecek bir zaman sınırı yok, ancak Trump tarafından Erdoğan ile ilan edilen Washington DC'deki 13 Kasım toplantısı eşik olabilir. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova'nın bu saldırıları onaylamadığını, Suriye'nin toprak bütünlüğüne ve egemenlik haklarına saygı duyulduğu sürece Türkiye'nin meşru güvenlik kaygılarını anladığını söyledi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ayrıca, Türkiye'nin güvenlikle ilgili endişelerini bildiğini ancak orantılı davranması gerektiğini söyledi.

TC Savunma Bakanlığı, söz konusu operasyonun “Suriye'nin toprak bütünlüğüne saygı göstererek ve BM Şartının 51. Maddesindeki“ Öz Savunma Hakkı ”çerçevesinde gerçekleştirildiğini söyledi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Şam’ın kampanya hakkında diplomatik bir notla bilgilendirildiğini ve BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri için ABD’de acil durum toplantısı düzenleyen ABD Büyükelçileri için Mike Pompeo’nun da bulunduğu bir takım meslektaşlarıyla konuştu. 10 Ekim’deki meseleye dışişleri bakanlığındaki operasyon hakkında bilgi verildi.

Türkiye'nin hem diplomasi alanında hem de yerde zorluk çekmesi muhtemel.

Politik analiz

Türk parlamentosunun üçüncü büyük ülkesi olan Kürt sorun odaklı Halkların Demokrat Partisi (HDP) dışındaki tüm büyük siyasi partiler, Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetinin 8 Ekim'de yurtdışına asker göndermesine izin vermek için oy kullandı. Kemal Kılıçdaroğlu, merkez sol ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), savaşa karşı olduğunu ancak sert bir karar aldığını, çünkü terörle mücadelenin Türkiye için kendini savunma anlamına geldiğini ve aynı zamanda operasyonun Beşar Esad hükümetiyle işbirliği içinde yapılması gerektiğini vurguladığını söyledi.

Operasyon başlatılır başlatılmaz Erdoğan, HDP dışındaki bütün parti liderlerini çağırdı ve kampanya hakkında bilgi verdi.

Erdoğan, özellikle operasyonun yakında bitmesi ve mümkün olduğunca az nedensellik göstermesi durumunda, iç sahnede fazla zorluk çekmeyecek gibi görünüyor.

Sembolizm analizi

Operasyon, PKK'nın kurucu lideri Abdullah Öcalan'ın 1998'de Şam'daki merkezinden, Türkiye'nin tehditle (babası) Hafız Esad'ı savaştan sonra kovulmasının yasaklanmasının 21. yıldönümünde başlatıldı. Öcalan, Şubat 1999’da, ABD’nin ve Türkiye istihbarat teşkilatları CIA ve MIT’in ortak çalışması sonucunda saklandığı Kenya’daki Yunanistan Büyükelçiliği’nden zorla alındığı için yakalandı.

Barış Baharı adının, Arap Baharı anlamına gelen Ayn el-Arab olan Kobane kasabasının asıl adıyla dilsel bağlantıları vardır. Türk-Amerikan bağları, eski ABD Başkanı Barack Obama'nın NATO müttefiki Erdoğan'ın Erdoğan'ın itirazlarını görmezden geldiği ve YPG ile IŞİD'e karşı işbirliği yapmayı tercih ettiği 2014'te YPG'nin kasabasında kuşatması nedeniyle ISIS tarafından koptu.

Timsah "Kürtler" veya "PKK" için gözyaşı?

Sadece Trump değil, bir dizi Batılı siyasetçi de, Türkiye’de, İran’da, Irak’ta ve Suriye’de yaşayan milyonlarca Kürt hakkında farklılaşmaksızın, “Kürtleri”, Hristiyanların IŞİD'in ellerinden “kurtarıcı” olarak belirttiklerini dile getirdi. siyasal görüşler ve PKK. Trump, “Türkler” “Kürtleri” silme girişiminde bulunursa, Türkiye ekonomisini “mahvetmek” tehdidinde bulundu.

Fakat Suriye Demokratik Güçlerinin Suriye hava sahasının Amerikalılar tarafından Türk hava saldırılarını durdurmasını istediğinde Amerikan cevabı yoktu; Trump, ABD’nin bunun dışında kalacağını söyledi. İkinci Dünya Savaşının sona ermesinden bu yana Amerikalılar tarafından Orta Doğu'daki rakiplere karşı kullanıldıktan sonra silahlı Kürt hareketlerinin terkedilmesi ilk örnek olmayacak.

MURAT YETKİN